"ทักษิณ" ได้ทีสอนแก้ฝุ่น กทม. ชี้ปัญหาใหญ่รถติดควันเยอะ แนะรัฐบาลส่งเสริมอุตสาหกรรมรถไฟฟ้า เร่งปลูกต้นไม้เพิ่ม "บิ๊กตู่" เต้นร่อนแถลงการณ์แจงไม่นิ่งนอนใจ สั่ง 9 มาตรการจัดการ "ปลอด" บี้บอกข้อมูลจริงประชาชน คาดฝุ่นพิษลากยาวถึง มี.ค. ค่า PM2.5 พุ่ง! เกินมาตรฐาน  42 จุด
    เมื่อวันที่ 21มกราคม นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี จัดรายการ Good Monday ผ่านทาง  www.thaksinofficial.com ในหัวข้อ "แก้วิกฤติฝุ่น ต้องกล้าเปลี่ยนแปลง" มีเนื้อหาตอนหนึ่งว่า "ที่เมืองไทยมีปัญหาที่ตกใจเรื่องของฝุ่น เรื่องของอากาศมลพิษที่มีฝุ่นขนาดเล็กถึง 2.5 ไมครอน ซึ่งเป็นขนาดที่อันตรายในการทะลุทะลวงเข้าไปในหลอดเลือดต่างๆ ทำให้สุขภาพเสียหาย การมีมลภาวะที่ติดอันดับ  10 ของโลก เสียหาย 2 ส่วนคือสุขภาพและความเสียหายทางเศรษฐกิจ ภาพพจน์การท่องเที่ยวก็จะมีผล  เรื่องนี้เป็นเรื่องที่จะต้องแก้กัน จะแก้ยังไงนั้นคงไม่อยากจะไปรบกวนที่จะทำให้เกิดความไขว้เขว
      อย่างที่ปักกิ่ง เมืองเป็นแอ่ง เวลามีมลภาวะสาเหตุเกิดจากรถติด รถเยอะ และเครื่องยนต์ดีเซลทั้งหลาย มีโรงไฟฟ้าที่ใช้พลังงานถ่านหินอยู่รอบเมืองปักกิ่ง ตอนหลังก็ยกเลิกไปใช้พลังงานอื่นที่สะอาด  โรงงานอุตสาหกรรมรอบเมืองปักกิ่งเขาก็จับย้าย เรื่องของปัญหาด้านรถยนต์มีนโยบายเลยว่าภายใน 5-6 ปีข้างหน้า รถที่จะวิ่งในปักกิ่งต้องเป็นรถไฟฟ้าเท่านั้น กลับมาที่บ้านเรา ปัญหาที่เกิดจากฝุ่นจำนวนมากมายวันนี้ จนเป็นมลภาวะที่ติดอันดับ 9 ของโลกเนี่ย 
    โดยเกิดจาก 2 อย่างคือเรื่องรถ โดยเฉพาะรถดีเซล กับรถที่ไม่ได้มาตรฐาน รถเก่าหมดสภาพมาวิ่ง ควันเยอะ ระยะยาวต้องแก้ปัญหาเรื่องรถติดอย่างจริงจัง อันที่สองก็คือการส่งเสริมให้อุตสาหกรรมรถยนต์ เราเปลี่ยนจากการใช้เครื่องยนต์ บริษัทรถยนต์ทั้งหลายที่ผลิตอยู่ในประเทศไทย เราต้องพยายามจูงใจให้เค้าเปลี่ยนมาผลิตรถไฟฟ้าให้ได้ เพื่อลดมลภาวะของเราเอง แต่ไม่ได้หมายความว่าจะทำให้คนที่มีรถที่เป็นเครื่องยนต์ธรรมดาต้องเดือดร้อน ไม่ใช่ เพราะจะมีช่วงระยะเวลาในการเปลี่ยน สมมติว่าวันนี้รถเราหมดอายุแล้วจะซื้อใหม่ ถ้าไปซื้อรถไฟฟ้าอาจจะซื้อได้ถูกกว่า หรือมีแรงจูงใจทางภาษีอะไรก็แล้วแต่
