เวียดนามประกาศยกระดับล็อกดาวน์โฮจิมินห์ซิตีสูงสุดสองสัปดาห์ เริ่มมีผลบังคับวันนี้

            ส่งทหารออกมาบังคับใช้กฎเข้ม ห้ามประชาชนออกนอกเคหสถาน โดยจะส่งอาหารไปให้กับชาวบ้าน

            เป็นแนวทางละม้ายกับของอู่ฮั่นตอนเจอโควิดระลอกแรก

            เป็นจังหวะเดียวกับที่รองประธานาธิบดีกมลา แฮร์ริส ของสหรัฐฯ กำลังจะมาเยือนเมืองหลวงฮานอยในวันพุธนี้

            กมลามาเยือนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้รอบนี้มาเพียงสองประเทศ คือ สิงคโปร์ (ไปถึงเมื่อวาน) และเวียดนาม (วันพุธ)

            เป็นการตอกย้ำนโยบายของประธานาธิบดีโจ ไบเดน ที่จะให้ความสำคัญกับเอเชียมากขึ้น

            เป็นจังหวะที่วอชิงตันต้องแสดงให้โลกเห็นว่า แม้กรณี “คาบูลแตก” และตอลิบันกลับมายึดอำนาจได้ ขณะที่ทหารอเมริกันกำลังจะถอนตัวออกนั้น สหรัฐฯ ก็ยังจะดำรงความเป็น “มหาอำนาจเบอร์หนึ่ง” ของโลกอยู่

            เอเชียเป็นหนึ่งในเป้าหมายหลักของการแสดงบารมีเช่นนี้

            ก่อนหน้านี้ไบเดนส่งรัฐมนตรีกลาโหม ลอยด์ ออสติน และรัฐมนตรีช่วยต่างประเทศ เวนดี เชอร์แมน มาเอเชียเพื่อตอกย้ำการให้ความสำคัญกับเอเชียแล้ว

            ทำไมกมลามาเยือนเฉพาะสิงคโปร์และเวียดนาม?

            เพราะสองประเทศนี้อยู่ในแผนยุทธศาสตร์ทั้งด้านความมั่นคงและเศรษฐกิจของสหรัฐฯ ในอันดับสูงกว่าอาเซียนอื่น

            เป็นส่วนหนึ่งของการสกัดอิทธิพลจีนผ่านการสร้างพันธมิตรในภูมิภาคนี้ผ่าน Indo-Pacific Strategy ที่ดึงเอาอินเดียมาเป็นแกนสำคัญในย่านนี้

            เสริมด้วย Quad หรือ “จตุภาคี” ที่มีสหรัฐฯ, ออสเตรเลีย, อินเดียและญี่ปุ่นที่เป็นเสาหลักอีกด้านของการยับยั้งการสยายปีกของจีน

            อาเซียนเป็นอีกเสาหนึ่งของนโยบายไบเดน ที่ต้องการเตือนจีนว่าจะต้องไม่ขยายอิทธิพลในภูมิภาคนี้เกินกว่าที่สหรัฐฯ จะเห็นว่าเหมาะสม

            สิงคโปร์กับเวียดนามเป็นสองประเทศในอาเซียนที่มีความสนิทสนมกับวอชิงตันในหลายๆ มิติ

            สิงคโปร์เป็นศูนย์กลางทางการเงิน บริษัทยักษ์ๆ ของอเมริกา เช่น Microsoft และ Google มีสำนักงานใหญ่ในเอเชียอยู่ที่นี่

            เวียดนามถูกมองว่าเป็นส่วนสำคัญของ “ห่วงโซ่อุปทาน” ของภูมิภาคนี้ที่อเมริกาต้องการใช้ในการขยายอิทธิพลของตน

