กฟผ. เปิดตัวนวัตกรรม “เครื่องกำจัดวัชพืชลอยน้ำแบบบดละเอียด” โชว์ศักยภาพกำจัดผักตบชวากลางแม่น้ำเจ้าพระยา เพื่อทดสอบการใช้งานและเร่งพัฒนาสู่การใช้ประโยชน์ทางการเกษตรของชุมชน ขานรับนโยบายรัฐบาล Thailand 4.0 ด้านการมีส่วนร่วมผลักดันแก้ไขปัญหาด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม

กฟผ. ได้ดำเนินการวิจัยและพัฒนาเพื่อต่อยอดนวัตกรรม “เครื่องกำจัดวัชพืชลอยน้ำแบบบดละเอียด” โดยกลุ่มผู้ปฏิบัติงาน กฟผ.เขื่อนภูมิพล หลังจากได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดัน 1 ในการแข่งขัน Hackathon ในงาน Startup Thailand 2018 ซึ่งจัดขึ้นโดย กฟผ. ร่วมกับสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (สนช.) ภายใต้โจทย์ “Innovative Power Solutions for Thailand Community and Energy Sector” เนื่องจากพิจารณาเห็นว่า นวัตกรรมดังกล่าวสอดคล้องกับนโยบาย Thailand 4.0 ของรัฐบาล ว่าด้วยเรื่องการมีส่วนร่วมผลักดันแก้ไขปัญหาด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม และวิสัยทัศน์ของ กฟผ. เรื่อง การป้องกันและลดผลกระทบทางสังคมและสิ่งแวดล้อมจากการดำเนินงานที่เกี่ยวข้องกับกิจการไฟฟ้า

โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อผลิตต้นแบบเครื่องกำจัดวัชพืชลอยน้ำแบบบดละเอียดของเขื่อนภูมิพล และนำไปต่อยอดพัฒนาใช้งานไปยังโรงไฟฟ้าอื่น ๆ ของ กฟผ., ลดผลกระทบต่อกระบวนการผลิตกระแสไฟฟ้าของโรงไฟฟ้าเขื่อนเจ้าพระยา กรณีวัชพืชลอยน้ำไหลปิดกั้นร่องน้ำที่ไหลเข้าโรงไฟฟ้า, สร้างความเชื่อมั่นและสนับสนุนการคมนาคมทางน้ำของประชาชน การประมงพื้นบ้าน และเรือแพนำเที่ยวในพื้นเหนือเขื่อนภูมิพลมีความสะดวกและปลอดภัยอย่างเป็นรูปธรรม อีกทั้งยังแปรรูปวัชพืชลอยน้ำที่ผ่านการบดละเอียดเป็นอาหารสัตว์และปุ๋ย เพื่อเพิ่มมูลค่าและสร้างอาชีพเสริมให้กับชุมชนด้วย

ปัจจุบันประเทศไทยกำลังทดสอบเครือข่ายการสื่อสาร 5.0 ซึ่งจะสร้างความเปลี่ยนแปลงทางด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมไปอย่างรวดเร็วแบบก้าวกระโดด ดังนั้นนโยบาย EGAT 4.0 ในปัจจุบัน อาจต้องปรับเปลี่ยนเป็น EGAT 5.0 ภายในระยะเวลาอันใกล้นี้ เพื่อปรับตัวให้เท่าทันต่อความเปลี่ยนแปลงของโลก โดยเฉพาะด้านการพัฒนานวัตกรรม ซึ่งหากเปรียบเทียบกับร่างกายของมนุษย์ นวัตกรรมเปรียบเสมือนกับสารอาหารที่หล่อเลี้ยงช่วยให้ร่างกายเจริญเติบโต แข็งแรง เช่นเดียวกับนวัตกรรมใหม่ ๆ ที่จะช่วยพัฒนาองค์กรให้เติบโตก้าวหน้าได้อย่างมั่นคง ดังนั้น กฟผ. จึงมุ่งมันสร้างวัฒนธรรมการทำงานที่เอื้อให้เกิดการพัฒนานวัตกรรมใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่อง

สำหรับต้นแบบเครื่องกำจัดผักตบชวาแบบบดละเอียด มีลักษณะคล้ายกับเรือขนาดใหญ่ กว้าง 3.50 เมตร ยาว 10 เมตร สูงทั้งหมด 3.8 เมตร น้ำหนักรวม 6.5 ตัน ซึ่งถือว่ามีขนาดที่เหมาะสมสามารถขนย้ายได้สะดวก มีระบบคอนโทรลทิศทาง เป็นระบบไฮดรอลิก ขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์ดีเซลกำลังไม่น้อยกว่า 85 แรงม้าที่ความเร็ว 20 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ส่วนเครื่องกำจัดผักตบชวามีความเร็วรอบอยู่ที่ 1,500 รอบต่อวินาที โดยได้นำหลักการการทำงานของอุปกรณ์ต่างๆ มาประยุกต์รวมเป็นหนึ่งเดียว ได้แก่ กังหันน้ำชัยพัฒนาตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9, เครื่องตัดผมไฟฟ้า, เครื่องเกี่ยวข้าว และเครื่องปั่นพริกแกง ทำให้มีประสิทธิภาพในการกำจัดวัชพืชลอยน้ำสูงถึง 20 ตันต่อชั่วโมง ช่วยลดการสูญเสียรายได้จากการหยุดเดินเครื่องโรงไฟฟ้า เนื่องจากปัญหาวัชพืชลอยน้ำไหลปิดกั้นช่องทางน้ำไหลเข้าของโรงไฟฟ้าพลังน้ำเขื่อนต่างๆ ตลอดจนคลองผันน้ำของโรงไฟฟ้าท้ายเขื่อนของ กฟผ. และมีต้นทุนราคาที่เหมาะสม คุ้มค่าต่อการลงทุน เนื่องจากใช้วัสดุในการผลิตภายในประเทศทั้งหมด รวมทั้งมุ่งพัฒนาเพื่อนำไปสู่การใช้ประโยชน์ทางการเกษตรของชุมชนและสังคมไทยต่อไป