สหรัฐอเมริกาปิดฉากสงครามยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์ของประเทศแล้ว ทหารอเมริกันคนสุดท้ายขึ้นซี-17 ออกจากสนามบินคาบูลก่อนเที่ยงคืนวันจันทร์ ทำลายอากาศยานกว่า 80 ลำและรถทหารเกือบร้อยคัน ตอลิบันเข้าควบคุมทันควัน ยิงปืนฉลอง "เอกราชโดยสมบูรณ์" สนั่นกรุง โฆษกตอลิบันชี้ชัยชนะครั้งนี้เป็นบทเรียนแก่ผู้รุกราน

นักรบตอลิบันจากหน่วยรบพิเศษเคลื่อนเข้าสู่สนามบินระหว่างประเทศฮามิดการ์ไซ ด้วยเครื่องแบบ, อาวุธและอุปกรณ์ของพวกอเมริกัน หลังจากกองทัพสหรัฐถอนกำลังพ้นออกจากสนามบินแห่งนี้ เมื่อเช้ามืดวันที่ 31 สิงหาคม 2564 (MARCUS YAM / LOS ANGELES TIMES)

    รัฐบาลสหรัฐอเมริกาและกองกำลังพันธมิตรส่งกำลังทหารรุกรานอัฟกานิสถานในปี 2544 เพื่อโค่นล้มระบอบอิสลามเคร่งครัดที่ให้ที่พักพิงแก่เครือข่ายอัลกออิดะห์ ผู้ก่อวินาศกรรม 11 กันยายนปีเดียวกัน สงครามที่ยืดเยื้อยาวนานที่สุดของสหรัฐยุติลงโดยประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ทำความตกลงกับผู้นำตอลิบัน ยอมถอนตัวออกจากประเทศนี้ และประธานาธิบดีโจ ไบเดน สานต่อด้วยการกำหนดเส้นตายการถอนตัววันที่ 31 สิงหาคม 2564

    รายงานรอยเตอร์และเอเอฟพีเมื่อวันอังคารที่ 31 สิงหาคม กล่าวว่า สหรัฐยุติปฏิบัติการอพยพและถอนทหารคนสุดท้ายออกจากสนามบินคาบูลตามเส้นตายที่ให้ไว้ในเวลาก่อนเที่ยงคืนวันจันทร์ ต่อมาตอลิบันเผยแพร่วิดีโอเป็นภาพที่พวกนักรบตอลิบันเข้าสู่สนามบินนี้อย่างฮึกเหิมในชัยชนะ ที่เป็นการปิดฉากการถอนตัวอย่างรีบร้อนและน่าอับอายของสหรัฐและนาโต

    สถานีอัลจาซีราห์ทีวีรายงานคำกล่าวของการี ยูซุฟ โฆษกตอลิบัน ว่าทหารสหรัฐคนสุดท้ายออกจากสนามบินคาบูลแล้ว และประเทศของเราได้รับเอกราชโดยสมบูรณ์

    "ขอแสดงความยินดีต่ออัฟกานิสถาน ชัยชนะครั้งนี้เป็นของพวกเราทุกคน" เอเอฟพีอ้างคำกล่าวของซาบิฮุลลาห์ มูจาฮิด โฆษกตอลิบัน ที่กล่าวกับนักข่าวจากรันเวย์ของสนามบินระหว่างประเทศฮามิดการ์ไซหลายชั่วโมงหลังจากนั้น พร้อมกับบอกอีกว่า ชัยชนะของตอลิบันเป็น "บทเรียนแก่ผู้รุกรานอื่นๆ"

    กองทัพสหรัฐก็เผยแพร่ภาพจากกล้องมองกลางคืน ที่พลตรีคริส โดนาฮิว ผู้บัญชาการกองพลส่งทางอากาศที่ 82 ของสหรัฐ เป็นอเมริกันคนสุดท้ายที่ก้าวขึ้นเครื่องบินลำเลียง ซี-17 เที่ยวบินสุดท้ายออกจากสนามบินนี้

    สงครามยาวนานที่สุดของสหรัฐอเมริกาคร่าชีวิตทหารอเมริกันเกือบ 2,500 นาย ฆ่าชาวอัฟกันราว 240,000 คน และผลาญเงินไปราว 2 ล้านล้านดอลลาร์

    แม้รัฐบาลสหรัฐและประธานาธิบดีไบเดนจะย้ำว่า สหรัฐบรรลุวัตถุประสงค์ของการรุกรานอัฟกานิสถานด้วยการโค่นระบอบตอลิบันลงได้สำเร็จ และหยุดยั้งอัฟกานิสถานจากการเป็นฐานของอัลกออิดะห์ แต่ตอนนี้ตอลิบันกลับมาแล้ว และแข็งแกร่งกว่าเดิม โดยสามารถควบคุมดินแดนได้มากกว่าครั้งก่อนที่พวกเขาปกครองด้วยกฎหมายอิสลามเคร่งครัดระหว่างปี 2559-2544

    สหรัฐอพยพชาวอเมริกัน, ชาวต่างชาติ และชาวอัฟกันในกลุ่มเสี่ยงและผู้ที่เคยทำงานให้ชาติตะวันตก ออกจากคาบูลได้มากกว่า 123,000 คนนับแต่วันที่ 14 สิงหาคม หนึ่งวันก่อนที่ตอลิบันจะเข้ายึดคาบูลได้ แต่ยังมีอัฟกันอีกหลายหมื่นคนที่เคยช่วยประเทศตะวันตกระหว่างช่วงสงครามที่ถูกทิ้งไว้ข้างหลัง

    พลเอกแฟรงก์ แม็กเคนซี ผู้บัญชาการกองบัญชาการกลางสหรัฐ กล่าวระหว่างแถลงข่าวที่เพนตากอนว่า รอส วิลสัน เอกอัครราชทูตสหรัฐประจำอัฟกานิสถาน อยู่ในเครื่องบินซี-17 เที่ยวบินสุดท้ายด้วย

    แอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ เปิดเผยว่า ยังมีคนอเมริกันไม่ถึง 200 คน หรืออาจจะเกือบ 100 คน ที่ต้องการเดินทางออกจากอัฟกานิสถานแต่ไม่สามารถมากับเที่ยวบินนี้

    พลเอกแม็กเคนซีกล่าวว่า น่าสะเทือนใจมากที่ไม่สามารถพาทุกคนออกมาได้หมด แต่เขาคิดว่า แม้จะอยู่ต่ออีก 10 วัน ก็คงไม่สามารถพาออกมาได้ทุกคนเช่นกัน

พลตรีคริส โดนาฮิว ผู้บัญชาการกองพลส่งทางอากาศที่ 82 ของสหรัฐ ก้าวขึ้นเครื่องบิน ซี-17 เป็นคนสุดท้าย ในเที่ยวบินกลางคืนเที่ยวบินสุดท้ายออกจากคาบูล (Photo by U.S. Central Command via Getty Images)

    ก่อนที่กองทัพสหรัฐจะถอนกำลังพลที่เคยส่งมาปฏิบัติการอพยพครั้งนี้เกือบ 6,000 นาย ออกจากสนามบินคาบูลจนหมดนั้น พลเอกแม็กเคนซีกล่าวว่า อากาศยาน 73 ลำที่สนามบินแห่งนี้ถูกทหารทำลายทิ้งหรือทำให้ใช้การไม่ได้ รวมถึงยานหุ้มเกราะทางยุทธวิธีประมาณ 70 คันซึ่งมีมูลค่าคันละประมาณ 1 ล้านดอลลาร์ และรถฮัมวี 27 คัน

    นอกจากนี้ ทหารยังได้ทำลายระบบป้องกันมิสไซล์ ซี-แรม ที่ใช้ปกป้องสนามบินแห่งนี้จากการโจมตีด้วยจรวด, ปืนใหญ่ และปืนครก รวมถึงล่าสุดที่สามารถสกัดจรวด 5 ลูกที่กลุ่มรัฐอิสลามคอราซาน (ไอเอส-เค) ยิงโจมตีเมื่อวันจันทร์ โดยแม็กเคนซีกล่าวว่า ทหารใช้งานระบบนี้จนนาทีสุดท้ายก่อนจะทำลายระบบไม่ให้ใช้การได้อีก

    เมื่อวันจันทร์ คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ผ่านข้อมติเรียกร้องให้ตอลิบันเคารพคำมั่นสัญญาที่จะยอมให้ผู้ที่ต้องการเดินทางออกจากอัฟกานิสถาน ออกมาได้อย่างเสรีหลังจากนี้ และอนุญาตให้ยูเอ็นและองค์กรบรรเทาทุกข์อื่นๆ เข้าไปได้ แต่ที่ประชุมไม่เห็นชอบกับข้อเรียกร้องให้จัดตั้ง "เขตปลอดภัย" ในกรุงคาบูล ตามที่ประธานาธิบดีเอมมานูเอล มาครง แห่งฝรั่งเศสเสนอ