    อีกปัจจัยหนึ่งที่เป็นมลภาวะ คือการเผาชีวมวลทั้งหลาย เราต้องรณรงค์เพื่อให้เกษตรกรทั้งหลายเข้าใจ การที่ฮ่องกงจะเปิดใช้เครื่องขจัดมลพิษขนาดยักษ์ เป็นทาวเวอร์ใหญ่ เทียบเท่ากับการขจัดมลพิษด้วยต้นไม้ 4.8 แสนต้น เทคโนโลยีที่เกิดขึ้นเอามาใช้เพื่อประโยชน์เพื่อความผาสุกของคนทั้งนั้น เพราะฉะนั้นเราจะต้องให้ความสนใจเรื่องเทคโนโลยี ประเทศดูไบที่ตนอยู่ถึงแม้จะมีฝุ่นเป็นอันดับ 10 ของโลก  สิ่งที่เห็นการเปลี่ยนแปลงคือขยันปลูกต้นไม้ ต้นไม้ที่นี่มาจากเมืองไทยแทบทั้งนั้น อยากให้กรุงเทพฯ รักษาต้นไม้หรือเพิ่มต้นไม้ มิเช่นนั้นต้องไปเพิ่มทาวเวอร์ไว้เพื่อขจัดมลพิษเหมือนที่ฮ่องกงทำ เพราะฉะนั้นประเทศไทยเป็นประเทศที่ปลูกต้นไม้ได้ แต่วันนี้เราปลูกตึกจนทิ้งต้นไม้หมด หากจะส่งเสริมเรื่องนี้ก็น่าจะเป็นประโยชน์"
แถลงการณ์ฝุ่น
    ขณะที่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.)  ออกแถลงการณ์เรื่อง "สถานการณ์ฝุ่นละออง PM2.5 เกินค่ามาตรฐาน" ว่า "พี่น้องประชาชนชาวไทยที่รัก ตามที่เกิดสถานการณ์ฝุ่นละออง PM2.5 เกินค่ามาตรฐานบริเวณกรุงเทพฯ และปริมณฑล 5 จังหวัด  ได้แก่ นครปฐม นนทบุรี ปทุมธานี สมุทรสาคร และสมุทรปราการ นั้น ขออธิบายให้เข้าใจว่า ฝุ่นละออง PM2.5 เป็นฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอน เทียบอย่างง่ายว่ามีขนาดประมาณ 1 ใน 25 ของเส้นผ่านศูนย์กลางของเส้นผมมนุษย์ ขนจมูกของมนุษย์ไม่สามารถกรองได้ PM2.5 ซึ่งมีสาเหตุมาจากไอเสียดีเซล การเผาวัชพืชและขยะ โรงงานอุตสาหกรรม ควันบุหรี่ และสารเคมีจากปุ๋ยในดิน"
เร่ง 9 มาตรการแก้ฝุ่น
    "จากสถานการณ์ที่เกิดขึ้น รัฐบาลไม่ได้นิ่งนอนใจ และได้เร่งสั่งการให้ทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องรีบแก้ไขและช่วยเหลือประชาชนอย่างเต็มที่ ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา รัฐบาลได้จัดตั้งสถานีวัดคุณภาพอากาศเพื่อประเมินสถานการณ์คุณภาพอากาศทุกวัน และสั่งการให้กรมควบคุมมลพิษประสานงานกับกรุงเทพมหานคร (กทม.) และปริมณฑล เพื่อดำเนินมาตรการป้องกันและแก้ไขปัญหา PM2.5 อย่างต่อเนื่อง โดยย้ำให้ดำเนินมาตรการเร่งด่วน ดังนี้
