5 ก.ค.61 - ศูนย์ปฏิบัติการประชาสัมพันธ์ถ้ำหลวง กรมประชาสัมพันธ์ ศูนย์อำนวยการร่วมค้นหาผู้สูญหาย วนอุทยานถ้ำหลวง - ขุนน้ำนองนอน ได้เผยแพร่ภาพและข้อมูลจากวนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน ซึ่งเป็นภาพถ่ายเมื่อ 40 ปีที่แล้ว 

นอกจากนี้ ยังได้เล่าถึงตำนานแบบฉบับกระทัดรัด เข้าใจง่ายว่า มีพญาครุฑตัวหนึ่งได้ลักพาตัวลูกสาวพญานาคมาซุกซ่อนนอนอยู่บนดอยแห่งนี้  อันมีนามว่า “ดอยนางนอน” ฝ่ายพญานาคก็ได้ค้นหาลูกสาวจนทั่วเมืองบาดาล ก็หาไม่พบ จึงดำดอนซอนป่าแหวกแผ่นดินขึ้นมา ณ ถ้ำหลวง แล้วพบลูกสาวที่บริเวณขุนน้ำนางนอน พญานาคได้ขอลูกสาวคืน ส่วนพญาครุฑได้ขอเงินทองเป็นของแลกเปลี่ยน พญานาคก็ยอม กลับไปเอาเงินทองพร้อมบริวารมาพักอาศัยที่ “หนองละกา” หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า “หนองตานาค”

นอกนั้นพญานาคยังได้สร้างเจดีย์เป็นอนุสรณ์ ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า “พระธาตุจอมนาค” ยังทุกวันนี้ ส่วนเงินทองที่เหลือ พญาครุฑได้เก็บไว้ที่ถ้ำไทรทองนั่นเอง พญานาคพาลูกสาวกลับมายังเมืองบาดาล ส่วนพญาครุฑได้เสียชีวิตบนดอยตุง กลายเป็นผารูปรุ้ง อยู่ทางทิศตะวันออกของพระธาตุดอยตุง 

ถ้ำพระเป็นถ้ำขนาดเล็ก ชาวบ้านได้สร้างพระพุทธรูปขนาดใหญ่ประดิษฐานไว้ ภายในถ้ำมีหินงอก หินย้อยที่งดงามแปลกตา อากาศบริเวณปากถ้ำเย็นสบายตลอดทั้งปี 

สำหรับข้อมูลทางกายภาพ ถ้ำหลวงเป็นถ้ำที่เกิดจากการกัดเซาะของน้ำใต้ดินเป็นเวลานาน มีความยาว 7 กม. เท่าที่วัดได้ปากถ้ำ เป็นโถงใหญ่กว้างขวางมาก เป็นที่อยู่อาศัยของค้างคาวขนาดเล็ก ลักษณะภายในถ้ำเป็นทางน้ำขนาดกว้าง แคบสลับกันไป มีหินงอกหินย้อย เกร็ดหินสะท้อนแสงงดงามมากตามธรรมชาติ เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการผจญภัย.