อำเภอวัฒนานคร  จังหวัดสระแก้ว  ตั้งอยู่ตอนกลางของจังหวัดสระแก้ว  มีคำขวัญประจำอำเภอ  ดังนี้  “ปราสาทห้วยพะใย  น้ำเย็นใสเขื่อนพระปรง  สักการะองค์นเรศวรเจ้า  ไหว้หลวงพ่อขาวประจำปี   แทนไมตรีด้วยข้าวหลาม  พันธ์ไม้งามสวนเฉลิมพระเกียรติ”   ซึ่งมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ  ได้แก่  ปราสารทบ้านน้อย  เขื่อนพระปรง  พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวร  และวัดนครธรรม

ปราสาทบ้านน้อย  ตั้งอยู่หมู่ 4  บ้านห้วยพะใย  ตำบลผักขะ  อำเภอวัฒนานคร  จังหวัดสระแก้ว  สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7  ปราสาทบ้านน้อยเป็นปราสาทขนาดใหญ่ซึ่งมีฐานก่อด้วยศิลาแลง  ผนังก่อด้วยอิฐ   ตัวปราสาทหันหน้าไปทางทิศตะวันออก  มีทางเข้าทางเดียว  และมีบรรณาลัยหรือห้องสมุดอยู่ทางด้านตะวันออกเฉียงมาทางด้านใต้เล็กน้อย  ปราสาทมีกำแพง 2 ชั้น  และมีสระน้ำขนาดใหญ่อยู่นอกกำแพงชั้นนอก  ปราสาทบ้านน้อยห้วยพะใยมีลักษณะเป็นอโรคยาศาล  ซึ่งใช้เป็นสถานที่ในการรักษาโรคสำหรับกษัตริย์และประชาชนในสมัยโบราณ  โดยพบทับหลังทำด้วยหินทราย  และเครื่องประกอบราชยานคานหามสมัยบายน  

เขื่อนพระปรง  ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติปางสีดา  ห่างจากตัวอำเภอวัฒนานคร  35 กิโลเมตร  การก่อสร้างแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2542  โดยกั้นลำน้ำพระปรงไว้ในที่ลุ่มสำหรับกักเก็บน้ำเพื่อการชลประทานไปยังพื้นที่การเกษตร  ได้แก่  หมู่ที่ 3  และหมู่ที่ 6  ตำบลช่องกุ่ม  และบ้านท่าช้าง  ตำบลหนองหมากฝ้าย อำเภอวัฒนานคร  ต้นน้ำห้วยพระปรงเกิดจากภูเขาห้วยชันและภูเขียวในอำเภอวัฒนานคร  บริเวณอ่างเก็บน้ำเป็นพื้นที่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าท่ากระบาก มีพื้นที่รวม 9,380 ไร่  นักท่องเที่ยวนิยมมาท่องเที่ยวและพักผ่อนหย่อนใจตลอดทั้งปี  โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเทศกาลดูนกน้ำ  ซึ่งอยู่ระหว่างเดือนพฤษภาคม ถึงเดือนสิงหาคม  เสน่ห์ของการเที่ยวเขื่อนพระปรงคือ  การล่องเรือ  การล่องแพ  การตกปลา  และการเดินป่ารอบแนวเขื่อนเพื่อชมทิวทัศน์ธรรมชาติ  ดูนกป่า  นกทุ่ง  และนกน้ำ  

พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช  ตั้งอยู่ในสวนเฉลิมพระเกียรติที่มีพื้นที่ 720 ไร่  อนุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชในพระอิริยาบถทรงยืน  พระหัตถ์ขวาชูดาบเหนือพระเศียร  แสดงพระราชอำนาจในการปกป้องพสกนิกรของพระองค์  ชาววัฒนานครร่วมกันสร้างอนุสาวรีย์นี้ขึ้นในปี พ.ศ. 2537  เพื่อระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเมื่อครั้งที่พระองค์โปรดให้รวมพลไปตั้งค่ายที่ ตำบลทำนบ  ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นอำเภอวัฒนานครในปัจจุบัน  เพื่อปราบพระยาละแวกแห่งกัมพูชาที่เป็นกบฏต่อกรุงศรีอยุธยา