    1.เพิ่มความถี่ในการกวาดล้างทำความสะอาดถนน และฉีดพ่นน้ำในอากาศตั้งแต่เวลา 18.00- 06.00 น. ทุกวัน จนกว่าฝุ่นละอองจะลดลงอยู่ในระดับมาตรฐาน 2.แจกหน้ากากอนามัย N95 ในพื้นที่ สวนลุมพินี บางคอแหลม จตุจักร บางกะปิ บางขุนเทียน โดยจะให้ความสำคัญกับกลุ่มเสี่ยง ผู้ป่วย คนชรา เด็ก และผู้ปฏิบัติงานใกล้ชิดกับแหล่งกำเนิด 3.เข้มงวดตรวจจับรถควันดำและบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัด ทั้งรถยนต์ขนาดเล็ก รถยนต์ขนาดใหญ่ รวมทั้งรถโดยสารสาธารณะ 4.จัดตั้งคณะกรรมการร่วมในการแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองจากเส้นทางก่อสร้างรถไฟฟ้า โดยเร่งคืนพื้นผิวการจราจร ณ  จุดที่ดำเนินการเสร็จแล้ว สำหรับจุดที่อยู่ระหว่างดำเนินการจะปรับพื้นที่ผิวถนนให้กว้างขึ้น โดยบีบหรือลดพื้นที่การก่อสร้างบนพื้นผิวการจราจรให้แคบลง
    5.จัดตั้งคณะทำงานร่วมกันเพื่อแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองจากการก่อสร้างอาคารสูงและระบบสาธารณูปโภค โดยจะดำเนินการติดตามตรวจสอบและสำรวจ ให้ผู้ประกอบการดำเนินการตามมาตรการลดฝุ่นละอองให้ถูกต้องตามหลักวิชาการ 6.การแก้ไขปัญหาการจราจรที่ติดขัด โดยอำนวยความสะดวกในการจราจรให้ดีขึ้น รวมถึงการเข้มงวดมิให้มีการจอดรถริมถนนสายหลัก 7.เข้มงวดมิให้มีการเผาขยะและการเผาในที่โล่ง 8.รณรงค์ไม่ให้ติดเครื่องยนต์ขณะจอดในสถานที่ราชการ โรงพยาบาล  โรงเรียน และพื้นที่ที่มีมลพิษสูง และ 9.ปฏิบัติการฝนหลวง และการใช้โดรนพ่นน้ำผสมสารเคมีเพื่อบรรเทาปัญหาฝุ่นละออง 
    ทั้งนี้ เพื่อป้องกันและแก้ปัญหาอย่างยั่งยืน รัฐบาลได้วางแนวทางและการดำเนินการในระยะยาว  ไม่ว่าจะเป็นการปรับปรุงคุณภาพน้ำมันเชื้อเพลิง ให้รถยนต์ใช้ดีเซล B20 โดยมีการปรับแต่งเครื่องยนต์เล็กน้อย และจะมีสถานีให้บริการปรับแต่งด้วย รวมทั้งการรักษาคุณภาพรถยนต์ให้เป็นไปตามมาตรฐานยูโร 5/6 การส่งเสริมและผลักดันให้ใช้รถโดยสารที่ใช้แก๊สธรรมชาติเป็นเชื้อเพลิง รถโดยสารไฟฟ้า รวมทั้งรถโดยสารไฮบริด และการเร่งรัดการก่อสร้างรถไฟฟ้า พร้อมทั้งโครงข่ายการให้บริการขนส่งสาธารณะให้เชื่อมโยงทุกระบบครอบคลุมพื้นที่กรุงเทพฯ โดยเร็ว ทั้งนี้ มาตรการระยะยาวดังกล่าวจะดำเนินการทั้งในช่วงก่อนและหลังจากที่เครือข่ายการให้บริการขนส่งสาธารณะ โดยเฉพาะรถไฟฟ้าจะแล้วเสร็จ ขณะนี้รถเมล์ ขสมก.และรถไฟได้ปรับใช้ B20 แล้ว