            ทำเนียบขาวบอกว่ารองประธานาธิบดีแฮร์ริสจะปรึกษาหารือกับผู้นำสองประเทศอาเซียนในหัวข้อสำคัญ คือ “ความมั่นคงภูมิภาค, โรคระบาดโควิด, โลกร้อนและทิศทางของสหรัฐฯ ในการจัดระเบียบโลกบนพื้นฐานของการเคารพในกติกาสากล”

            ข่าวบอกว่า กมลาจะกล่าวคำปราศรัยสำคัญที่สิงคโปร์ในคืนวันพรุ่งนี้

            และเมื่อไปถึงเวียดนามวันพุธ เธอจะประชุมออนไลน์กับรัฐมนตรีสาธารณสุขของอาเซียนว่าด้วยเรื่องโควิด

            อีกทั้งจะประกาศตั้งสำนักงานภูมิภาคของศูนย์บริหารควบคุมโรคที่ฮานอย

            ที่น่าสนใจอีกประการหนึ่งก็คือ ทั้งสิงคโปร์และเวียดนามเป็นสมาชิกของ CPTPP

            แต่สหรัฐฯ ซึ่งเป็นแกนนำของการก่อตั้งองค์กรนี้ในสมัยของประธานาธิบดีบารัค โอบามา ถอนตัวออกโดยประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์

            การมาของรองประธานาธิบดีกมลาจะเปิดทางให้อเมริกาทบทวนเรื่องนี้และหวนกลับมาร่วม CPTPP หรือไม่เป็นอีกประเด็นหนึ่งที่น่าจับตา

            จีนมองการมาเยือนของกมลาอย่างไร?

            เรายังไม่ได้ยินปฏิกิริยาทางการของปักกิ่งในเรื่องนี้มากนัก แม้ว่าสื่อกระบอกเสียงของจีนอย่างหนังสือพิมพ์ Global Times จะยืนยันว่าอย่างไรเสียสหรัฐฯ ก็ไม่อาจจะกระชากอาเซียนออกจากความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดระหว่างจีนกับอาเซียนได้

            เราเห็นจีนทุ่มแรงทางการทูตและการเมืองโดยเฉพาะ “การทูตวัคซีน” แข่งกับสหรัฐฯ อย่างคึกคักเพื่อคานอำนาจของสหรัฐฯ ในเรื่องนี้

            เราเห็นจีนเน้นความสำคัญของการประชุมระดับรัฐมนตรีต่างประเทศกับอาเซียนในระยะหลัง

            เราได้ยินรัฐมนตรีต่างประเทศหวัง อี้ ของจีนเตือนอาเซียนว่าอย่าได้ยอมให้ “คนข้างนอก” เข้ามาแทรกแซงกิจการของภูมิภาคนี้

            ที่เห็นชัดจากวอชิงตันก็คือ โจ ไบเดน กำลังต้องการจะตอกย้ำว่า “อเมริกากลับมาแล้ว” (America is back!) ในย่านนี้และจะไม่ยอมให้จีนยื้อแย่งมิตรไมตรีจากอาเซียนไปจากอเมริกาเหมือนในยุคของทรัมป์เป็นอันขาด

            ผมเตรียมฟังแถลงการณ์ของกมลาจากสิงคโปร์พรุ่งนี้ เพราะคงจะมีการส่งสัญญาณที่ชัดเจนสำหรับอาเซียน

            เพราะหลังเหตุการณ์ที่อัฟกานิสถานในสัปดาห์ที่ผ่านมา ผู้นำอเมริกันคงต้องการจะให้ความมั่นใจกับประเทศต่างๆ ในเอเชียว่า วอชิงตันคงไม่เป็น “ยักษ์ใจเสาะ” อย่างที่นักวิเคราะห์หลายค่ายวิพากษ์กันอย่างสนุกปากในช่วงนี้แน่นอน

            จะเชื่อได้หรือไม่เพียงใดย่อมอยู่ที่การกระทำ มิใช่วาทะแห่งถ้อยแถลงแน่นอน.