ช่วงนี้ต้องจับตาความเคลื่อนไหวของสองมหาอำนาจในย่านนี้อย่างใกล้ชิด เพราะทั้งสหรัฐฯ และจีนเคลื่อนไหวสกัดอิทธิพลของกันและกันอย่างคึกคัก

            มีตัวย่อการรวมกลุ่มของทั้งสองฝ่ายอย่างน่าตื่นตาตื่นใจ

            ไม่ว่าจะเป็น AUKUS สามชาติ คือ ออสเตรเลีย, อังกฤษ และอเมริกา

            หรือ QUAD จตุภาคีสหรัฐฯ, อินเดีย, ญี่ปุ่น และออสเตรเลีย

            หรือ SCO คือ Shanghai Cooperation Organization ที่มีจีน, รัสเซีย, Kazakhstan,  Kyrgyzstan, Tajikistan และ Uzbekistan

            หรือ RCEP และ CPTPP

            มีทั้งมิติด้านการเมือง, ความมั่นคง และเศรษฐกิจที่คนไทยจะต้องติดตามและทำความเข้าใจ

            เพราะทุกความเคลื่อนไหวของยักษ์ใหญ่ในภูมิภาคนี้ล้วนมีผลกระทบต่อเราทั้งทางตรงและทางอ้อม

            เช่นสัปดาห์ที่ผ่านมา พอประธานาธิบดีโจ ไบเดนของสหรัฐฯ แถลงข่าวผ่านออนไลน์กับนายกฯ บอริส จอห์นสันของอังกฤษ และนายกฯ สกอตต์ มอร์ริสันของออสเตรเลีย ตั้งกลุ่ม AUKUS หรือ (อูกุส) เพื่อแบ่งปันเทคโนโลยีในการสร้างเรือดำน้ำพลังนิวเคลียร์ให้ออสเตรเลีย ก็ทำให้เกิดแรงต้านจากจีนอย่างฉับพลัน

            มิหนำซ้ำยังมีเสียงประท้วงจากฝรั่งเศสด้วยเหตุผลที่ต่างกัน

            AUKUS ย่อมาจาก Australia, United Kingdom  และ United States

            สามประเทศนี้รวมตัวกันเพื่อเสริมสร้างแสนยานุภาพทางด้านทะเลในย่านนี้เพื่อสกัดการขยายอิทธิพลของจีนอย่างชัดแจ้ง

            ในสัปดาห์เดียวกันนั้นเอง จีนก็ประกาศยื่นใบสมัครเข้าเป็นสมาชิกของ CPTPP ซึ่งเป็นกลุ่มก้อนทางด้านเศรษฐกิจที่สำคัญ

            CPTPP ย่อมาจาก Comprehensive and  Progressive Trans-Pacific Partnership

            ไทยเราไม่ได้เป็นสมาชิกของกลุ่มนี้ แต่เป็นสมาชิกของอีกกลุ่มหนึ่งคือ RCEP ซึ่งย่อมาจาก Regional Comprehensive  Economic Partnership

            สองกลุ่มนี้เดิมถูกมองว่า CPTPP เป็นกลุ่มที่อเมริกาตั้งขึ้นเพื่อสกัดจีน

            ขณะที่ RCEP ถูกตั้งประเด็นว่าเป็นกลุ่มที่มีจีนเป็นพี่ใหญ่ เพื่อเป็นกลุ่มด้านเศรษฐกิจที่ถ่วงดุลอำนาจของอเมริกา

            แต่พอจีนขอสมัครเข้า CPTPP เท่านั้น เกมนี้ก็เปลี่ยนไปทันที

            เพราะนั่นแปลว่าจีนพร้อมจะกระโดดเข้าไปร่วมทั้งสองกลุ่ม แยกการเมืองออกจากเศรษฐกิจ

            และไม่ยอมให้อเมริกามาแยกจีนออกจากกลุ่มก้อนทางด้านเศรษฐกิจในเอเชียเป็นอันขาด

            RCEP มีสมาชิก 15 ประเทศ คืออาเซียน 10 ชาติกับจีน,  ญี่ปุ่น, เกาหลีใต้, ออสเตรเลีย, นิวซีแลนด์