    ผมและรัฐบาลมีความห่วงกังวลต่อสุขภาพของประชาชนไทยทุกคน ขอให้ทุกคนติดตามข่าวสาร ตรวจสอบค่าฝุ่นละออง ปฏิบัติตามคำแนะนำ และเตรียมการเพื่อป้องกันตัวเองก่อนออกจากบ้าน  สำหรับผู้มีผลกระทบซึ่งเป็นกลุ่มเสี่ยงที่ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ คือ ผู้มีโรคประจำตัว เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ  และผู้ที่สูบบุหรี่ประจำ ต้องปฏิบัติตัวอย่างเหมาะสมตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด หากมีข้อสงสัยสามารถสอบถามที่ สายด่วนกรมควบคุมโรค 1142" นายกฯ ระบุ
    พล.อ.ประยุทธ์ยังให้สัมภาษณ์ด้วยว่า วันนี้ต้องดูบรรยากาศข้างบนเป็นอย่างไร ความกดอากาศเป็นอย่างไร และฝุ่นผงเหล่านี้เกิดมากเกิดน้อย ซึ่งในช่วงที่มีลมพัด ไม่มีความกดอากาศข้างบนลงมา  ฝุ่นกระจายออกไปทำให้อันตรายลดลง ซึ่งต้องแก้ปัญหาที่ต้นตอ ไม่ใช่ติติงกันไปเรื่อยว่ารัฐบาลไม่ให้ความสนใจทั้งที่คนจะตายกันอยู่แล้ว ทุกคนต้องเรียนรู้ว่าอยู่กับธรรมชาติอย่างไร เราไม่สามารถแก้ธรรมชาติได้ จึงต้องแก้ที่คนของเราด้วย หากบอกให้ตนแก้จริงๆ ถามว่าโรงงานทำหรือยัง ลดการใช้น้ำมันดีเซลมาใช้ E20 หรือยัง ซึ่งหากทุกคนไม่เปลี่ยนแปลงตัวเอง รัฐบาลก็ไม่สามารถแก้ได้ทุกเรื่อง
เกินมาตรฐาน 42 จุด
    วันเดียวกัน กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) รายงานสถานการณ์ฝุ่นละออง PM2.5 เมื่อเวลา 15.00 น.ว่า จากสภาพอุตุนิยมวิทยาที่ในช่วงบ่ายอากาศลอยตัวได้ดีขึ้นเล็กน้อย ลมสงบและไม่มีฝนตก ส่งผลให้สถานการณ์ PM2.5 ในพื้นที่กรุงเทพฯ และปริมณฑล คุณภาพอากาศในภาพรวมอยู่ในระดับ "เริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ" โดยบริเวณพื้นที่ริมถนน คุณภาพอากาศโดยรวมอยู่ในระดับเริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ มีค่าเกินมาตรฐาน (50 ไมโครกรัม หรือ มคก./ลูกบาศก์เมตร หรือ ลบ.ม.) 24 สถานี ส่วนพื้นที่ทั่วไป (ห่างจากริมถนนสายหลัก) คุณภาพอากาศโดยรวมอยู่ในระดับเริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ มีค่าเกินมาตรฐาน (50 มคก./ลบ.ม.) อยู่ 18 สถานี
    คาดการณ์ในวันที่ 22 ม.ค. จากการพยากรณ์และแบบจำลองของกรมอุตุนิยมวิทยา "การลอยตัวของอากาศเพิ่มขึ้นเล็กน้อย มีลมพัดแรงขึ้น" ส่งผลให้ปริมาณฝุ่นละออง PM2.5 อาจเจือจางลงได้ ทั้งนี้ คพ.ได้จัดประชุมหารือร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กทม. กรมอนามัย กรมควบคุมโรค กรมการแพทย์ กองบังคับการจราจร กรมฝนหลวงและการบินเกษตร กรมอุตุนิยมวิทยา เพื่อกำหนดแนวทางยกระดับความเข้มข้นของมาตรการแก้ไขปัญหา PM2.5 