วัดนครธรรม  ตั้งอยู่ที่บ้านสระลพ  ตำบลวัฒนานคร  อำเภอวัฒนานคร  สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2430  ในสมัยรัชกาลที่ 5  นอกจากวัดแห่งนี้มีวิหารที่สวยงามน่าชมแล้ว  ยังเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ  และหลวงพ่อขาว  ซึ่งเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านเคารพศรัทธา   โดยทางอำเภอวัฒนานครจัดให้มีงานประเพณีแห่พระบรมสารีริกธาตุและงานนมัสการหลวงพ่อขาว  ในช่วงเดือนมกราคม ถึงเดือนกุมภาพันธ์  เป็นประจำทุกปี  

เที่ยว 5 หมู่บ้าน OTOP นวัตวิถี  ลัดเลาะชมธรรมชาติ  ซึมซับวิถีชีวิตของชุมชน

​เมื่อท่องเที่ยวไปยังสถานที่น่าสนใจของอำเภอวัฒนานครเรียบร้อยแล้ว  ผู้เขียนขอแนะนำกิจกรรมท่องเที่ยวนวัตวิถีของ อำเภอวัฒนานคร  จังหวัดสระแก้ว  ซึ่งมีผลิตภัณฑ์ของชุมชนที่น่าสนใจให้เลือกซื้อมากมาย  ดังต่อไปนี้

1. บ้านใหม่ไทยพัฒนา  ตั้งอยู่ใน  ตำบลวัฒนานคร  อำเภอวัฒนานคร  มีผลิตภัณฑ์ที่มีชื่อเสียงระดับประเทศมาช้านานคือ  ผ้าไหมทอมือบ้านใหม่ไทยพัฒนา  ผ้าทอของที่นี่มีความละเอียดปราณีต  สีสันสวยงาม  และมีคุณภาพดี  เมื่อปี พ.ศ. 2527  ชาวบ้านได้นำผ้าไหมทอมือไปถวายสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนารถ  ซึ่งเสด็จพระราชดำเนินมาเยี่ยมราษฎรในคราวนั้น  พระองค์ทรงสนพระทัยและได้รับสั่งให้การสนับสนุนชาวบ้านในการผลิตผ้าไหมทอมือ  ต่อมา  ได้ถูกนำไปจำหน่าย  ณ ศูนย์ศิลปาชีพฯ  ปัจจุบัน  คุณบุญสี  นาเก่า  เป็นประธานกลุ่มผ้าไหมทอมือบ้านใหม่ไทยพัฒนา  สอบถามได้ที่โทร. 047-787798  

2. บ้านภักดีแผ่นดิน  ตั้งอยู่หมู่ 8  ตำบลหนองหมากฝ้าย  อำเภอวัฒนานคร มีการเลี้ยงไหม  และการทอผ้า  โดยกลุ่มทอผ้าพื้นเมือง  เส้นไหมของที่นี่มีคุณภาพดี  ผลิตภัณฑ์แปรรูปที่ได้จากผ้าไหมและผ้าฝ้าย ได้แก่  เสื้อ  กระโปรง  ผ้าถุง  ผ้าคลุมไหล่  กระเป๋า  เป็นต้น  มีลวดลายและสีสันให้เลือกมากมายหลายแบบ สินค้าชนิดอื่นๆ  ได้แก่  ปลาร้า  ปลาส้ม  ขนมแปรรูป  ไม้กวาด  เป็นต้น  อาหารพื้นบ้านยอดนิยมของที่นี่คือ  แกงยอดหวายใส่ขนุนอ่อน

