(พญ.ณัฐชญา ไมตรีเวช)

      เป็นอีกหนึ่งโรคที่ไม่ควรละเลย สำหรับ “อาการท้องอืดท้องเฟ้อ” ในคนสูงวัย เพราะนอกจากรบกวนการใช้ชีวิตแล้ว ยังสะท้อนให้เห็นถึงการทำงานของลำไส้ซึ่งมาจากอายุที่เพิ่มมากขึ้น ทำให้อวัยวะต่างๆ ทำงานได้ลดน้อยลง กระทั่งพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่มีแก๊สสูง ทำให้เกิดภาวะท้องอืด พญ.ณัฐชญา ไมตรีเวช แพทย์ทางเลือกเวชศาสตร์ชะลอวัย จากคลินิกความงาม “ณัฐชญา คลินิค” ให้ข้อมูลไว้น่าสนใจว่า “สาเหตุของอาการท้องอืดและท้องเฟ้อในผู้สูงอายุมาจากการที่ “ลำไส้บีบตัวได้น้อยลง” เนื่องจากอายุที่เพิ่มมากขึ้นย่อมทำให้อวัยวะดังกล่าวทำงานได้ลดลง และส่วนหนึ่งมาจากการ “กินอาหารที่มีแก๊สในปริมาณสูง” เช่น อาหารกลุ่มโปรตีนอย่าง “ถั่ว” หรือ “น้ำอัดลม” รวมถึง “บริโภคอาหารในกลุ่มที่ย่อยยาก” เช่น “เนื้อแดง” (ผู้สูงอายุสามารถบริโภคเนื้อแดงได้ แต่ควรหั่นให้ชิ้นเล็ก อีกทั้งต้องเคี้ยวให้ละเอียด) และอย่างที่เรียนไปว่า เมื่ออายุมากขึ้น “เอนไซม์ช่วยย่อยทำงานลดลง” อีกทั้งกรดและด่างในกระเพาะอาหารก็ทำงานผิดเพี้ยนไป ประสิทธิภาพการช่วยย่อยก็ลงน้อยลงเช่นกัน นั่นจึงเป็นสาเหตุหลักๆ ของปัญหาดังกล่าว

(เมื่ออายุมากขึ้นจะทำให้ระบบย่อยอาหาร หรือเอนไซม์” ทำงานได้ไม่ดี การที่คุณตาคุณยายดื่มนม” ก็เป็นสาเหตุของการท้องอืดได้ทางหนึ่งวิธีแก้คือการทดลองดื่มนมทีละน้อย จะทำให้รู้ว่าร่างกายสามารถบริโภคนมได้หรือไม่)

      รวมถึงการ “บริโภคอาหารไฟเบอร์สูง” หรืออาหารที่มีกากใยอาหารสูง ก็ทำให้ผู้สูงอายุท้องอืดได้เช่นกันหากเคี้ยวไม่ละเอียด ทั้งนี้ “ผักไฟเบอร์สูง” ได้แก่ “ผักกาดเขียว”, “ผักกาดขาว” และ “ผักกระเฉด” ที่หากรับประทานก็ควรเคี้ยวให้ละเอียด หรือหั่นเป็นชิ้นขนาดเล็ก เนื่องจากเป็นผักที่มีความแข็งและเหนียว หากจะให้ดีต่อระบบย่อย แนะนำว่าให้กินผักไฟเบอร์สูงที่ปรุงสุก หรือผักต้ม, นึ่ง จะดีกว่ากินดิบเพื่อลดปัญหาสุขภาพดังกล่าว หรือแม้แต่ผู้สูงอายุที่ “ดื่มนม” เนื่องจากระบบย่อย หรือ “เอนไซม์” ทำงานได้ไม่ดี จึงไม่สามารถย่อยนมได้ ก็เป็นสาเหตุอาการท้องอืดเช่นกัน ดังนั้นแนะนำว่าให้คุณตาคุณยายลองปรับพฤติกรรมการดื่มนม โดยการทดลองดื่มทีละน้อยๆ เพื่อให้รู้ว่าร่างกายสามารถรับนมที่ดื่มเข้าไปได้หรือไม่

      ขยับมาที่ “อาหารช่วยย่อย” ให้กับผู้สูงวัยกันบ้าง ที่หลายคนมักคุ้นเคยกันดีอย่าง “เนื้อปลา”, “ข้าวต้มโจ๊ก” เนื่องจากเป็นกลุ่มอาหารที่มีแป้งน้อย เหมาะกับการเคี้ยว โดยเฉพาะผู้ใหญ่ส่วนมากที่มักจะมีปัญหาฟันไม่ดี อาหารกลุ่มดังกล่าวจึงย่อยได้ค่อนข้างง่าย ในส่วนของ “ผลไม้ช่วยย่อย” ได้แก่ “สับปะรด”, “มะละกอ” ที่มีสรรพคุณช่วยย่อย เพราะอุดมไปด้วยเอนไซม์ รวมถึงผลไม้ไฟเบอร์สูงอย่าง “แก้วมังกร” ก็สามารถรับประทานเพื่อลดอาการท้องอืดและระบายท้องได้ค่อนข้างดี

(หลังกินอาหารเย็น ผู้สูงอายุควรเดินเล่นรอบบ้าน เพื่อให้ระบบลำไส้ย่อยอาหารได้ดี)

      ที่สำคัญหลังบริโภคอาหาร ผู้สูงอายุไม่ควรนอนหรือนั่งอยู่เฉยๆ เพราะการที่ผู้สูงวัยได้ลุกมาทำกิจกรรมต่างๆ นอกจากทำให้ฮอร์โมนความเป็นหนุ่มสาวทำงานได้อย่างดีแล้ว ยังทำให้ลำไส้ได้เคลื่อนไหว จึงทำให้ระบบย่อยทำงานได้อย่างเป็นปกติ ก็เป็นการป้องกันปัญหาโรคท้องอืดท้องเฟ้อได้ทางหนึ่ง หรืออาจหากิจกรรมทำ เช่น กวาดถูบ้าน แต่ต้องทำโดยไม่ก้มหลังมากเกินไป เพราะอาจยิ่งทำให้รู้สึกปวดเมื่อยจากกระดูกสันหลังที่งองุ้มจากงานบ้านดังกล่าว หรือให้เปลี่ยนไปเคลื่อนไหวร่างกายด้วยการใช้กระดูกเชิงกราน หรือใช้อวัยวะช่วงล่างจะดีกว่า หากว่าคุณตาคุณยายที่มีปัญหาเรื่องปวดหลัง ให้เลือกออกกำลังกายหลังการบริโภคอาหารด้วยการปั่นจักรยาน หรือเดินเล่นในสวน ชมต้นไม้ดอกไม้รอบๆ บ้านค่ะ”.