"บิ๊กตู่" สั่งรองนายกฯ ถกด่วนแก้ฝุ่นละออง เร่งหามาตรการเพิ่ม ปิด รร.ได้เฉพาะพื้นที่เสี่ยงมาก ประสานเอกชนลดก่อสร้าง บี้ กทม.-คมนาคมเปลี่ยนจากดีเซลใช้บี 20 ฮึ่มโรงงานปล่อยมลพิษโดนปิดแน่ ฝนหลวงได้ผลตกหลายจุดช่วยลดฝุ่นพิษ ศูนย์วิจัยกสิกรฯ ประเมินกระทบ ศก. 2.6 พันล้าน
    ที่มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง จ.ลำปาง เมื่อวันที่ 15 มกราคม พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) กล่าวภายหลังการประชุมคณะรัฐมนตรีอย่างเป็นทางการนอกสถานที่ (ครม.สัญจร) ถึงปัญหาปริมาณฝุ่นละอองในพื้นที่กรุงเทพฯ เกินมาตรฐานว่า  ได้สั่งการให้รองนายกรัฐมนตรีเรียกประชุมในวันที่ 16 ม.ค.นี้ เพื่อบูรณาการทุกฝ่ายในการหามาตรการที่เหมาะสม และไม่ส่งผลกระทบกับใคร หรือมีผลกระทบน้อยที่สุด เพื่อแก้ปัญหานี้ได้อย่างยั่งยืน โดยตอนนี้ปริมาณฝุ่นละอองในไทยมีปริมาณอยู่ที่ 60 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร (ลบ.ม.) ขณะที่ในต่างประเทศพบว่ามี 40 เมืองที่ประสบปัญหาฝุ่นพีเอ็ม 2.5 มีปริมาณเกิน 40 ไมโครกรัมต่อ ลบ.ม. อาทิ ในสหรัฐอเมริกา อังกฤษ ซึ่งเขาพยายามแก้ปัญหาอยู่ 
    ส่วนที่หลายคนมีข้อเสนอต่างๆ อาทิ การให้ปิดโรงเรียนเพื่อหยุดการเรียนการสอน ระงับการก่อสร้างนั้น คิดว่าควรหาสาเหตุให้ได้ก่อนว่าฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน หรือ PM 2.5 มาจากไหน ซึ่งได้ดูข้อมูลของกรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม พบว่าฝุ่นพีเอ็ม 2.5 ส่วนใหญ่เกิดจากการเผาไหม้ของรถยนต์ ขณะที่ประเทศไทยมีปัญหาการจราจรติดขัด และมีการใช้รถยนต์ที่เป็นเครื่องยนต์ดีเซลจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการขนส่งสินค้าและขนส่งมวลชน จึงสั่งการให้กรุงเทพมหานคร (กทม.) กระทรวงคมนาคม และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ว่ากรณีของยานพาหนะที่ใช้เครื่องยนต์ดีเซล ให้เปลี่ยนจากการใช้น้ำมันดีเซลแบบเดิม ไปเป็นน้ำมันไบโอดีเซลเกรดพิเศษ บี 20 ซึ่งจะช่วยลดปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็กนี้ลงได้มากพอสมควร ทั้งนี้ ขอเชิญชวนประชาชนหันมาใช้น้ำมันชนิดนี้ด้วย 
    อย่างไรก็ตาม การสั่งปิดโรงเรียนจะส่งผลกระทบกับนักเรียน แต่ถ้าโรงเรียนนั้นๆ อยู่ในจุดที่เสี่ยงมากๆ  คงต้องสั่งปิดชั่วคราว ซึ่งเป็นเรื่องของกระทรวงศึกษาธิการพิจารณา ส่วนการลดการก่อสร้างนั้น รัฐบาลได้ขอความร่วมมือจากบริษัทก่อสร้างให้ลดการทำสิ่งที่จะทำให้เกิดฝุ่นไว้ก่อน แล้วไปทำอย่างอื่นทดแทน ซึ่งเขาให้ความร่วมมือพอสมควร นอกจากนี้ต้องมีด่านตรวจสกัดรถที่ปล่อยควันดำให้หยุดวิ่งทันที 
    “รัฐบาลให้ความสำคัญ แต่ต้องหามาตรการที่เหมาะสม ขออย่าให้ใครเอาปัญหานี้ไปเป็นเครื่องมือออกมาเคลื่อนไหวเหมือนที่เขากำลังทำ ทั้งนี้ จำเป็นต้องสร้างการรับรู้ของประชาชนในภาพรวม รัฐบาลต้องถือมาตรฐานที่ดีตรงกลางให้ได้ เอากฎหมายเป็นหลัก เอาวิธีปฏิบัติที่เหมาะสมมาทำ เพราะแต่ละเรื่องจะส่งผลกับหลายส่วน สิ่งสำคัญคือทุกคนต้องช่วยกันลด อย่าทำอะไรตามใจหรือความรู้สึกของตัวเอง ผมขอร้องนักวิชาการที่ออกมาพูด เพราะอาจสร้างความตื่นตระหนกบ้าง รัฐบาลพยายามหาข้อมูลทางวิชาการมาบอก ผมบอกเลยว่าถ้าใครอยากรู้ว่าปัญหาปริมาณฝุ่น PM 2.5 เกินมาตรฐาน ประเทศต่างๆ ในโลกเขาแก้กันอย่างไร ท่านก็กดเข้าไปดูในกูเกิลได้ แล้วจะรู้ว่าสิ่งที่ผมเอามาทำมันเหมือนกับที่เขาทำกันหรือเปล่า" นายกฯ ระบุ
