ศาลกัมพูชาให้ประกันตัว "แกม สุขะ" ผู้นำฝ่ายค้านที่ถูกคุมขังมานานกว่า 1 ปีระหว่างรอดำเนินคดีข้อหากบฏ แต่ยังกักบริเวณไว้ที่บ้าน ขณะผู้สนับสนุนนับร้อยมาเฝ้ารอด้านนอกบ้านของเขาเมื่อวันจันทร์ กลุ่มรัฐสภาอาเซียนชี้ "ฮุน เซน" แค่ต้องการสร้างความชอบธรรมให้การเลือกตั้ง แต่เนื้อแท้ยังเป็นเผด็จการ

แฟ้มภาพ แกม สุขะ ถูกตำรวจควบคุมตัวออกจากบ้านกลางดึกเมื่อวันที่ 3 กันยายน 2560 / AFP

    รายงานของสำนักข่าวเอเอฟพีและรอยเตอร์เมื่อวันที่ 10 กันยายน 2561 กล่าวว่า แกม สุขะ อดีตหัวหน้าพรรคกู้ชาติกัมพูชา (ซีเอ็นอาร์พี) พรรคฝ่ายค้านหลักที่โดนคำสั่งยุบพรรคเมื่อปีที่แล้ว ได้รับการปล่อยตัวจากเรือนจำในจังหวัดใกล้ชายแดนเวียดนาม กลับมาถึงบ้านของเขาในกรุงพนมเปญเมื่อเช้าวันจันทร์

    รอยเตอร์อ้างคำกล่าวของพาย สีพัน โฆษกรัฐบาลกัมพูชา ว่า แกม สุขะ ได้รับการประกันตัวแล้ว แต่เขายังต้องอยู่ภายใต้การเฝ้าตรวจของศาล ส่วนรายงานของเอเอฟพีอ้างคำแถลงของศาลว่า อดีตผู้นำฝ่ายค้านรายนี้ได้รับการประกันตัวพ้นจากการคุมขังชั่วคราว โดยมีเงื่อนไขว่าเขาจะต้องไม่หลบหนีการพิจารณาคดี

    แกม มโนวิทยา ลูกสาวของเขา เปิดเผยด้วยว่า พ่อของเธอจะถูกกักบริเวณไว้ภายในรัศมีบ้าน เขามีปัญหาสุขภาพ มีน้ำตาลในเลือดสูง และต้องรับการผ่าตัดที่ไหล่ซ้ายซึ่งเลยกำหนดมาเนิ่นนานแล้ว

    อดีตผู้นำพรรคฝ่ายค้านวัย 65 ปีรายนี้ถูกจับกุมเมื่อวันที่ 3 กันยายน 2560 และตั้งข้อหากบฏ หากศาลตัดสินว่ามีความผิด เขาอาจถูกจำคุกสูงสุด 30 ปี บรรดาผู้สนับสนุนเขาต่างยินดีกับการได้รับอิสรภาพครั้งแรกในรอบกว่า 1 ปี และพากันมาเฝ้ารอที่ด้านนอกบ้านของเขาในกรุงพนมเปญภายหลังรู้ข่าวเมื่อเช้าวันจันทร์ แต่ประตูรั้วบ้านของเขายังปิดเงียบ จัน เจน ทนายความของเขา กล่าวกับผู้สนับสนุนที่รออยู่ว่า แกม สุขะ จะยังไม่ออกมาพบกับใครในช่วงนี้ และโปรดได้เข้าใจสภาพการณ์ในขณะนี้ด้วย

ผู้สนับสนุนแกม สุขะ มารอที่ด้านหน้าบ้านของเขาในกรุงพนมเปญ / AFP

    นายกฯ ฮุน เซน ถูกกดดันให้ปล่อยตัวผู้นำฝ่ายค้านรายนี้ หลังจากชนะการเลือกตั้งเมื่อเดือนกรกฎาคม ซึ่งพรรคประชาชนกัมพูชา (ซีพีพี) กวาดที่นั่ง ส.ส.เกลี้ยงสภา 125 ที่นั่ง ท่ามกลางเสียงวิจารณ์อื้ออึงจากรัฐบาลชาติตะวันตก สัปดาห์ที่แล้ว ฮุน เซน สาบานตนรับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอีกสมัย พร้อมกับยืนกรานว่าการเลือกตั้งทั่วไปของกัมพูชาครั้งนี้เสรี ยุติธรรม และโปร่งใส

    พรรคซีเอ็นอาร์พีไม่สามารถลงชิงชัยในการเลือกตั้งครั้งนี้เนื่องจากโดนศาลสั่งยุบพรรคเมื่อปีที่แล้ว ตามการยื่นคำร้องของรัฐบาล สมาชิก 118 คนของพรรคถูกห้ามยุ่งเกี่ยวการเมือง 5 ปี ทั้งหมดเป็นส่วนหนึ่งของการปราบปรามฝ่ายต่อต้านและคู่แข่งก่อนหน้าการเลือกตั้งครั้งนี้

    นักสังเกตการณ์หลายคนกล่าวกันว่า หลังจากชนะเลือกตั้งได้ครองอำนาจต่ออีก 5 ปี ฮุน เซน ก็ผ่อนคลายจุดยืนของเขาที่มีต่อพวกที่วิจารณ์ เดือนที่แล้วรัฐบาลของเขาปล่อยตัวฝ่ายค้านและนักวิจารณ์รัฐ 14 ราย ซึ่งบางฝ่ายมองว่าเป็นความพยายามบรรเทาเสียงวิจารณ์จากต่างชาติเกี่ยวกับการเลือกตั้ง

    ด้านกลุ่มสมาชิกรัฐสภาอาเซียนเพื่อสิทธิมนุษยชน  (เอพีเอชอาร์) ออกแถลงการณ์แสดงความยินดีกับการปล่อยตัวแกม สุขะ พ้นจากเรือนจำ พร้อมกับมองว่าพัฒนาการล่าสุดนี้เป็นความพยายามของฮุน เซน เพื่อทำให้ "สิ่งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายกลายเป็นเรื่องชอบด้วยกฎหมาย" สิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากฮุน เซน ควบคุมรัฐสภาและประเทศนี้ผ่านการเลือกตั้งปลอมๆ ได้แล้ว

    ชาร์ลส์ ซานติเอโก ประธานเอพีเอชอาร์ กล่าวว่า รัฐสภากัมพูชามีพรรคการเมืองพรรคเดียว และไม่มีฝ่ายค้านที่พึ่งพาได้ และตราบใดที่ยังไม่มีการเลือกตั้งที่เสรีและยุติธรรม ประชาคมระหว่างประเทศต้องมองภาพรัฐบาลกัมพูชาชุดนี้ในสิ่งที่เป็นอยู่ นั่นคือระบบเผด็จการ.