5 ธ.ค.61-เครือข่ายประชาชนกลุ่มรักษ์อำเภอวานรนิวาส ประกอบด้วยกลุ่มประชาชนจาก 6 ตำบล 82 หมู่บ้าน ในพื้นที่ตำบลวานร อำเภอวานร จังหวัดสกลนคร ซึ่งเป็นพื้นที่สำรวจแร่โปแตช บริษัท ไชน่า หมิงต๋า โปแตช คอร์ปอเรชั่น (ประเทศไทย) จำกัด จัดระดมทุนเดินรณรงค์ต่อต้านการขุดเจาะสำรวจแร่โปแตชในจังหวัดสกลนคร "ไทวานรก้าวเดิน" (Wanon Walk) ในระหว่างวันที่ 10 - 15 ธันวาคม 2561  ออกเดินจากหลุมเจาะสำรวจแร่ของกรมทรัพยากรธรณีหลุมแรกเมื่อปี 2520 ที่อำเภอวานรนิวาสมุ่งหน้าสู่ตัวเมืองสกลนคร  โดยกิจกรรมดังกล่าวเป็นการเดินรณรงค์เวลา 5 วัน ในแต่ละวันจะมีการจัดเวทีเสวนาวิชาการและเวทีวัฒนธรรมเพื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่องวัฒนธรรมชุมชนและปัญหาที่กำลังเผชิญอยู่ 

ทั้งนี้บริษัท ไชน่า หมิงต๋า โปแตช คอร์ปอเรชั่น (ประเทศไทย) จำกัด ได้รับอาชญาบัตรพิเศษสำรวจแหล่งแร่โปแตชจำนวน 12 แปลงรวมพื้นที่116,875 ไร่  ได้เริ่มขุดเจาะสำรวจแร่โปแตชที่อำเภอวานรนิเวาส ตั้งแต่กลางปี 2559 เจาะสำรวจไปแล้ว 6 หลุม แต่สำเร็จเพียง 3 หลุม เนื่องจากชาวบ้านในพื้นที่รวมตัวคัดค้านอย่างเข้มแข็งจนเป็นเหตุแห่งความขัดแย้งระหว่างบริษัทและชุมชนอย่างต่อเนื่อง

นางมะลิ แสนบุญศิริ ชาวบ้านหินกอง หมู่ 17 ตำบลวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร กล่าวว่า ปกติชุมชนก็จัดทำบุญกองข้าวเพื่อรวบรวมปัจจัยนำมาทำประโยชน์ต่อสาธารณะ ปีนี้ต่างเพราะตั้งแต่บริษัท ฯ เข้ามาเจาะสำรวจเมื่อปี 2559 ที่ผ่านมา คนวานรนิวาสได้รวมตัวกันร้องขอข้อมูลรายละเอียดการขุดเจาะสำรวจจากอุตสาหกรรมจังหวัดสกลนคร โดยได้ทำหนังสือร้องขอข้อมูลข่าวสารถึง 4 ครั้ง แต่ทางอุตสาหกรรมจังหวัดปฏิเสธการให้ข้อมูล

นางมะลิ กล่าวต่อว่า ประกอบกับในระยะแรกการเจาะสำรวจแร่ของบริษัทฯ นั้นได้ดำเนินการในพื้นที่ราชพัสดุโดยไม่ได้มีการขออนุญาตอย่างถูกต้อง รวมทั้งได้มีการเจาะสำรวจในที่เอกชนโดยไม่ได้รับการยินยอม จนเป็นเหตุให้เกิดการแจ้งความดำเนินคดี และเกิดกระแสการต่อต้านการขุดสำรวจแร่ที่ไม่มีการชี้แจงข้อมูลข่าวสารหรือขาดการมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่ที่จะดำเนินการสำรวจอย่างชัดเจนจนที่สุด จนเป็นเหตุให้ประชาชนในเขตอำเภอวานรนิวาสได้ออกมาเคลื่อนไหวคัดค้านการสำรวจแร่ ซึ่งเชื่อว่าจะนำไปสู่การทำเหมืองแร่โปแตชต่อไปในอนาคต 

เธอระบุด้วยว่า ฝ่ายบริษัทฯ ได้ยื่นฟ้องร้องดำเนินคดีแกนนำเครือข่ายประชาชนที่ออกมาเคลื่อนไหวคัดค้านการสำรวจแร่ทั้งคดีอาญาในข้อหาขมขื่นใจจากการคัดค้านการเจาะสำรวจหลุมที่ 4 และคดีแพ่งเรียกร้องค่าเสียหาย 3.8 ล้านบาท รวมแล้ว 9 คน นอกจากนี้หน่วยงานของรัฐได้ฟ้องแกนนำผู้คัดค้านการสำรวจแร่ในข้อหาไม่แจ้งการชุมนุมอีก 2 คน และก่อนหน้านี้ฝ่ายบริษัทได้ฟ้องคดีหมิ่นประมาทกรณีที่ผู้คัดค้านบางคนแสดงความคิดเห็นในสื่อสังคมออนไลน์ 

