สภาพที่สนามบินคาบูลยังโกลาหล ชาวอัฟกันหลายหมื่นคนพยายามดิ้นรนหนีออกนอกประเทศ ขณะสหรัฐเตือนพลเมืองอยู่ห่างจากสนามบินนี้ ชี้มีภัยคุกคามจากการก่อการร้าย รวมถึงจากไอเอสสาขาอัฟกานิสถาน ยุโรปชี้ "เป็นไปไม่ได้" ที่จะอพยพคนทั้งหมดได้ทันเส้นตายสิ้นเดือนนี้ ตอลิบันโทษสหรัฐคุมสถานการณ์ไม่ได้

ภาพจากกระทรวงกลาโหม ทหารอังกฤษทำงานร่วมกับทหารอเมริกันในการอพยพพลเรือนอัฟกันพร้อมครอบครัวที่ได้รับสิทธิเดินทางออกนอกประเทศ ที่กรุงคาบูลของอัฟกานิสถาน เมื่อวันที่ 21 ส.ค. 2564 (Photo by MoD Crown Copyright via Getty Images)

    ครบหนึ่งสัปดาห์ที่กลุ่มตอลิบันเข้าควบคุมเมืองหลวงของอัฟกานิสถานเมื่อสุดสัปดาห์ก่อน ที่ทำให้เกิดความแตกตื่นหนีตายกันเข้ามาภายในสนามบินระหว่างประเทศฮามิดการ์ไซ และทำให้รัฐบาลสหรัฐและอีกหลายประเทศต้องเปิดปฏิบัติการอพยพคนอย่างฉุกละหุก ที่ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ของสหรัฐกล่าวเป็นหนึ่งในการลำเลียงทางอากาศครั้งใหญ่ที่สุดและยากที่สุดในประวัติศาสตร์

    รายงานเอเอฟพีและรอยเตอร์เมื่อวันอาทิตย์ที่ 22 สิงหาคม อ้างคำแถลงของพลตรีวิลเลียม เทย์เลอร์ จากคณะเสนาธิการทหารร่วมสหรัฐ ที่เพนตากอนในกรุงวอชิงตันเมื่อวันเสาร์ว่า ขณะนี้มีทหารอเมริกันปฏิบัติงานอยู่ที่สนามบินคาบูล 5,800 นาย และยังคงยึดรักษาสนามบินไว้ได้ ประตูทางเข้าบางด้านของสนามบินถูกปิดชั่วคราวและเปิดใหม่ในวันที่่ผ่านมา เพื่ออำนวยความสะดวกให้ผู้อพยพลี้ภัยหลั่งไหลเข้ามาอย่างปลอดภัย

    รัฐบาลสหรัฐกำหนดเส้นตายปฏิบัติการอพยพวันที่ 31 สิงหาคม พลตรีเทย์เลอร์กล่าวว่า สัปดาห์ที่ผ่านมาสหรัฐอพยพคนออกจากคาบูลได้ 17,000 คน ในจำนวนนี้เป็นอเมริกัน 2,500 คน ขณะที่เจ้าหน้าที่รัฐบาลสหรัฐกล่าวว่า ยังมีชาวอเมริกันรอการอพยพถึง 15,000 คน และพันธมิตรที่เป็นชาวอัฟกันอีก 50,000-60,000 คน

    ในขณะที่ชาวอเมริกันและชาวอัฟกันหลายพันคนรอคอยเที่ยวบินอยู่ที่สนามบิน หรือรวมตัวอย่างกระวนกระวายอยู่ด้านนอกประตูทางเข้าต่างๆ ก็มีรายงาน "ประปราย" ที่ได้รับการยืนยันจากเพนตากอน ว่านักรบตอลิบันหรือกลุ่มติดอาวุธอื่นๆ ทุบตีและทำร้ายผู้คนที่กำลังพยายามหนีออกจากประเทศ

    ตอลิบันเตือนไว้ก่อนหน้านี้ว่า ผู้ที่ไม่มีเอกสารเดินทางควรกลับบ้าน และมีรายงานว่า นับแต่วันอาทิตย์ที่แล้ว มีคนเสียชีวิตอย่างน้อย 12 คน ทั้งที่ตายภายในหรือใกล้กับรันเวย์ของสนามบินซึ่งมีเพียงรันเวย์เดียว บางคนตกลงมาจากเครื่องบินขณะเกาะเครื่องบินทหารขณะทะยานขึ้น

