ชาวคิวบาชุมนุมประท้วงครั้งใหญ่สุดในรอบหลายสิบปี เรียกร้อง "อิสรภาพ" และขับไล่ประธานาธิบดีมิเกล ดิอาซ-กาเนล ด้วยความไม่พอใจกับแก้ไขวิกฤติเศรษฐกิจและการรับมือกับโรคโควิด-19 ระบาดที่มีผู้ติดเชื้อมากเป็นสถิติใหม่เมื่อวันอาทิตย์

ประธานาธิบดีมิเกล ดิอาซ-กาเนล (กลางภาพสวมหน้ากาก) ลงพื้นที่ในเมืองซันอันโตนิโอเดลอสบานอส หลังเกิดการชุมนุมประท้วงที่นี่เมื่อวันอาทิตย์ที่ 11 ก.ค. 2564 (Yander Zamora/Anadolu Agency via Getty Images)

    การชุมนุมประท้วงต่อต้านรัฐบาลคิวบาเกิดขึ้นอย่างพร้อมเพรียงกันหลายเมืองทั่วประเทศเมื่อวันอาทิตย์ที่ 11 กรกฎาคม ซึ่งเป็นสถานการณ์ที่ ที่กรุงฮาวานา ผู้ประท้วงหลายร้อยคนออกมาชุมนุมบนถนนในหลายพื้นที่ และร้องตะโกน "เผด็จการจงพินาศ" และ "ดิอาซ-กาเนลออกไป" บางคนร้องตะโกนว่า "เราต้องการเสรีภาพ" ขณะเดียวกัน ก็มีกลุ่มผู้สนับสนุนรัฐบาลออกมาโบกธงชาติคิวบาและร้องตะโกน "ฟิเดล" แข่งด้วยแต่โดนผู้ประท้วงกลบเสียง

    รัฐบาลวางกำลังทหารและตำรวจรักษาความสงบหลังจากผู้ประท้วงรวมตัวกันด้านนอกอาคารรัฐสภา รอยเตอร์กล่าวว่า รถจี๊ปของกองกำลังปฏิบัติการพิเศษติดตั้งปืนกลตระเวนไปทั่วเมืองหลวง และยังมีตำรวจจำนวนมากเฝ้ารักษาการณ์ต่อแม้ว่าผู้ประท้วงส่วนใหญ่จะแยกย้ายก่อนเวลาเคอร์ฟิว 21.00 น. เพื่อควบคุมโรคระบาด

    การรวมตัวประท้วงเริ่มขึ้นตั้งแต่ช่วงเที่ยงวันอาทิตย์ ที่เขตเทศบาลซันอันโตนีโอเดลอสบานอส จังหวัดอาร์เตมิซา ซึ่งอยู่ห่างจากกรุงฮาวานาทางตะวันตกเฉียงใต้ 30 กิโลเมตร ผู้ประท้วงหลายพันคน ที่่ส่วนใหญ่เป็นคนหนุ่มสาว ออกมาเดินขบวนกันบนท้องถนน วิดีโอที่เผยแพร่ทางโซเชียลมีเดียเผยภาพที่ชาวบ้านนับพันคนตะโกนคำขวัญต่อต้านรัฐบาล และเรียกร้องสิ่งต่างๆ ทั้งวัคซีนป้องกันโควิด-19 ไปจนถึงการขอให้หยุดตัดกระแสไฟในแต่ละวัน กองกำลังความมั่นคงมาถึงสถานที่ชุมนุมอย่างรวดเร็ว ต่อมาดิอาซ-กาเนลก็เดินทางมายังพื้นที่นี้ด้วย โดยมีนักเคลื่อนไหวของพรรครายล้อมท่ามกลางเสียงโห่ของชาวบ้าน

    หลังจากนั้นในวันเดียวกัน ก็เกิดการประท้วงในหลายเมือง รวมถึงที่เมืองปัลมาโซรีอาโน ในจังหวัดซันติอาโกเดคิวบา ทางภาคตะวันออกที่ไกลออกไปหลายร้อยกิโลเมตร ชาวบ้านคนหนึ่งยืนยันเหตุการณ์ที่ปรากฏภาพทางสื่อสังคมออนไลน์ว่า พวกเขาประท้วงวิกฤติของประเทศ ที่ไม่มีทั้งอาหารและยารักษาโรค ประชาชนต้องใช้เงินสกุลต่างชาติในการซื้อของทุกอย่าง และปัญหาอื่นๆ อีกมากมาย

