3 ก.ย.64-ศ.ดร.สุชัชวีร์ สุวรรณสวัสดิ์ อธิการบดีสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.) โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก เรื่อง   น้ำท่วม ทะลัก ลอนดอน นิวยอร์ก ทำไมโตเกียวรอด แล้วกรุงเทพ? มีเนื้อหาดังนี้
 
หน้าบ้านพี่เอ้ แถวลาดกระบัง น้ำท่วมรอระบาย น้ำรออยู่ไม่ไปไหนสองวัน และก็อยู่ที่เดิม... ก็เพราะลาดกระบัง เหมือนกับพื้นที่ส่วนใหญ่ของกทม. เป็นแอ่งกระทะ (คอนกรีต) มีระดับต่ำกว่าคลอง ต่ำกว่าแม่น้ำ (บางพื้นที่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลไปแล้ว)

 เมื่อฝนตก หากสูบน้ำไม่ทัน เครื่องสูบน้ำเสีย เครื่องไม่พอ กทม.จมน้ำ ยิ่งแถวบางปู นอกจากเป็นแอ่งกระทะ ยังเจอน้ำทะเลหนุนสูง พื้นที่รับน้ำ หรือแก้มลิงธรรมชาติ ก็ถูกพัฒนาเป็นเมือง เป็นโรงงานอุตสาหกรรม ฝนตกมา ก็จบกัน!!!

พิสูจน์ ชัดยิ่งกว่าชัด หากเรายังคิดแบบเดิม ทำแบบเดิม แต่ปัญหาซับซ้อนมากยิ่งขึ้น ตามเวลา ตามการเร่งของภัยธรรมชาติ หากยังเป็นแบบนี้ เราจะไม่มีทางจะแก้ปัญหาน้ำท่วมกรุงได้

กรุงเทพยังมีโอกาสเสี่ยง เผชิญภัยพิบัติ ดังเช่น มหานครนิวยอร์ก และกรุงลอนดอน ซึ่งทั้งสองเมืองนี้ได้เตรียมตัวป้องกันไว้อย่างดี (แต่ยังคงไม่ดีพอ) มีทั้งประตูกั้นน้ำที่ทันสมัย มีระบบสุดยอดคอมพิวเตอร์เพื่อรวมศูนย์ข้อมูลน้ำท่วม และพยากรณ์อากาศที่แม่นยำ ยังไม่รอด น้ำทะลัก ท่วมจมเมืองทั้งเมือง ท่วมทะลักสถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน จนมีพลเมืองเสียชีวิต!!!

เห็นแล้ว เสียว กรุงเทพก็ไม่แน่ ยิ่งภัยธรรมชาติหนักขึ้นทุกวัน
แต่แปลกใจไหม กรุงโตเกียว ก็เจอพายุไต้ฝุ่นถล่มทุกปี บางปีเช่น 2019 เจอมหาพายุไต้ฝุ่นด้วยซ้ำ เจอหนักยิ่งกว่าลอนดอน นิวยอร์ค แต่ทำไมน้ำไม่ท่วมเมือง?

กรุงโตเกียว ที่คนไทยไปชอบเที่ยวมากที่สุด เขาแกัปัญหาน้ำท่วมได้เบ็ดเสร็จได้อย่างไร ลองไปดูด้วยกันครับ
1. กรุงโตเกียว แก้ปัญหาน้ำท่วมเบ็ดเสร็จด้วย "แก้มลิงใต้ดิน"

ก็เคยเจอพายุฝนถล่ม เจ็บมาก่อนเช่นกัน เพราะในยุค 1950-1960 หลังแพ้สงครามโลกครั้งที่สอง โตเกียวเร่งพัฒนาอุตสาหกรรม สูบน้ำใต้ดินมาใช้มหาศาล จนเมืองทรุดต่ำกว่าอ่าวโตเกียว กลายเป็นแอ่งกระทะ (เหมือนกรุงเทพ) พื้นที่สีเขียว บึง คลอง รับน้ำก็หายไป เพราะทั้งเมือง ทั้งคน ก็ต้องการพื้นที่ใช้งาน พอฝนตกลงมา น้ำก็ไม่มีที่ระบาย ท่วม จมทั้งเมือง

แรกๆก็แก้ปัญหาแบบบ้านเรา คือใช้เครื่องสูบน้ำเป็นหลัก เพื่อระบายน้ำ แต่ก็ไม่ได้ผล น้ำยังท่วมหนักเหมือนกรุงเทพ เพราะต้องสูบน้ำขึ้นจากล่างขึ้นบน จากซอยถนน ขึ้นคลอง ขึ้นแม่น้ำ สวนทิศทางธรรมชาติของน้ำที่ไหลจากที่สูงลงที่ต่ำ...
หากเครื่องสูบน้ำเสีย ขัดข้อง ลืมกุญแจ โตเกียวทั้งเมือง จมน้ำ!!
และแล้วในช่วงปี 1990 กรุงโตเกียวตัดสินใจเด็ดขาด สร้างบ่อพักน้ำฝนใต้ดิน เปรียบดังแก้มลิงใต้ดิน เพราะพื้นที่บนดิน ต้องใช้พัฒนาทางเศรษฐกิจของเมือง และถูกใช้งานจนไม่มีเหลือ

หลักการ คือ เมื่อฝนตก น้ำฝนจะไหลลงสู่ ท่อรวม และต่อลงสู่ บ่อใต้ดิน น้ำไหลจากสูง (พื้นดิน) ลงสู่ที่ต่ำกว่า (ใต้ดิน) ไม่ต้องพึ่งเครื่องสูบน้ำ พอฝนซา ก็ค่อยๆระบายน้ำสู่ทะเล แบบใจเย็น ไม่เดือดร้อน

บ่อแก้มลิงใต้ดินโตเกียว มีสองแบบ คือ

1. แบบอุโมงค์ทรงกระบอก ปลายปิดสองข้าง ไว้เก็บน้ำรอระบาย ใต้ชินจูกุและพื้นที่ใจกลางโตเกียว รองรับน้ำฝนได้มากถึง ห้าแสนลูกบาศก์เมตร

และ 2. แบบกล่องสี่เหลี่ยมยักษ์ ไว้เก็บน้ำรอระบายรอบเมืองโตเกียว รองรับน้ำฝนได้เกือบ สี่แสนลูกบาศ์กเมตร
ปลายปี 2019 กรุงโตเกียวก็เจออภิมหาไต้ฝุ่น มีแต่คนบอก เอาไม่อยู่แน่ จนมีแผนอพยพพลเมือง ฝนตกทั้งวันทั้งคืน แต่แล้วเมืองกลับแห้งสนิท เพราะน้ำฝนลงไปรอระบายในแก้มลิงใต้ดิน เต็มทุกบ่อ!!!

ไม่กล้าจินตนาการ หากกรุงโตเกียวไม่ทำแก้มลิงใต้ดิน ยังมัวแต่พึ่งพาปั๊มสูบน้ำ สภาพจะเป็นเช่นไร (คงท่วมหนักยิ่งกว่าบางปูหลายเท่า)

หลักการนี้ก่อสร้างไม่ยาก สถานีรถไฟฟ้าใต้ดินยากกว่าแพงกว่า หลายเท่านัก สิงคโปร์ก็ทำใต้ถนนออชาร์ด ฮ่องกงก็ทำใต้สนามแข่งม้า กรุงกัวลาลัมเปอร์ก็ทำอุโมงค์รับน้ำรอระบายใช้เป็นทางด่วนแก้ปัญหาจราจรเวลาปกติ แก้ปัญหาน้ำท่วม (จากต้นเหตุเพราะพื้นที่ต่ำ น้ำไปไหนไม่ได้) ได้เบ็ดเสร็จทุกๆเมือง ทั้งที่เคยเจอปัญหาหนักกว่ากรุงเทพ

2. กรุงโตเกียว ใช้ "ระบบอัตโนมัติ" ในการควบคุมประตูน้ำ และเครื่องสูบน้ำ
เพราะฝนตกหนัก รอเจ้าหน้าที่ขี่มอเตอร์ไซด์ลุยน้ำ ไปเปิดเครื่องสูบน้ำ หรือไปเปิดประตูน้ำ คงสายไป...
เพราะเจ้าหน้าที่ ไม่มีวันเพียงพอ และการประสานงานกันระหว่างเครื่องสูบ และประตูน้ำ มีความซับซ้อน เพราะมีเป็นพันๆเครื่อง มีเป็นร้อยๆประตูน้ำ

กรุงโตเกียว บริหารจัดการแบบอัตโนมัติ ด้วยเซ็นเซอร์ ตรวจวัดระดับน้ำ ทุกพื้นที่ ไม่ใช่แค่เฉพาะโตเกียว แต่ได้ทั้งประเทศญี่ปุ่น!!! ที่สำคัญระบบการป้องกันน้ำท่วมของเมืองหลวง เป็นความรับผิดชอบของหน่วยหลักของกรุงโตเกียว มิได้มีหน่วยงานอื่นทับซ้อน วุ่นวาย งง...

อุปกรณ์ wifi ขนาดเล็ก ประสิทธิภาพสูง (ราคาไม่ได้แพง) ติดตามความพร้อมของเครื่องสูบน้ำทุกเครื่องตลอด 24 ชม. ทำให้ทำงานประสานกัน รู้ล่วงหน้าว่า เครื่องใดดี เครื่องใดเสีย แก้ไขทัน ก่อนฝนตก ทำให้ระบบระบายน้ำ สมบูรณ์ทุกตรอก ซอก ซอย (โตเกียวก็มีซอยเยอะแยะ เหมือนกรุงเทพนะครับ)
แล้วกรุงเทพ?

จะว่ากันไปแล้ว พายุก็น้อยกว่าโตเกียวมากๆ ความหนาแน่นแออัดของคนและเมืองก็น้อยกว่ามากๆ แล้วทำไมน้ำยังท่วม?

ที่จริงหากเปรียบเทียบกับกรุงโตเกียวแล้ว แก้ปัญหาน้ำท่วมกทม.
#จะทำก็ทำได้ ลองคิดดูครับ
เป็นกำลังใจให้ทุกท่านครับ สู้ๆ

⁠