    เมื่อถามถึงกรณีต่างประเทศที่เป็นประเทศอุตสาหกรรม มีการกำหนดค่ามาตรฐานฝุ่นละอองไว้ที่ 25 ไมโครกรัมต่อ ลบ.ม. แต่ประเทศไทยกำหนดค่ามาตรฐานไว้ถึง 50 ไมโครกรัมต่อ ลบ.ม. พล.อ.ประยุทธ์กล่าวว่า จะต้องมีการควบคุม โดยจะมอบหมายให้กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงสาธารณสุข และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไปหามาตรการ รวมถึงในด้านกฎหมาย ซึ่งได้กำชับไปแล้วว่าหากผิดกฎหมายและผิดกติกาต้องปิดปรับปรุงแก้ไข ต้องเอาจริงเอาจัง เพราะทุกคนอยากให้ใช้ยาแรง ขณะเดียวกันต้องทำโรงงานอุตสาหกรรมให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ดังนั้นต่อไปนี้ตนจะให้ปิดให้หมด 
    เมื่อถามว่า มั่นใจหรือไม่ว่าจะเอาอยู่ นายกฯ กล่าวว่า ต้องมั่นใจและพยายามให้เอาอยู่ 
    นายพุทธิพงษ์ ปุณณกันต์ โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี แถลงผลการประชุม ครม.ว่า พล.อ.ประยุทธ์สั่งการรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะกระทรวงมหาดไทย กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) และกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) เร่งแก้ไขปัญหาและหามาตรการให้แล้วเสร็จ ภายในอีก 1-2 นี้ จะต้องมีมาตรการออกมาเพิ่มเติม แต่ขอให้มีการบังคับใช้กฎหมายเดิมอย่างเคร่งครัด โดยไม่ต้องออกกฎหมายใหม่ ทั้งนี้ กระทรวงพลังงานรายงานว่า ภายในเดือน ก.พ.นี้ จะมีรถองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) รุ่นใหม่ใช้น้ำมันไบโอดีเซลเกรดพิเศษ บี 20 และมีระบบประหยัดพลังงานไม่สร้างมลภาวะอีกประมาณ 1,200 คัน
ฝนหลวงได้ผลลดฝุ่นพิษ
    นายกฤษฎา บุญราช รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า ตามที่กรมฝนหลวงและการบินเกษตรได้ขึ้นบินเพื่อดำเนินการให้เกิดฝนตกบริเวณพื้นที่ กทม. โดยมีฝนตกในหลายพื้นที่ชั้นในและรอบนอก กทม. ซึ่งนายสุรสีห์ กิตติมณฑล อธิบดีกรมฝนหลวงฯ ได้รายงานผลปฏิบัติการทำฝนหลวง บริเวณพื้นที่ อ.บางปะกง อ.บางน้ำเปรี้ยว จ.ฉะเชิงเทรา ว่าได้เกิดฝนตกตามที่กรมฝนหลวงฯ ได้ดำเนินการตามเป้าหมายแล้วโดยฝนตกบริเวณเขตพญาไท เขตประเวศ เขตบางกะปิ และบริเวณถนนพระรามเก้า เขตห้วยขวาง บางส่วนของ จ.นนทบุรีและจะได้ประเมินค่าอากาศร่วมกับกรมควบคุมมลพิษ เพื่อกำหนดแผนขึ้นทำการบินต่อไปเป็นระยะๆ
    "ยืนยันเป็นฝนจากการทำของกรมฝนหลวงฯ โดยได้รายงานให้กับนายกฯ ทราบถึงผลการปฏิบัติการฝนหลวงช่วยเหลือพื้นที่เสี่ยงลดปัญหาฝุ่นละอองเกินมาตรฐานใน กทม.และปริมณฑล ซึ่งการปฏิบัติการฝนหลวงเป็นผลดี ทำให้มีฝนตกลงมาได้จะช่วยลดผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนได้เร็วที่สุด" รมว.เกษตรฯ ระบุ
    พล.อ.ท.พงษ์ศักดิ์ เสมาชัย โฆษกกองทัพอากาศ เปิดเผยว่า พล.อ.อ.ชัยพฤกษ์ ดิษยะศริน ผู้บัญชาการทหารอากาศ ได้สั่งการให้เครื่องบิน BT-67 จำนวน 2 เครื่อง จากกองบิน 46 จังหวัดพิษณุโลก เข้ามาทำการบินโปรยละอองน้ำ เพื่อบรรเทาปัญหาฝุ่นละออง จำนวน 3 เที่ยวบิน ซึ่งบรรทุกน้ำจำนวนประมาณ 3,000 ลิตร โดยโปรยน้ำที่ความสูงประมาณ 1,500 ฟุตเหนือพื้นที่เป้าหมาย คือ บริเวณโดยรอบฐานทัพอากาศ ดอนเมือง เป็นพื้นที่แรก จากนั้นในช่วงบ่าย ทำการบินอีก 2 เที่ยวบิน เพื่อปฏิบัติภารกิจเหนือพื้นที่เขตจตุจักร พร้อมทั้งจัดชุดแพทย์พยาบาล จากศูนย์ปฏิบัติการแพทย์ทหารอากาศ กรมแพทย์ทหารอากาศ ออกให้คำแนะนำ พร้อมแจกหน้ากากอนามัยประเภทคาร์บอน จำนวน 30,000 อัน 
    นายอุตตม สาวนายน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม เปิดเผยว่า ได้ตั้งคณะทำงานจัดการมลพิษ ฝุ่นละอองจากโรงงาน เพื่อตรวจโรงงานที่ปล่อยฝุ่นควัน ว่าเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานหรือไม่ โดยให้อุตสาหกรรมจังหวัด พร้อมกับผู้เชี่ยวชาญลงพื้นที่ตรวจสอบ พร้อมกันนี้ ได้ให้ศูนย์วิจัยสิ่งแวดล้อมทำการตรวจฝุ่นละอองในอากาศ และเร่งดำเนินการตรวจสอบ พร้อมรายงานผลทุกวัน ทั้งนี้ โรงงานทั้งหมดจะต้องปฏิบัติตามขั้นตอนตามที่กำหนดไว้ หากฝ่าฝืนมีโทษไปจนถึงขั้นปิดโรงงาน
    นายกุลิศ สมบัติศิริ ปลัดกระทรวงพลังงาน เปิดเผยว่า ได้หารือร่วมกับสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) และกรมธุรกิจพลังงาน (ธพ.) ถึงแนวทางการปรับคุณภาพน้ำมันมาตรฐานยูโร 4 เป็นยูโร 5 เพื่อลดมลพิษในอากาศ โดย สนพ.จะหารือร่วมกับกรมควบคุมมลพิษ ในการกำหนดคุณลักษณะของน้ำมัน รวมทั้งประสานกับสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) ในการกำหนดประเภทรถยนต์ที่รองรับ คาดว่าเร็วๆ นี้จะมีการหารือในที่คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ที่มีนายกฯ เป็นประธาน เพื่อประกาศใช้น้ำมันมาตรฐานยูโร 5 อย่างเป็นทางการอีกครั้ง เบื้องต้นจะใช้เวลาประกาศใช้ไม่ต่ำกว่า 5 ปี จากที่ผ่านมาไทยใช้น้ำมันมาตรฐานยูโร 4 ตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค. 2555 ถึงปัจจุบันรวมระยะเวลา 7 ปี 
    นอกจากนี้ ได้สั่งการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งสนับสนุนน้ำมันดีเซลเกรดพิเศษ บี 20 ให้กระจายอยู่ในสถานีบริการน้ำมันทั่วไป พร้อมให้ ธพ.กำหนดประเภทรถยนต์ที่สามารถเติมได้ คาดว่าจะใช้เวลาศึกษา 1 เดือน โดยแนวทางดำเนินการจะเสนอในที่ประชุมคณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.) เร็วๆ นี้เช่นกัน
ศธ.ให้ รร.ปิดชั่วคราวได้
    นายชลำ อรรถธรรม เลขาธิการคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน ในฐานะโฆษกกระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) กล่าวว่า ศธ.ได้มอบหมายให้สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) และสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน (สช.) ทำหนังสือแจ้งไปยังโรงเรียน เพื่อแสดงความห่วงใยเกี่ยวกับกรณีสถานการณ์ฝุ่นละออง PM2.5 ในพื้นที่ กทม.และปริมณฑล และให้โรงเรียนเป็นผู้บริหารจัดการตามความเหมาะสม และจะต้องไม่เกิดผลกระทบถึงตัวนักเรียน 