            อินเดียซึ่งเดิมอยู่ในกลุ่มตอนก่อตั้งขอถอนตัวไปก่อน ไม่ลงนามในฐานะผู้ร่วมก่อตั้งเพราะปัญหาการเมืองภายใน

            ส่วน CPTPP นั้นวันนี้มีสมาชิก 11 ประเทศ มีญี่ปุ่น, บรูไน,  แคนาดา, ชิลี, เม็กซิโก, ออสเตรเลีย, นิวซีแลนด์, เปรู และสิงคโปร์,  มาเลเซีย, เวียดนาม

            อังกฤษกำลังเจรจาขอเข้ามาร่วมอยู่ คาดว่าจะสรุปผลได้ในปีหน้านี้

            นั่นแปลว่าเพื่อนเราในอาเซียนอย่างน้อย 4 ประเทศอยู่ทั้งใน  RCEP และ CPTPP

            ส่วนไทยเราอยู่ใน RCEP แต่ไม่ได้เป็นสมาชิก CPTPP

            แม้ว่าบารัก โอบามาจะเป็นตัวตั้งตัวตีในการตั้ง TPP แต่เมื่อโดนัลด์ ทรัมป์มานั่งทำเนียบขาวก็ถอนสหรัฐฯ ออก เพราะทรัมป์ไม่เชื่อในเรื่องพหุภาคี ต้องการทำทุกอย่างในรูปแบบทวิภาคี ด้วยความเชื่อที่ว่าวอชิงตันสามารถต่อรองแบบสองต่อสองได้ดีกว่า

            แต่สมาชิก 11 ประเทศก็เดินหน้าต่อ ปรับเปลี่ยนชื่อเป็น  CPTPP เพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายที่จะให้ “ครอบคลุมกว้างขวางและก้าวหน้า” กว่าเดิม

            พอโจ ไบเดนชนะเลือกตั้ง ก็บอกว่าจะทบทวนเรื่อง CPTPP  และอาจกลับเข้ามาในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง

            แต่ถูกสี จิ้นผิงของจีนตัดหน้า ด้วยการประกาศยื่นใบสมัครเข้า  CPTPP

            ส่วนประเทศสมาชิกเดิมจะมีมติเห็นพ้องต้องกันว่าจะรับจีนเข้าหรือไม่นั้น เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ต้องคอยติดตามกันต่อไป

            เพราะญี่ปุ่นเป็นแกนสำคัญของ CPTPP วันนี้ญี่ปุ่นใกล้ชิดสหรัฐฯ หากจะยอมให้จีนเข้ามาก็ต้องกระซิบปรึกษาพี่ใหญ่ที่วอชิงตันแน่นอน

            หากรวมประชากรและจีดีพีของสมาชิก CPTPP และ  RCEP เข้าด้วยกันก็จะมีสัดส่วนเกือบ 40% ของโลกเลยทีเดียว

            วันนี้เมื่อจีนขยับปรับเกมอย่างนี้ ขณะที่สหรัฐฯ ก่อหวอดด้านความมั่นคงด้วย AUKUS

            ไทยเราจะไม่ปรับไม่ขยับให้ทันกับ “ดุลยภาพ” หรือ balance  of power ทั้งด้านการเมือง, ความมั่นคง และเศรษฐกิจที่เห็นกันชัดๆ อย่างนี้ก็จะ “ตกรถไฟขบวนใหญ่” ทีเดียว

            พรุ่งนี้มาว่ากันในรายละเอียดของแต่ละกลุ่มก้อนที่จีนและสหรัฐฯ ตั้งขึ้นเพื่อเพิ่มอำนาจต่อรองของตนอย่างชัดแจ้งให้จะแจ้ง

            ไม่ว่าจะเป็น AUKUS, QUAD, CPTPP, RCEP,  SCO และ APEC ทั้งสิ้นทั้งปวง.