เมื่อบรรยากาศเทศกาลสิ้นปีใกล้เข้ามา หลายคนคงเริ่มมองหาสถานที่เที่ยวส่งท้ายปี พร้อมเตรียมออกตัว
ส่งใบลากิจ ใบลาพักร้อน แข่งกับเพื่อนร่วมงาน หรือ หัวหน้า-ลูกน้อง กันอยู่ 

ถ้าจะเป็นการเที่ยวแบบธรรมดาเป้าหมายในการเดินทางก็คงไม่พ้นแหล่งท่องเที่ยวในเมืองหลักเหมือนคนส่วนใหญ่ แต่ยุคนี้ต้องแหวกแนวถึงจะเก๋กว่า จะดีกว่าไหมถ้าลองพาตัวเองออกไปเจอสิ่งใหม่ ค้นหาเสน่ห์ที่ไม่ซ้ำใคร ซึ่งอาจทำให้เรามีเรื่องราวดีๆ ในแบบที่ไม่มีใครเหมือนกลับไปเล่าให้เพื่อนๆ ประหลาดใจดูบ้าง

หลายคนอาจเคยผ่านตากับคำว่า “OTOP นวัตวิถี”  ที่เกิดจากการนำคำว่า “นวัตกรรม” ผสมกับคำว่า “วิถีชีวิต” ซึ่งเป็นการท่องเที่ยวที่เน้นส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยไม่ใช่การนำสินค้าที่มีความโดดเด่นของชุมชนออกไปวางเสนอขายนอกแหล่งชุมชนอย่างที่เคยมีมา แต่เป็นการนำผู้คนจากข้างนอกเข้าไปสัมผัสวิถีชีวิต เรียนรู้ วัฒนธรรมความเป็นอยู่ของชุมชนนั้นๆ เป็นพร้อมมีสินค้าที่เกิดจากภูมิปัญญาของคนในชุมชนติดไม้ติดมือกลับบ้าน ทั้งนี้เส้นทางการท่องเที่ยวแบบ OTOP นวัตวิถีมีอยู่หลายเส้นทาง หนึ่งในนั้น คือ เส้นทางตามรอยประวัติศาสตร์ที่ อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว ที่เราจะมาแนะนำในวันนี้นี่เอง

อำเภอตาพระยา มีมนต์เสน่ห์ทางประวัติศาสตร์ที่รอให้ไปศึกษาเยี่ยมชมอยู่มาก โดยอำเภอนี้ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือสุดของจังหวัดสระแก้ว ด้วยความที่มีพื้นที่ติดแนวชายแดนของประเทศกัมพูชา จึงทำให้มีประวัติศาสตร์เกี่ยวข้องกับการรบ อย่างประวัติการพักทัพของเจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ขณะเดินทัพไปรบกับเขมรช่วงต้นรัตนโกสินทร์ อันเป็นที่มาของชื่ออำเภอตาพระยา รวมทั้งเคยเป็นสมรภูมิรบระหว่างรัฐบาลกับ
พรรคคอมมิวนิสต์และกลุ่มเขมรแดง ด้วยความเป็นเมืองแห่งประวัติศาสตร์นี้เอง จึงทำให้ที่อำเภอตาพระยา หลงเหลือหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่บอกเล่าเรื่องราวในอดีตแม้ว่าเหตุการณ์จะสงบมาหลายสิบปีแล้ว เช่น ปลอกกระสุนปืนใหญ่ และบังเกอร์หลบภัยที่กระจายอยู่ทั่วแนวชายแดน

ในการเยี่ยมชมอำเภอตาพระยา แหล่งท่องเที่ยวสำคัญที่ไม่ควรพลาดได้แก่อุทยานแห่งชาติตาพระยา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของผืนป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็น "มรดกโลกทางธรรมชาติ" ปราสาทเขาโล้น ปราสาทสมัยขอมโบราณ อายุกว่า 700 ปี และ ละลุ ประติมากรรมธรรมชาติที่ได้รับการขนานนามว่า “แกรนด์ แคนยอน เมืองไทย” เกิดจากการพังทลายของดินมีลักษณะเป็นรูปทรงต่างๆ สวยงาม และแปลกตา ซึ่งในการไปเยือนสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจทั้ง 3 แห่งของอำเภอตาพระยา คงดีไม่น้อยหากเราจะได้เข้าไปลองสัมผัสวิถีท้องถิ่นของหมู่บ้านที่ได้รับการคัดเลือกเป็นชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ซึ่งตั้งอยู่ไม่ไกลเส้นทางการท่องเที่ยวหลักด้วย

เที่ยว 5 หมู่บ้าน OTOP นวัตวิถี ย้อนรอยประวัติศาสตร์ ซึมซับวิถีชีวิตของชุมชน

1. บ้านหนองปรือ ตำบลทัพราช

หมู่บ้านนี้มีสถานที่น่าสนใจอย่าง ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงตำบลทัพราช ที่เปิดรับผู้สนใจเข้าเยี่ยมชมการทำเกษตรปลอดสารพิษ รวมทั้งมีผลิตภัณฑ์ อย่าง ข้าวฮาง  ซึ่งเป็นข้าวน้ำนมที่มีระยะแก่เกินจะนำมาทำข้าวเม่าแต่ยังไม่สุกเต็มที่ เป็นอาหารที่มีกาบาสูง อีกทั้ง ข้าวกล้อง และเมล่อนปลอดสาร

ภาพ - บ้านหนองปรือ โรงเมลอนปลอดสาร คำบรรยาย – เมล่อนปลอดสาร ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง

2. บ้านคลองยาง ตำบลทัพราช

หมู่บ้านคลองยางมีการเพาะเลี้ยงฟาร์มจิ้งหรีดที่เปิดให้มาเยือนสามารถเข้าไปเยี่ยมชม ซึ่งแน่นอนว่า ผลิตภัณฑ์ OTOP นวัตวิถีขึ้นชื่อของหมู่บ้านคงเป็นอื่นไม่ได้ นอกจากจิ้งหรีด อย่าง จิ้งหรีดทอดสมุนไพร และ จิ้งหรีดสามรส นอกจากนี้ไม่ไกลจากหมู่บ้านยังมีสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของอำเภออย่าง ละลุ ซึ่งชาวบ้านจัดรถอีแต๊กไว้บริการพาเข้าไปชมพร้อมมีมัคคุเทศก์ท้องถิ่นมาให้ความรู้อีกด้วย การเที่ยวละลุนี้แนะนำว่าช่วงเวลาที่ดีที่สุดคือช่วงเช้าและเย็น เพราะแสงจะกำลังสวยและไม่ร้อนเกินไป

3. บ้านแสง์ ตำบลทัพเสด็จ

ชื่อหมู่บ้านแห่งนี้เชื่อว่าคนต่างถิ่นต้องออกเสียงไม่ถูกแน่นอน เพราะต้องอ่านว่า “สะ-แหง” ภายในหมู่บ้านแสง์ ผู้มาเยือนสามารถทดลองทำสินค้าชุมชนได้ด้วยตนเอง อย่างผลิตภัณฑ์ OTOP เสื่อกก ผ้าทอมือ นอกจากนี้ยังมี หมอนฟักทอง ที่มักนิยมนำมาใช้ในงานมงคลต่างๆ อีกทั้ง น้ำพริกกะสัง ซึ่งเป็นพืชท้องถิ่นมีรสเปรี้ยวคล้ายกับเสาวรส และเมื่อมาถึงหมู่บ้านแสง์ กิจกรรมที่ไม่ควรพลาดคือการตามรอยพระบาทในหลางรัชกาลที่ 9 ชม พลับพลาที่ประทับ เมื่อครั้งเสด็จพระราชทานสิ่งของให้แก่ตำรวจตระเวนชายแดนและราษฎร ซึ่งภายในตั้งแท่นหินลงพระปรมาภิไธยไว้

4. บ้านโคกตาด้วง ตำบลทัพไทย

หมู่บ้านโคกตาด้วง มีจุดที่เป็นไฮไลท์คือ ลานหินตัดสระเพลง ซึ่งเป็นแหล่งหินทรายอยู่ไม่ไกลจากหมู่บ้าน นักโบราณคดีเชื่อว่าหินที่นี่ถูกนำไปใช้สร้าง “ปราสาทบันทายฉมาร์” หรือ “บันเตียฉมาร์” ในประเทศกัมพูชา เมื่อราว 800 ปีที่แล้ว หินบางก้อนยังปรากฏรอยตอกเป็นรูเรียงกันเป็นแนวยาว หินบางก้อนถูกเซาะสกัดเป็นร่องขาดจากกัน รวมทั้งยังมีหินที่ถูกตัด และงัดขึ้นมาเป็นแท่งสี่เหลี่ยมกระจายอยู่ทั่วไป นอกจากนี้ยังมีร่องรอยเส้นทางโบราณที่ใช้ในการขนส่งหินข้ามชายแดนไปยังประเทศกัมพูชาหลงเหลืออยู่ ยิ่งไปกว่านั้นเมื่อเที่ยวชมลานหินตัดเสร็จแล้ว หมู่บ้านโคกตาด้วงยังมีผลิตภัณฑ์ OTOP นวัตวิถี ที่เชื่อมโยงกับเรื่องราวของพื้นที่อย่างประติมากรรมหินทราย ซึ่งผลิตขึ้นมาใหม่เพื่อเป็นที่ระลึกอีกด้วย

5. บ้านไทยสามัคคี ตำบลโคคลาน

ปิดท้ายด้วยการเยี่ยมชมผลิตภัณฑ์ OTOP นวัตวิถีของหมู่บ้านไทยสามัคคี อย่างกระเป๋าสานจากเสื่อกก ปลอกหมอนจากเสื่อกก เครื่องจักสานไม้ไผ่ และเที่ยวชม หอศิลป์ฝีมือเยาวชน ซึ่งจัดแสดงผลงานภาพวาดของเยาวชนในหมู่บ้านที่เคยได้รับรางวัลทั้งระดับประเทศ และระดับนานาชาติ

การท่องเที่ยวเส้นทางย้อนรอยประวัติศาสตร์ที่อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว เยี่ยมชมสถานที่ กิจกรรม ผลิตภัณฑ์ OTOP นวัตวิถี ของชุมชน 5 หมู่บ้าน บ้านหนองปรือ บ้านคลองยาง บ้านแสง์ บ้านโคกตาด้วง และบ้านไทยสามัคคี คงเปรียบได้กับการตัดสินใจลองอ่านหนังสือเล่มใหม่ที่ต่างจากหนังสือแนวเดิมที่เคยอ่าน หากไม่ลองอ่านจะรู้ได้อย่างไรว่าสนุกหรือไม่สนุก หากไม่ออกไปเที่ยวเส้นทางใหม่ๆ จะรู้ได้อย่างไรว่าชอบหรือไม่ ไม่แน่ว่าคุณอาจหลงรักเส้นทางนี้ก็เป็นได้