3. บ้านใหม่ศรีจำปาทอง  ตั้งอยู่หมู่ 3  ตำบลหนองหมากฝ้าย  อำเภอวัฒนานคร  มีผลิตภัณฑ์แปรรูปที่ได้จากไม้กฤษณาหรือต้นไม้หอม  ได้แก่  น้ำหอม  ธูป  ไม้แกะสลัก เป็นต้น  ความต้องการของตลาดส่วนใหญ่จะนำไปประกอบพิธีทางศาสนา  สมุนไพร  และใช้เป็นส่วนผสมในน้ำหอมเพื่อให้มีกลิ่นติดทนนาน  ในแถบตะวันออกกลางมักนำไปจุดไว้ในครัวเรือนเพื่อทำให้มีกลิ่นหอมและเป็นเครื่องแสดงฐานะ  ถึงแม้ว่าจะมีการนำไม้กฤษณามาแปรรูปเป็นไม้แกะสลักต่างๆ  แต่คุณค่าที่แท้จริงของพืชชนิดนี้อยู่ที่น้ำมันกฤษณา  ผู้สนใจสามารถติดต่อสอบถามข้อมูลได้ที่  คุณพิเชษฐ์  ศรีคูณ  ประธานกลุ่มผลิตภัณฑ์จากไม้กฤษณา  บ้านใหม่ศรีจำปาทอง  โทร. 098-8744252  ซึ่งทางกลุ่มยังรับซื้อไม้กฤษณาจากแหล่งอื่นๆเพื่อนำมาแปรรูปอีกด้วย  

​ก่อนจากบ้านใหม่ศรีจำปาทอง  ควรไปบูชาพระครูศีลคุณวัฒนาทร หรือหลวงปู่โหเพื่อเป็นสิริมงคล ณ วัดพุทธิสาร  ตำบลหนองหมากฝ้าย  วัดแห่งนี้ยังมีโบสถ์เก่าแก่อายุ 100 ปี ที่ได้รับการบูรณะไว้อย่างวิจิตรตามแบบดั้งเดิม 

4. บ้านห้วยชัน  ตั้งอยู่หมู่ 3  ตำบลช่องกุ่ม  อำเภอวัฒนานคร  มีผลิตภัณฑ์พื้นบ้าน  ได้แก่  ปลาร้า  ปลาจ่อม  และปลาส้มห้วยชัน  โดยมีคุณลักขณา  ศรีอ้วน  เป็นประธานกลุ่มผลิตภัณฑ์แปรรูปจากปลา  กิจกรรมท่องเที่ยวที่น่าสนใจของบ้านห้วยชัน  คือ  การชมแปลงผักปลอดสารพิษทั้งในพื้นที่สาธารณะและตามบ้านเรือน  การชมกรรมวิธีการทำปลาส้มจากปลาชะโด  การล่องเรือชมธรรมชาติ การชมวิถีประมงพื้นบ้าน  และดูนกหายากในอ่างเก็บน้ำห้วยชัน  

5. บ้านทับประดู่  ตั้งอยู่หมู่ 10  ตำบลท่าเกวียน  อำเภอวัฒนานคร  ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นเป็นสมุนไพรแปรรูป  ได้แก่  สบู่สมุนไพรขมิ้นชัน  สบู่น้ำผึ้ง  ยาหม่องสมุนไพร  เป็นต้น  โดยมี คุณกองสิน  ทองคำภา  เป็นประธานกลุ่ม  กิจกรรมท่องเที่ยวที่น่าสนใจของบ้านทับประดู่  ได้แก่  การปั่นจักรยานชมธรรมชาติเลาะรอบขอบอ่างเก็บน้ำทับประดู่  การเยี่ยมชมศูนย์การเรียนรู้และขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง   การพักในโฮมสเตย์ชายทุ่ง  อิ่มอร่อยกับอาหารพื้นบ้าน  และก่อนเดินทางกลับควรเข้าไปไหว้พระขอพร  ณ  วัดทุ่งเจริญ