    เมื่อวันอาทิตย์ โฆษกกระทรวงกลาโหมอังกฤษเปิดเผยด้วยว่า มีชาวอัฟกันเสียชีวิต 7 คนในเหตุโกลาหลใกล้กับสนามบิน แต่คำแถลงไม่เผยรายละเอียด วันก่อนหน้านี้สกายนิวส์แพร่ภาพศพอย่างน้อย 3 ศพคลุมด้วยผ้าใบสีขาวอยู่ด้านนอกสนามบิน

    เบน วอลเลซ รัฐมนตรีกลาโหมอังกฤษ กล่าวกับเมลออนซันเดย์ว่า ไม่มีประเทศไหนสามารถนำคนออกไปได้ทั้งหมดก่อนเส้นตาย 31 ส.ค. บางทีสหรัฐอาจยืดเวลาให้นานกว่านี้ และอังกฤษจะสนับสนุนอย่างเต็มที่

    โจเซ็ป บอร์เรลล์ หัวหน้าฝ่ายนโยบายต่างประเทศของสหภาพยุโรป บอกกับเอเอฟพีเมื่อวันเสาร์เช่นกันว่า การอพยพคน 60,000 คน นับจากนี้ถึงสิ้นเดือน ในแง่คณิตศาสตร์เป็นไปไม่ได้เลย และว่า ทางยุโรปได้ร้องเรียนกับพวกอเมริกันว่า การรักษาความปลอดภัยที่สนามบินของพวกเขาเข้มงวดเกินไป และเป็นอุปสรรคต่อชาวอัฟกันที่ทำงานให้คนยุโรปในการเข้ามาภายในสนามบิน

    ด้านอามีร์ ข่าน มูตากี เจ้าหน้าที่ตอลิบัน กล่าวโทษสหรัฐเมื่อวันอาทิตย์ว่า อเมริกาซึ่งมีทั้งอำนาจและสิ่งอำนวยความสะดวก ไม่สามารถรักษาความเป็นระเบียบเรียบร้อยที่สนามบินได้ ตอนนี้ทั่วอัฟกานิสถานมีความสงบสันติ มีแต่ที่สนามบินคาบูลที่โกลาหลวุ่นวาย

    วันก่อนหน้านี้ มีวิดีโอที่สร้างความสะเทือนใจเผยแพร่อย่างกว้างขวาง ที่เด็กทารกใส่ผ้าอ้อมถูกส่งตัวให้นาวิกโยธินสหรัฐที่ยืนอยู่บนกำแพงของสนามบิน ซึ่งใช้แขนข้างหนึ่งคว้าตัวเด็กส่งให้ทหารด้านใน ต่อมากระทรวงกลาโหมสหรัฐแถลงชี้แจงว่า เด็กป่วย และพ่อของเด็กขอให้ทหารรับตัวไปรักษา ตอนนี้เด็กถูกส่งคืนให้พ่อแล้ว

    สถานการณ์ที่สนามบินคาบูลยังยุ่งยากเพิ่มขึ้นด้วย เมื่อรัฐบาลสหรัฐและเยอรมนีออกคำเตือนเมื่อวันเสาร์ ให้พลเมืองหลีกห่างจากสนามบินนี้ เพราะมี "ภัยคุกคามความมั่นคง" คำเตือนไม่ได้ระบุเหตุผลชัดเจน แต่เจ้าหน้าที่ทำเนียบขาวรายหนึ่งกล่าวในเวลาต่อมาว่า ประธานาธิบดีไบเดนได้รับรายงานสรุปเรื่องภัยคุกคามจากการต่อต้านการก่อการร้าย รวมถึงจากกลุ่มรัฐอิสลามในภูมิภาคคอราซาน (ไอเอส-เค หรือไอซิส-เค) ที่เป็นไอเอสสาขาอัฟกานิสถาน

    "เราแนะนำพลเมืองสหรัฐหลีกเลี่ยงการเดินทางไปยังสนามบิน และหลีกเลี่ยงประตูรั้วของสนามบิน เว้นแต่คุณได้รับคำสั่งเป็นปัจเจกบุคคลจากตัวแทนของรัฐบาลสหรัฐ" สถานทูตสหรัฐกล่าวเตือน

    สถานทูตเยอรมนีก็เตือนพลเมืองเยอรมันผ่านอีเมลเช่นกันว่า กองกำลังตอลิบันกำลังเพิ่มการควบคุมพื้นที่โดยรอบสนามบินอย่างเข้มงวดขึ้น.