ในยุคที่การเปลี่ยนแปลงขึ้นเร็วกว่าอดีตหลายเท่าตัว ทำให้ผู้ที่รับมอบหมายเป็น “นักการตลาด” ให้กับแบรนด์ หรือองค์กรต่างๆ ต้องไม่หยุดนิ่ง ที่จะต้องคอยช่างสงสัย ชอบตั้งคำถาม ชอบวิเคราะห์ ไม่เชื่ออะไรง่ายๆ ขณะเดียวกันยังต้องเป็นคนช่างสังเกต เพราะพฤติกรรมผู้บริโภคมีความละเอียดอ่อนกว่าเดิมนัก นักการตลาดต้องสู้ด้วยไอเดียใหม่ๆ ควบคู่ไปกับรู้จักการเปลี่ยนแปลง อย่ายึดติดอดีตมากนัก ความสำเร็จและความล้มเหลวในอดีตล้วนนำมาเป็นบทเรียนได้ แต่ต้องบูรณาการกับสิ่งใหม่ๆ ที่เกิดขึ้น และมีความรับผิดชอบกับแผนการตลาดที่ออกสู่สาธารณะ

                จากข้อดังกล่าวเป็นคุณสมบัติคร่าวๆ ของนักการตลาดที่ “อรรถพล ฤกษ์พิบูลย์” นายกสมาคมการตลาดแห่งประเทศไทย พร้อมคณะกรรมการ ซึ่งได้มีการเปิดวิสัยทัศน์และพันธกิจไปเมื่อวันก่อนได้กล่าวเอาไว้ เพราะในยุคนี้มีผลกระทบเกิดขึ้นกับนักการตลาด ที่ปัจจุบันจะต้อง Unlearn เพื่อจะ Relearn ทฤษฎีเดิม ไม่ใช่ใช้ไม่ได้ แต่ดูว่าทันสมัยไหม ไม่ต้องยึดติดกับทฤษฎีเดิม แต่เพิ่มเติมการเรียนรู้กับสิ่งใหม่ๆ

                นากยกสมาคมการตลาดคนใหม่ ยังยกคำพูดของผู้บริหารระดับประเทศ ซึ่งในแต่ละปีจะมีการประชุมประจำปี กับคำพูดที่ว่า “อยากจะฝากขอให้คนผู้บริหารระดับสูงทุกคน ไปเรียนรู้จากเด็กรุ่นใหม่” นับว่าเป็นอะไรที่กระตุกความคิดพอสมควร ผู้ใหญ่ที่มีประสบการณ์ ยุคของคนที่มีประสบการณ์เยอะ ต้องเรียนรู้กับเด็กรุ่นใหม่ นั่นทำไมจึงบอกว่านักการตลาดต้อง Unlearn to Relearn

                นักการตลาดยุคนี้ต้องดูให้ครบรอบ ไม่ใช่คิดว่ากำลังทำแผนการตลาด แต่กำลังสร้างโมเดลทางธุรกิจใหม่ให้ชนะใจผู้บริโภค เพราะการตัดสินใจซื้อบางทีไม่ได้เกิดจากมาร์เก็ตติ้งแคมเปญ อาจมาจากความสะดวกการจ่ายเงินก็ได้ อย่างทรานแซคชั่นของแบงค์ที่เป็นอีแบงกิ้งตอนนี้คิดเป็น 90% เมื่อเทียบกับสาขา หลายอย่างไปอยู่บนมือถือ ขั้นตอนทางธุรกิจเปลี่ยนไปมาก นักการตลาดมีความท้าทายที่ต้องปรับตัวอีกเยอะ

                แม้ว่าในช่วง 5-6 ปีที่แล้ว โลกของออนไลน์มาแรงขนาดไหน แต่ในปัจจุบันต้องยอมรับว่าเป็นยุคที่ไม่มีเส้นกั้นระหว่างออนไลน์กับออฟไลน์ เดิมทีคนมีช่องทางออฟไลน์ก็แห่ไปทำออนไลน์กันเยอะ แต่อย่าลืมว่าสองตลาดนี้ไม่มีเส้นกั้น เพียงไม่นานคนที่มีแค่ออนไลน์ก็หันมาจับออฟไลน์ด้วยเหมือนกัน อย่างอเมซอนที่ขายออนไลน์ยังมาทำร้านสะดวกซื้อ แต่เอาความรู้ด้านออนไลน์มาประยุกต์

