4 ก.ค.61- เพจ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ Fan Page เผยภาพ “การกำเนิดดาวเคราะห์” ครั้งแรกในประวัติศาสตร์กว่า 400 ปี ของวงการดาราศาสตร์สมัยใหม่ ที่เต็มไปด้วยทฤษฎีน่าสนใจมากมาย ทั้งยังมีแบบจำลองซูเปอร์คอมพิวเตอร์นับไม่ถ้วน แต่นั่นยังไม่ทำให้เรามีความรู้มากพอเกี่ยวเกี่ยวกับวิวัฒนาการของดาวเคราะห์ว่า กลุ่มฝุ่นที่อยู่รอบดาวฤกษ์กลายเป็นดาวเคราะห์และระบบสุริยะได้อย่างไร ทั้งนี้ อุปสรรคสำคัญของการศึกษาการกำเนิดดาวเคราะห์ก็คือแสงจากดาวฤกษ์ศูนย์กลางที่บดบังดาวเคราะห์นั่นเอง

ล่าสุด นักดาราศาสตร์สามารถบันทึกภาพดาวเคราะห์ในช่วงกำลังกำเนิดได้เป็นครั้งแรก โดยการผนึกกำลังระหว่างกล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่มาก หรือ VLT ณ หอสังเกตการณ์เซาน์เทิร์นยูโรเปียนในชิลี กับหอสังเกตการณ์เจมินีบนเกาะฮาวาย สหรัฐฯ ซึ่งใช้อุปกรณ์ที่เรียกโดยย่อว่า SPHERE ที่มีเครื่องมือช่วยบดบังแสงบางส่วนจากดาวฤกษ์ ทำให้สามารถเห็นภาพดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้ได้ ดาวเคราะห์ที่เห็นชื่อว่า PDS 70b โคจรรอบดาวฤกษ์ศูนย์กลาง PDS 70

ตามวิวัฒนาการของระบบดาวฤกษ์ เมื่อฝุ่นแก๊สขนาดมหึมารวมกันด้วยแรงดึงดูดระหว่างมวล จนเกิดเป็นกระจุกดาวขึ้น ซึ่งเป็นแหล่งรวมดาวฤกษ์หลายดวง ดาวฤกษ์แต่ละดวงก็มีกลุ่มฝุ่นที่รวมตัวกันในลักษณะแผ่นจานโดยรอบ เป็นไปได้ว่าพบดาวเคราะห์ดวงใหม่ในบริเวณนี้

แล้วภาพการกำเนิดดาวเคราะห์ภาพแรกบอกอะไรเราบ้าง?

ข้อมูลจากการวิเคราะห์ บอกเราว่า ดาวเคราะห์ PDS 70b ห่างจากโลก 370 ปีแสง มีอายุประมาณ 5.4 ล้านปีเท่านั้น ซึ่งน้อยมากเมื่อเทียบกับโลกที่มีอายุ 4,500 ล้านปี อย่างไรก็ตาม ดาวเคราะห์ PDS 70b มีขนาดใหญ่กว่าดาวพฤหัสดีกว่า 2-3 เท่า อยู่ห่างจากดาวฤกษ์แม่ประมาณ 3,000 ล้านกิโลเมตร เทียบได้กับระยะห่างระหว่างดาวยูเรนัสกับดวงอาทิตย์ นอกจากนี้ อุณหภูมิของดาวเคราะห์ยังสูงกว่าดาวเคราะห์ทุกดวงในระบบสุริยะของเรา อาจสูงถึง 1,000 องศาเซลเซียส

ไม่แน่ว่าในอนาคตอันใกล้ ข้อมูลใหม่เหล่านี้อาจช่วยให้เราทราบว่าระบบสุริยะกำเนิดขึ้นเมื่อใด ใช้เวลานานแค่ไหน และอาจทำให้เราเข้าใจสิ่งที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาก่อนการวิวัฒนาการของดาวเคราะห์ ทั้งหมดนี้จะมีความคืบหน้าอย่างไรบ้าง รอติดตามไปกับพวกเรานะครับ

ภาพประกอบ Credit : A. Müller et al./ESO
อ้างอิง : 
[1] https://www.space.com/41051-newborn-exoplanet-first-confirm…
เรียบเรียง : ศิวรุต พลอยแดง - เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์ สดร.