    ด้านนายปลอดประสพ สุรัสวดี รองหัวหน้าพรรคเพื่อไทย กล่าวว่า ขอพูดในฐานะนักวิทยาศาสตร์หากจะแก้ไขปัญหาระยะยาว หนึ่งในปัญหาคือรถยนต์ดีเซลที่ทั้งมีจำนวนมาก อายุใช้งานนาน ทำให้เกิดควัน ฝุ่นละออง ซึ่งรัฐบาลต้องประกาศให้รถยนต์ดีเซลอายุใช้งานนานเกิน 20 ปีควรหยุดวิ่ง รวมทั้งประกาศสนับสนุนการผลิตรถยนต์ไฟฟ้าออกมาเลย ไม่ต้องกลัวบริษัทใหญ่จะโกรธ เนื่องจากกระแสโลกวันข้างหน้ารถยนต์จะเป็นรถยนต์ไฟฟ้าแน่นอน โครงการก่อสร้างโครงการรถไฟฟ้าซึ่งก่อให้เกิดฝุ่น ต้องสลับสายและแบ่งช่วงเวลาสร้าง อย่าสร้างพร้อมกัน ฝุ่นเป็นของแข็ง สูดเข้าไปแล้วเอาออกไม่ได้ เป็นอันตรายต่อสุขภาพ
    "สถานการณ์ฝุ่นละอองจะแรงไปอีก 3 วัน เนื่องจากช่วง 3 วันนี้จะมีฝุ่นเยอะ จากความกดอากาศสูงจากทางจีนพัดมาปกคลุม กทม. และเมื่อมีความเย็นก็จะให้อากาศแห้งแล้วมีฝุ่น สถานการณ์จะเบาคลี่คลายลง คงต้องรอให้ลมใต้แรงพัดจากไป นอกจากนี้รัฐบาลควรจริงใจกับประชาชน ที่ไหนที่พบค่าฝุ่นละอองสูงเกินมาตรฐานควรจะบอกให้ประชาชนรับรู้ โรงเรียนเขตพื้นที่ไหนมีค่าฝุ่นสูงควรสั่งหยุดเรียนชั่วคราว เช่นเดียวกับบริเวณถนนบางสาย หากพบค่าฝุ่นสูงควรจำกัดการวิ่ง ซึ่งรัฐบาลต้องมอบให้ผู้มีอำนาจ ผู้ที่มีความรู้เชี่ยวชาญจริงๆ มีอำนาจในการดูแลสั่งการเพียงคนเดียว ไม่ใช่อย่างที่ทำกันอยู่ในทุกวันนี้ สถานการณ์จะเป็นอย่างนี้ไปถึงช่วง มี.ค. พอถึงช่วงเวลาดังกล่าวลมใต้จะเริ่มแรง ทำให้ลมเปลี่ยนทิศจาก กทม. แต่ก็กังวลว่าอาจจะพัดไปยังภาคเหนือ อาจทำให้เกิดไฟป่าได้เช่นกัน" นายปลอดประสพระบุ
    นพ.วรตม์ โชติพิทยสุนนท์ โฆษกกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวถึงความเครียดวิตกกังวลจากสถานการณ์ฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 เกินค่ามาตรฐานว่า ไม่อยากให้ประชาชนตื่นตระหนก แต่ต้องตื่นตัว โดยเลือกเสพข่าวจากหน่วยงานที่น่าเชื่อถือ รวมทั้งการป้องกันตัวเองด้วยการสวมหน้ากากอนามัยที่สามารถป้องกันฝุ่นละอองขนาดเล็ก จะช่วยประชาชนลดความเครียด ความกังวลได้ อย่างไรก็ตามคนในครอบครัวขอให้ช่วยดูแลสภาพจิตใจของกันและกันด้วย หากพบว่าใครเครียด กังวล นอนไม่หลับ สามารถขอรับคำปรึกษาได้หรือโทร.สายด่วน 1323.