คณะรัฐมนตรีญี่ปุ่นอนุมัติแผนการป้องกันประเทศฉบับใหม่ระยะ 5 ปี ซึ่งจะทำให้ญี่ปุ่นมีเรือบรรทุกเครื่องบินเป็นครั้งแรกนับแต่สิ้นสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยจะปรับปรุงจากเรือบรรทุกเฮลิคอปเตอร์ 2 ลำ และเตรียมซื้อเครื่องบินขับไล่ฝูงใหญ่จากสหรัฐ รวมถึงเอฟ-35 รุ่นที่สามารถขึ้นลงในแนวดิ่งได้ด้วย แต่โฆษกรัฐบาลยันไม่ผิดรัฐธรรมนูญฉบับรักสันติ

แฟ้มภาพ เครื่องบินขับไล่ เอฟ-35 ไลต์นิงทู ของกองทัพอากาศอิสราเอล แสดงการบินที่อิสราเอล เมื่อวันที่ 27 ธ.ค. 2560 / AFP

    รายงานเอเอฟพีเมื่อวันที่ 18 ธันวาคม 2561 กล่าวว่า แผนกลาโหมฉบับใหม่นี้เป็นการดำเนินการล่าสุดของรัฐบาลของนายกฯ ชินโซ อาเบะ เพื่อเสริมสร้างกองทัพของญี่ปุ่น ซึ่งอาเบะอ้างว่าจำเป็นสำหรับการรับมือปัญหาท้าทายในภูมิภาคนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากความวิตกกังวลอย่างหนักเกี่ยวกับการขยายเขตอิทธิพลทางทหารของจีน และความตึงเครียดกับเกาหลีเหนือ แต่แนวทางนี้ของอาเบะก็ถูกวิจารณ์เช่นกันว่ากำลังนำพาญี่ปุ่นถอยห่างจากพันธะผูกพันตามรัฐธรรมนูญรักสันติที่ใช้มาตั้งแต่สิ้นสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งจำกัดบทบาทของกองทัพญี่ปุ่นไว้เพียงการป้องกันประเทศเท่านั้น

    โยชิฮิเดะ ซูกะ เลขาธิการคณะรัฐมนตรี แถลงข่าวเมื่อวันอังคารว่า ญี่ปุ่นจะต้องมีขีดความสามารถในการป้องกันประเทศทั้งด้านปริมาณและคุณภาพ ซึ่งจำเป็นต่อการรับมือกับสภาพการณ์ด้านความมั่นคงที่กำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และรัฐบาลเชื่อว่าสิ่งเหล่านี้ยังอยู่ภายใต้ขอบเขตของรัฐธรรมนูญฉบับนี้

    รัฐมนตรีกลาโหม ทาเกชิ อิวายะ ก็ยืนยันเช่นกันว่า เรือพิฆาตชั้นอิซูโม 2 ลำนี้จะยังคงทำหน้าที่เป็นเรือพิฆาตอเนกประสงค์ต่อไป ซึ่งยังคงอยู่ในขอบเขตของนโยบายเชิงป้องกันประเทศที่จำเพาะเจาะจงของญี่ปุ่น

    แผนป้องกันประเทศระยะ 5 ปีที่คณะรัฐมนตรีอนุมัติในวันเดียวกันนี้ได้จัดสรรงบประมาณด้านกลาโหมไว้สูงเป็นสถิติถึง 27.47 ล้านล้านเยน (ราว 8 ล้านล้านบาท) ไปจนถึงเดือนมีนาคม 2567

    ตามแผนนี้ กระทรวงกลาโหมจะปรับปรุงเรือพิฆาตชั้นอิซูโมแบบดาดฟ้าเรียบ 2 ลำ ให้สามารถเป็นฐานขึ้น-ลงสำหรับเครื่องบินขับไล่ที่ใช้ระยะเทกออฟสั้น หรือสามารถขึ้น-ลงในแนวดิ่งได้ เช่น เครื่องบินขับไล่สเตลธ์ เอฟ-35 บี

    นอกจากนี้ อีกแผนหนึ่งที่คณะรัฐมนตรีอนุมัติในวันเดียวกันด้วย คือการจัดซื้อเครื่องบินเอฟ-35 จำนวน 42 ลำภายใน 10 ปีข้างหน้า โดยคาดเดาว่าเอฟ-35 บี เป็นตัวเลือกที่น่าจะเป็นไปได้ที่สุด ในช่วงเวลาเดียวกันนั้น ญี่ปุ่นยังมีแผนจะซื้อเครื่องบินขับไล่เอฟ-35 เอ อีก 105 ลำ แต่เครื่องบินล้ำสมัยรุ่นนี้ขึ้น-ลงแบบปรกติและไม่สามารถใช้กับเรือพิฆาตที่เตรียมดัดแปลง สื่อของญี่ปุ่นกล่าวกันว่าแผนการซื้อเครื่องบินเหล่านี้จะใช้งบประมาณมากกว่า 1 ล้านล้านเยน

    ด้านหัว ชุนอิง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศของจีน กล่าวว่า ความวิตกกังวลของญี่ปุ่นเกี่ยวกับกองทัพจีนนั้นไม่ช่วยต่อการพัฒนาและปรับปรุงความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับญี่ปุ่นเลย และจีนเคยคัดค้านและแสดงความไม่พอใจอย่างรุนแรงมาแล้ว พร้อมกับเรียกร้องให้ญี่ปุ่นยึดมั่นต่อนโยบายเชิงป้องกันประเทศอย่างแท้จริง

แฟ้มภาพ เมื่อเดือนเมษายน 2561 เครื่องบินขับไล่ เจ15 ของจีนจอดบนดาดฟ้าของเรือบรรทุกเครื่องบินเหลียวหนิง / AFP

    จีนเพิ่งเปิดตัวเรือบรรทุกเครื่องบินที่จีนสร้างขึ้นเองลำแรกเมื่อปีที่แล้ว ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกับที่จีนดึงดันอ้างสิทธิ์เหนือทะเลจีนใต้เกือบทั้งหมด แต่เรือลำนี้ไม่ใช่เรือบรรทุกเครื่องบินลำแรกของจีน โดยลำแรกคือเรือเหลียวหนิง ที่จีนปรับปรุงจากเรือที่สร้างสมัยสหภาพโซเวียตเมื่อเกือบ 30 ปีก่อน และส่งเข้าประจำการเมื่อปี 2555

    แผนการจัดซื้อและปรับปรุงกองทัพของญี่ปุ่นนี้สอดคล้องกับคำมั่นสัญญาที่ว่าญี่ปุ่นจะซื้ออาวุธยุทโธปกรณ์จากสหรัฐมากขึ้น ตามแรงกดดันของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐ ที่พร่ำบ่นบ่อยครั้งเรื่องการขาดดุลการค้ามหาศาลต่อญี่ปุ่น และรบเร้าให้อาเบะเพิ่มขีดความสามารถในการป้องกันตนเองของญี่ปุ่น.