ประธานาธิบดีสีจิ้นผิง ของจีน ประกาศต่อที่ประชุมสุดยอดกับผู้นำประเทศแอฟริกาที่กรุงปักกิ่งเมื่อวันจันทร์ว่า การลงทุนของจีนในทวีปนั้น "ไม่มีข้อผูกมัดทางการเมืองใดๆ" พร้อมให้คำมั่นช่วยเหลือด้านการพัฒนาก้อนใหม่อีก 60,000 ล้านดอลลาร์ (กว่า 1.96 ล้านล้านบาท)

สีจิ้นผิง ประธานาธิบดีจีน (กลาง แถวหน้า) ถ่ายภาพหมู่กับผู้นำประเทศจากทวีปแอฟริกา ระหว่างการประชุมว่าด้วยความร่วมมือจีน-แอฟริกา ที่มหาศาลาประชาชนในกรุงปักกิ่ง เมื่อวันที่ 3 กันยายน 2561 /  AFP

    ข่าวเอเอฟพีรายงานเมื่อวันจันทร์ที่ 3 กันยายน 2561 ว่า ประธานาธิบดีสีจิ้นผิงเสนอให้เงินทุนช่วยเหลือก้อนโตนี้ในการประชุมวันแรกของเวทีประชุมสุดยอดผู้นำจีน-แอฟริกา นาน 2 วันที่กรุงปักกิ่ง ซึ่งเน้นเกี่ยวกับโครงการความริเริ่มเส้นทางสายไหมใหม่ของจีน เงินช่วยเหลือจำนวนนี้ซึ่งจีนจะมอบให้ในช่วงเวลา 3 ปี เพิ่มเติมจากเงินก้อนเก่าที่จีนเสนอให้เมื่อปี 2558 จำนวนเท่ากันที่ 60,000 ล้านดอลลาร์
2
    ความช่วยเหลือจำนวนมหาศาลนี้มีเป้าหมายเพื่อปรับปรุงการเข้าถึงตลาดและทรัพยากรในต่างแดนของจีน และส่งเสริมอิทธิพลของจีนภายนอกประเทศด้วย

    ก่อนหน้านี้จีนได้ให้เงินกู้แก่หลายประเทศในทวีปเอเชียและแอฟริกาเป็นเงินหลายหมื่นล้านดอลลาร์มาแล้ว เพื่อใช้ในโครงการสร้างถนน, ทางรถไฟ, ท่าเรือ และโครงสร้างสาธารณูปโภคพื้นฐานอื่นๆ แต่นักวิจารณ์หลายคนเตือนว่า โครงการเหล่านี้ทำให้บางประเทศกำลังมีหนี้สินก้อนโต

    สียืนกรานต่อวงเสวนากับบรรดาผู้นำประเทศและผู้แทนธุรกิจจากแอฟริกาก่อนหน้าการประชุมสุดยอดว่า การลงทุนของจีนในแอฟริกาไม่ได้พ่วงเงื่อนไขผูกมัดทางการเมืองแต่อย่างใด ความร่วมมือของจีนกับแอฟริกานั้นชัดเจนว่ามีเป้าหมายที่คอขวดซึ่งเป็นจุดติดขัดสำคัญต่อการพัฒนาทรัพยากรสำหรับความร่วมมือของจีนจะไม่ใช้สำหรับโครงการที่เป็นหน้าเป็นตา แต่จะใช้สำหรับโครงการที่จำเป็นที่สุด

    อย่างไรก็ดี ผู้นำจีนยอมรับว่า มีความจำเป็นต้องพิจารณาถึงความอยู่รอดในเชิงพาณิชย์ของโครงการเหล่านี้ และต้องมั่นใจว่าการเตรียมการนั้นมีความเสี่ยงต่ำในด้านการลงทุน และต้องทำให้ความร่วมมือยั่งยืนมากยิ่งขึ้น

    เขากล่าวว่า โครงการเส้นทางสายไหมใหม่ "หนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง" นี้ ไม่ใช่แผนเพื่อสร้างสโมสรหรือกลุ่มอภิสิทธิ์เหนือประเทศใด แต่เป็นโครงการเพื่อการเปิดกว้างยิ่งขึ้น, การแบ่งปัน และผลกำไรของทั้งสองฝ่าย

    ต่อมาสีได้ประกาศต่อพิธีเปิดการประชุมว่าด้วยความร่วมมือจีน-แอฟริกา (FOCAC) ว่าจีนจะให้เงินทุน 60,000 ล้านดอลลาร์ สำหรับความริเริ่ม 8 โครงการช่วง 3 ปีข้างหน้า มีตั้งแต่ด้านการส่งเสริมอุตสาหกรรม, การก่อสร้างสาธารณูปโภคพื้นฐาน และทุนการศึกษาสำหรับเยาวชนชาวแอฟริกัน

    ผู้นำจีนเสริมด้วยว่า พวกประเทศที่ด้อยพัฒนาที่สุด, มีหนี้สินมากที่สุด และจนที่สุด จะได้รับการยกเว้นหนี้ที่เกิดในรูปเงินกู้ปลอดดอกเบี้ยของจีนซึ่งจะมีกำหนดชำระภายในสิ้นปี 2561 นี้

    ผลการศึกษาโดยศูนย์เพื่อการพัฒนาโลก ซึ่งหน่วยงานคลังสมองจากสหรัฐ พบว่ามี "ความห่วงกังวลร้ายแรง" เกี่ยวกับความยั่งยืนของหนี้สาธารณะใน 8 ประเทศจากเอเชีย, ยุโรป และแอฟริกาที่ได้รับเงินทุนจากโครงการหนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทางของจีน

สีจิ้นผิง ประธานาธิบดีจีน (ขวา) และไซริล รามาโฟซา ประธานาธิบดีแอฟริกาใต้ นั่งใกล้กันในที่ประชุมวันแรก /  AFP

    ด้านไซริล รามาโฟซา ประธานาธิบดีแอฟริกาใต้ กล่าวปกป้องการเข้ามามีบทบาทของจีนในทวีปแอฟริกาว่า FOCAC ปฏิเสธทัศนะที่ว่า ลัทธิล่าอาณานิคมใหม่กำลังเข้าเกาะกุมแอฟริกา เหมือนที่พวกชอบกล่าวร้ายต้องการให้เราเชื่อเช่นนั้น

    เมื่อเดือนที่แล้ว ระหว่างที่นายกฯ มหาเธร์ โมฮัมหมัด ของมาเลเซียมาเยือนจีน เพื่อประกาศยกเลิกโครงการสาธารณูปโภคพื้นฐานมูลค่า 22,000 ล้านดอลลาร์ที่จีนเป็นทุนใหญ่ มหาเธร์ได้กล่าวเตือนเกี่ยวกับ "เวอร์ชั่นใหม่ของลัทธิล่าอาณานิคม".