                ขณะเดียวกัน ดิจิทัลไม่ได้เป็นเพียงช่องทางการสื่อสารและช่องทางการขาย แต่เป็นช่องทางให้นักการตลาดทำสำรวจพฤติกรรมผู้บริโภคได้ จะเห็นได้ว่าวิธีเดิมหรือการออกแบบสอบถาม ผู้บริโภคจะตอบผ่านกระบวนทางความคิดก่อน ไม่ใช่พฤติกรรมจริง แต่พฤติกรรมจริงคือผ่านดิจิทัลจะเป็นข้อมูลที่ทรงพลัง

                การตลาดและความรับผิดชอบต่อสังคมคือเรื่องเดียวกัน ผู้บริโภคใช้อารมณ์มากขึ้นในการตัดสินใจซื้อ ไม่ใช่เหตุผล ฉันชอบแบรนด์นี้ ไม่ชอบแบรนด์นี้ ของดียังไงแต่ไม่ชอบแบรนด์ก็ไม่ซื้อ แผนการตลาดต้องมองถึงเรื่องการดูแลชุมชนควบคู่กันไปด้วย

                ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจขนาดเล็กหรือใหญ่ต้องมีความร่วมมือซึ่งกันและกัน แม้กระทั่งยักษ์ยังล้มได้หากเผลอ เป็นยุคที่บริษัทและองค์กรต่างๆ ไม่ว่าใหญ่หรือเล็ก ไม่สามารถยืนอยู่ได้โดยลำพัง ขณะเดียวกันสมาคมฯ ยังตรียมผลักดันให้คนในประเทศไทย มีองค์ความรู้ทางการตลาดให้มากขึ้น โดยเฉพาะผู้ประกอบการระดับกลาง-ล่าง ที่ยังขาดความรู้เรื่องการตลาด ในยุคใหม่นี้การตลาดไม่ใช่เรื่องของนักการตลาดเท่านั้น แต่เป็นเรื่องที่ทุกคนต้องมี แม้กระทั่งเกษตรกรก็ต้องทำตลาดให้เป็น เพื่อให้สินค้าของตนเองขายได้ เพราะหัวใจของการเป็นนักการตลาด ไม่ได้จำกัดอยู่แค่การเป็นนักการตลาดตามวิชาชีพอีกต่อไป หากแต่เป็นบทบาทของทุกๆ คนในองค์กร ที่ต้องลุกขึ้นมาปรับหรือเปลี่ยนตัวเอง โดยใช้การตลาดเป็นตัวนำ

                จากวิสัยทัศน์ใหม่ของสมาคมฯ Marketing Excellence as a 'Competitive Force' of the nation คือใช้ความเยี่ยมยอดทางการตลาด มาเป็นพลังขับเคลื่อนขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ ผ่าน 4 พันธกิจหลัก ได้แก่ 1.สร้าง Head แพลตฟอร์มในการรวมตัวของนักการตลาด 2.สร้าง Hand เครือข่ายนักการตลาดที่จะมาแบ่งปันความรู้ 3.สร้าง Heart ปลุกจิตสำนึก และชี้ให้เห็นว่าการตลาดที่ถูกต้องและเหมาะสม คือจิตวิญญาณสำหรับทุกธุรกิจ และ 4.สร้าง Hope จุดประกายและสร้างแรงบันดาลใจให้แก่นักธุรกิจรุ่นใหม่ ต้องมาคอยดูกันต่อว่า ในช่วงวาระการทำงานประมาณ 2 ปีนี้ จะได้เห็นความเปลี่ยนแปลงและยกระดับความเป็นนักการตลาดของคนไทยในทิศทางใด.

 รุ่งนภา สารพิน