ชักสนุกใหญ่ จีนยืนยันควบคุมตัวชาวแคนาดารายที่ 2 ไว้สอบสวนฐานต้องสงสัยเป็นภัยต่อความมั่นคง แต่ไม่บอกตรงว่าเกี่ยวโยงกับที่แคนาดาจับกุมเมิ่ง วั่นโจว ผู้บริหารระดับสูงของหัวเว่ย เพื่อรอส่งตัวเป็นผู้ร้ายข้ามแดนให้สหรัฐดำเนินคดีละเมิดข้อมติคว่ำบาตรอิหร่านหรือไม่ ขณะรัฐมนตรีแคนาดาอบรมประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ อย่าทำเป็นเรื่องการเมือง

แฟ้มภาพ ไมเคิล สเปเวอร์ (ซ้าย) และเดนนิส ร็อดแมน (ขวา) เดินทางกลับจากเกาหลีเหนือถึงสนามบินปักกิ่ง เมื่อวันที่ 13 มกราคม 2557 สเปเวอร์เป็น 1 ใน 2 ชาวแคนาดาที่จีนจับกุมไว้ เพื่อสอบปากคำคดีความมั่นคง / AFP

    สำนักข่าวเอเอฟพีรายงานอ้างคำแถลงของหลู่ กัง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศของจีน ที่กรุงปักกิ่ง เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 13 ธันวาคม 2561 ซึ่งยืนยันว่าทางการจีนกำลังควบคุมตัวชาวแคนาดาไว้ 2 คน ตั้งแต่วันจันทร์ที่ผ่านมา คนแรกคือ ไมเคิล คอฟริก อดีตนักการทูต อีกคนคือ ไมเคิล สเปเวอร์ ที่ปรึกษาด้านธุรกิจ โดยชาย 2 คนนี้ "ต้องสงสัยว่าดำเนินกิจกรรมที่เป็นภัยคุกคามความมั่นคงแห่งชาติของจีน" แต่คำแถลงไม่ได้กล่าวว่า 2 คดีนี้เกี่ยวข้องกันหรือไม่

    ปัจจุบันคอฟริกทำงานให้หน่วยงานคลังสมอง อินเตอร์เนชั่นแนลไครซิสกรุ๊ป (ไอซีจี) ส่วนสเปเวอร์เป็นที่ปรึกษาธุรกิจที่ทำงานอยู่ในจีนที่คอยอำนวยความสะดวกสำหรับการเดินทางไปเกาหลีเหนือ และเคยพบกับคิม จองอึน ผู้นำสูงสุดของเกาหลีเหนือมาแล้วหลายครั้ง รวมถึงเป็นผู้จัดทริปให้เดนนิส ร็อดแมน อดีตนักบาสเกตบอลเอ็นบีเอ ไปเกาหลีเหนือเมื่อปี 2556 และ 2557

    หลู่กล่าวว่า คอฟริกกำลังถูกเจ้าหน้าที่กระทรวงความมั่นคงแห่งชาติประจำปักกิ่งควบคุมตัวไว้เพื่อสอบสวน ส่วนสเปเวอร์ถูกสำนักงานของกระทรวงที่มณฑลเหลียวหนิงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือควบคุมตัวไว้สอบสวน

    การจับกุมบุคคลทั้ง 2 ก่อความสงสัยว่าจีนกำลังตอบโต้ที่แคนาดาจับกุมเมิ่ง ซึ่งเป็นหัวหน้าเจ้าหน้าที่ฝ่ายการเงินของหัวเว่ย และเป็นลูกสาวของผู้ก่อตั้งบริษัทนี้ โดยเป็นการจับกุมตามคำขอของทางการสหรัฐที่กล่าวหาว่าเธอละเมิดมาตรการคว่ำบาตรอิหร่าน

    ศาลในเมืองแวนคูเวอร์ของแคนาดาเพิ่งให้เมิ่งประกันตัวไปด้วยวงเงิน 10 ล้านดอลลาร์แคนาดา เมื่อวันอังคารที่ผ่านมา ระหว่างรอการพิจารณาคดีส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนให้สหรัฐ

ภาพจากซีทีวี เมิ่ง วั่นโจว หัวหน้าเจ้าหน้าที่บริหารบริษัท หัวเว่ยเทคโนโลยีส์ ภายหลังได้รับการประกันตัวเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2561 / AFP

    การจับกุมเมิ่งทำให้รัฐบาลจีนโกรธเคืองอย่างรุนแรง และเตือนแคนาดาว่าจะเผชิญกับผลลัพธ์ร้ายแรง แต่รัฐบาลแคนาดาอ้างว่าฝ่ายการเมืองไม่ได้เกี่ยวข้องกับการจับกุม แต่เป็นการดำเนินงานของฝ่ายตุลาการซึ่งเป็นอิสระ

    ด้านคริสเตีย ฟรีแลนด์ รัฐมนตรีต่างประเทศของแคนาดา กล่าวว่า รัฐบาลแคนาดาได้ยกเรื่องนี้ขึ้นหารือกับเจ้าหน้าที่ทางการจีนแล้ว ส่วนเจ้าหน้าที่แคนาดากล่าวว่า พวกเขาได้รับแจ้งอย่างเป็นทางการผ่านแฟกซ์เมื่อเช้าวันพุธว่าจีนควบคุมตัวคอฟริกไว้

    กระทรวงการต่างประเทศของจีนกล่าวว่า ไอซีจีซึ่งเป็นต้นสังกัดของคอฟริกนั้นไม่ได้จดทะเบียนองค์กรเอกชน (เอ็นจีโอ) ในจีน และหากลูกจ้างขององค์กรนี้ดำเนินกิจกรรมในจีน ก็จะถือว่าทำผิดกฎหมายเอ็นจีโอ

    ไอซีจีปิดสำนักงานในกรุงปักกิ่งภายหลังจีนผ่านกฎหมายควบคุมการดำเนินการขององค์กรต่างชาติในจีนฉบับนี้ ซึ่งมีผลบังคับใช้เมื่อปี 2560 แต่คอฟริกนั้นยังประจำอยู่ที่สำนักงานไอซีจีประจำฮ่องกง ทำงานด้านนโยบายต่างประเทศและความมั่นคงในภูมิภาคนี้ โดยเฉพาะเกี่ยวกับคาบสมุทรเกาหลี

ไมเคิล คอฟริก อดีตนักการทูตแคนาดา /  CRISIGROUP / AFP

    เพื่อนของเขาและผู้เชี่ยวชาญหลายคนกล่าวว่า คอฟริกกลายเป็น "ตัวประกัน" และ "เบี้ยหมากรุก" ของความบาดหมางระหว่างจีน, สหรัฐ และแคนาดา

    รัฐมนตรีต่างประเทศ ฟรีแลนด์ ของแคนาดา ยังได้วิจารณ์ประธานาธิบดีทรัมป์ของสหรัฐ ซึ่งวันก่อนเพิ่งให้สัมภาษณ์กับรอยเตอร์ว่า เขาพร้อมจะแทรกแซงกระทรวงยุติธรรมในคดีของเมิ่ง หากจะช่วยให้สหรัฐบรรลุการเจรจาการค้ากับจีนได้

    "ประเทศที่ขอให้เราส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนไม่ควรทำให้กระบวนการนี้เป็นเรื่องการเมือง หรือใช้เรื่องนี้เพื่อวัตถุประสงค์อื่นใดที่นอกเหนือจากการแสวงหาความยุติธรรมและปฏิบัติตามหลักนิติธรรม" ฟรีแลนด์กล่าว.