    พล.ต.อ.อัศวิน ขวัญเมือง ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร กล่าวว่า มอบหมายให้รองปลัด กทม.ไปดำเนินการจัดหาหน้ากากอนามัย N95 จำนวน 300,000 ชิ้น เพื่อทยอยนำมาแจกจ่ายประชาชนตามพื้นที่ต่างๆ ใน กทม.อย่างต่อเนื่อง จนกว่าสถานการณ์จะดีขึ้น
    นายวิชัย โภชนกิจ อธิบดีกรมการค้าภายใน เปิดเผยว่า ได้ประสานโรงงานผู้ผลิตหน้ากากอนามัยกว่า 10 แห่ง ให้เร่งผลิตและเร่งจัดส่งไปยังร้านค้าต่างๆ แล้ว โดยมั่นใจว่าจะไม่มีปัญหาสินค้าขาดแคลนเกิดขึ้น รวมทั้งได้ประสานผู้ผลิตให้จัดส่งหน้ากากอนามัย เพื่อนำมาจำหน่ายที่กระทรวงพาณิชย์ โดยหน้ากากแบบธรรมดาจำหน่ายชิ้นละ 5 บาท จำกัดการซื้อไม่เกินคนละ 10 ชิ้น ส่วนกรณีที่มีผู้บริโภคร้องเรียนปัญหาสินค้าขาดแคลน หรือการกักตุนสินค้า ได้จัดส่งเจ้าหน้าที่ออกไปตรวจสอบแล้ว หากพบกักตุนสินค้า หรือจำหน่ายสินค้าในราคาสูงเกินจริง จะดำเนินการตามกฎหมายเด็ดขาด มีโทษจำคุก 7 ปี ปรับ 1.4 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
    ที่ศูนย์การแพทย์และสาธารณสุข สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ รองปลัด สธ. แถลงว่า ได้รับมอบหมายจาก นพ.สุขุม  กาญจนพิมาย ปลัด สธ. ให้เปิดศูนย์ปฏิบัติการด้านการแพทย์และสาธารณสุข (EOC) โดยมีกรมอนามัย กรมควบคุมโรค กรมการแพทย์ ร่วมปฏิบัติงาน และประสานการทำงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กทม. กรมควบคุมมลพิษ พร้อมทั้งมีการเชื่อมต่อข้อมูลเพื่อติดตามสถานการณ์ทางโซเชียลมีเดีย ช่องทางอื่นๆ และ รพ.อื่นที่เกี่ยวข้อง เพื่อติดตามสถานการณ์ เฝ้าระวังผลกระทบต่อสุขภาพประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ที่มีค่า PM 2.5 เกินมาตรฐานจนกว่าสถานการณ์จะเบาลง 
    "เราพบข้อเท็จจริงว่าการใส่หน้ากาก N95 แม้ว่าจะสามารถป้องกันได้กว่า 90% แต่เวลาใส่ก็ต้องใส่ให้แน่นมากพอที่จะป้องกันได้ หากใส่แล้วไม่อึดอัด แสดงว่าไม่ถูกวิธี ซึ่งหากใส่ไม่ถูกต้องก็แทบไม่มีผลในการป้องกันฝุ่นละอองขนาดเล็ก อย่างไรก็ตามหน้ากาก N95 ไม่ใช่คำตอบเดียว เพราะหน้ากากอนามัยที่เราใช้ทั่วไป ก็สามารถป้องกันได้ส่วนหนึ่งจากงานวิจัยสามารถป้องกันได้ 50% และจากการวิจัยหากเอาทิชชู่เข้าไปอีก 3-4 ชั้น ก็สามารถป้องกันได้มากขึ้นอีก" รองปลัด สธ.ระบุ
    นายเถลิงศักดิ์ เพ็ชรสุวรรณ รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ กล่าวว่า จากการตรวจวัดทั้ง กทม .พบว่ามี เส้นทางจราจร 22 เขต มีค่าฝุ่นละอองเกินกว่าค่ามาตรฐาน จากการตรวจวัดในช่วง 7 โมงเช้า อยู่ที่ประมาณ 46-90 ไมโครกรัม แต่สถานการณ์ล่าสุดอยู่ที่ 18 ไมโครกรัม ซึ่งต้องเรียนว่าไม่ได้สูงตลอดทั้งวัน 
    ศูนย์วิจัยกสิกรไทยประเมินว่า ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากปัญหาฝุ่นละอองในกรุงเทพฯ และปริมณฑล จากค่าเสียโอกาสในประเด็นสุขภาพและด้านการท่องเที่ยวในเบื้องต้น อาจคิดเป็นเม็ดเงินอย่างน้อย 2,600 ล้านบาท โดยกรอบเวลาที่ใช้ในการคำนวณคือ ไม่เกิน 1 เดือน ซึ่งเริ่มเกิดขึ้นมาตั้งแต่ช่วงปลายปี 2561.