“บริษัทฟ้องร้องว่าข่มขืนใจเขา ทำให้เขาไม่ได้เจาะแร่ได้รับเสียหาย เรียกร้องค่าเสียหาย 3.8 ล้าน พวกเราอยากเดินเพื่อไปบอกคนอื่นๆว่าไม่อยากได้เหมือง เพราะถ้าสำรวจเสร็จ เขาก็จะทำเหมืองขุดใต้บ้านจึงวิตกกังวลว่าดินจะยุบ น้ำจะเค็ม ไม่มีน้ำใช้ ทรัพยากรมีค่าป่าไม้ นาข้าว บ้านเรือนของเราจะได้รับผลกระทบ และแร่เกลือโปแตชใต้บ้านก็เป็นของเรา ไม่อยากให้คนอื่นมาเอาของเราไป รู้สึกเป็นห่วงลูกหลานจะอยู่อย่างไรในอนาคต อยากจะเดินไปเพื่อยันยันว่าจะต่อสู้เพื่อที่ดินที่อยู่อาศัยให้ลูกหลานเรา ให้อยู่อย่างมีที่ดิน มีบ้าน เป็นเจ้าของแผ่นดินเราตลอดไป” 

ด้านนายคำพัน พรหมพินิจ บ้านกุดจิก หมู่ 3 ตำบลนาคำ อำเภอวานรนิวาส ซึ่งได้นำข้าวมาร่วมบริจาคสมทบทุนสำหรับกิจกรรมการเดินคัดค้านเหมืองแร่โปแตชครั้งนี้ กล่าวว่า  ไม่อยากให้ทำเหมือง ไม่อยากให้คนจีนมาทำ อยากให้รัฐบาลหยุด และฟังข้อเรียกร้องของคนวานร หยุดทำเหมืองบ้านเรา 

“บ้านเมืองเรา ผืนแผ่นดินของเรา ไม่ใช่ผืนแผ่นดินของจีน เราอยากรักษาไว้ ผมสงสัยว่าทำไมคนจีนเขาจึงมีอำนาจหลาย ทำไมรัฐบาลเรา ทำไมเจ้าหน้าที่คนบ้านเราจึงถือหางเขา ทำไมอนญาตให้เขาเข้ามา มาทำร้ายชาวบ้าน มาใช้กฎหมายเราฟ้องร้องคนที่ปกป้องแผ่นดิน เขาว่าขืนใจเขา เขาสำรวจแร่ไม่ได้ แต่ผมว่าเขาข่มขืนใจเรา แผ่นดินเรา มาขุดเจาะแผ่นดินเราทั้งที่เราไม่ได้ยินยอม ทำไมคนจีนเขามีอำนาจมากกว่าเรา ”  นายคำพัน ระบุ

อย่างไรก็ตาม นอกจากพื้นที่ที่ได้รับอาชญาบัตรพิเศษที่อำเภอวานรนิวาส ของบริษัทไชน่า หมิ๋งตาโปแตช คอร์ปอเรชั่น (ประเทศไทย) จำกัดแล้ว หากพิจารณาภาพรวมทางนิเวศในพื้นที่ยังกำลังมีการยื่นขออาชญาบัตรพิเศษเพื่อสำรวจแร่โปแตชเพิ่มเติมใน อำเภอสว่างแดนดิน อำเภอเจริญศิลป์ อำเภอพังโคน อำเภอพรรณานิคม ครอบคลุมพื้นที่สายน้ำสำคัญที่สุดของจังหวัดสกลนครได้แก่ ห้วยโนต ลำน้ำน้ำยาม ห้วยปลาหาง และลำน้ำอูน ซึ่งเป็นลำน้ำสาขาสำคัญของแม่น้ำสงคราม สายน้ำที่ยังอุดมสมบูรณ์ที่สุดของภาคอีสาน หากจะมีการพัฒนาทำเหมืองแร่โปแตชใต้ดินเป็นบริเวณกว้างของลุ่มน้ำ ตลอดจน มีเป้าหมายในการอุตสาหกรรมเคมีต่อเนื่อง โรงงานปุ๋ยเคมี หรือโรงงานชนิดอื่น ๆ ที่เกี่ยวเนื่องกับเกลือและแร่โปแตช พื้นที่แห่งนี้ซึ่งจัดว่ามีความอุดมสมบูรณ์และอ่อนไหวทางนิเวศวิทยามากที่สุดในแอ่งสกลนครย่อมจะได้รับผลกระทบ นอกจากนี้ทั้งนี้ในจังหวัดภาคอีสานยังมีเอกชนยื่นขอสำรวจแร่โปแตชและทำเหมืองรวมแล้วกว่า 15 โครงการครอบคลุมพื้นที่กว่า 6 ล้านไร่อีกด้วย.