    ดิอาซ-กาเนล ซึ่งรับตำแหน่งประธานาธิบดีต่อจากราอูล คาสโตร เมื่อปี 2561 และยังควบเก้าอี้เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์ แถลงทางโทรทัศน์เมื่อช่วงบ่ายวันอาทิตย์ กล่าวโทษสหรัฐว่าอยู่เบื้องหลังความวุ่นวายที่เกิดขึ้น ทั้งการเพิ่มการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจต่อคิวบาในยุคสมัยของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ ที่ยังคงบังคับใช้ต่อไปในสมัยของประธานาธิบดีโจ ไบเดน

    ผู้นำฝ่ายซ้ายรายนี้บอกว่า ผู้ประท้วงจำนวนมากมีความจริงใจ แต่คนเหล่านี้โดนปั่นหัวโดยการรณรงค์ทางสื่อโซเชียลที่สหรัฐกำกับและพวก "ทหารรับจ้าง" ในพื้นที่ พร้อมกับเตือนว่า เขาจะไม่อดกลั้นกับ "การยั่วยุ" เพิ่มเติม และขอให้ผู้สนับสนุนเขาออกมาเผชิญหน้ากับการยั่วยุ "เราเรียกร้องนักปฏิวัติของประเทศนี้ทุกคน คอมมิวนิสต์ทุกคน ออกมาลงถนนที่ซึ่งมีการยั่วยุเกิดขึ้น และเผชิญหน้ากับพวกนั้นอย่างเด็ดขาด หนักแน่นและกล้าหาญ"

ผู้ประท้วงรวมตัวกันด้านหน้าร้านอาหารแวร์ซายส์ในเมืองไมอามี รัฐฟลอริดาของสหรัฐ เมื่อวันอาทิตย์ รายหนึ่งชูป้ายเรียกร้องกองทัพสหรัฐเข้าช่วยเหลือชาวคิวบา (Joe Raedle/Getty Images)

    ด้านรัฐบาลสหรัฐมีปฏิกิริยาต่อสถานการณ์ในคิวบาอย่างทันใด เจค ซัลลิแวน ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงของทำเนียบขาว ทวีตว่า สหรัฐสนับสนุนเสรีภาพในการแสดงออกและการชุมนุมทั่วคิวบา และจะประณามความรุนแรงใดๆ หรือการพุ่งเป้าผู้ประท้วงอย่างสันติที่กำลังใช้สิทธิสากลของพวกเขา

    ข่าวรอยเตอร์อ้างพยานในกรุงฮาวานาว่า เห็นฝ่ายความมั่นคง พร้อมผู้ช่วยที่เชื่อว่าเป็นเจ้าหน้าที่นอกเครื่องแบบ จับกุมผู้ประท้วงประมาณ 24 คน และตำรวจใช้สเปรย์พริกไทยและทุบตีผู้ประท้วง ช่างภาพของสำนักข่าวเอพีรายหนึ่งโดนตำรวจตีด้วย

    ในพื้นที่หนึ่งของกรุงฮาวานา ผู้ประท้วงระบายความโกรธลงที่รถตำรวจคันหนึ่ง โดยจับพลิกและขว้างปาก้อนหิน บีบีซีรายงานว่า ร้านค้าของรัฐบางแห่งที่ขายสินค้าราคาแพงด้วยสกุลเงินต่างชาติโดนปล้นสะดม

    ปกติแล้วประเทศคอมมิวนิสต์แห่งนี้มักจำกัดการต่อต้านของประชาชน แต่ในปีที่ผ่านมามีการประท้วงหลายครั้ง แต่ไม่มีครั้งไหนที่เกิดขึ้นพร้อมกันในหลายเมืองเหมือนครั้งนี้ ไมเคิล บุสตามันเต ผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์ลาตินอเมริกาจากมหาวิทยาลัยนานาชาติฟลอริดา กล่าวว่า การชุมนุมต่อต้านรัฐบาลในครั้งนี้เป็นครั้งใหญ่สุดนับแต่ฤดูร้อนปี 2537

    ประเทศเกาะในแคริบเบียนที่มีประชากรราว 11.2 ล้านคนแห่งนี้เผชิญวิกฤติเศรษฐกิจมานาน 2 ปี จากการโดนสหรัฐคว่ำบาตรและผลกระทบจากโควิด-19 ปีที่แล้วเศรษฐกิจคิวบาหดตัวถึง 10.9% และหดตัว 2% ในปีนี้นับถึงเดือนมิถุนายน

    ส่วนการระบาดของโควิด-19 ขณะนี้คิวบากำลังเจอกับการแพร่เชื้อไวรัสสายพันธุ์เดลตา ที่ทำให้ยอดผู้ติดเชื้อรายใหม่เมื่อวันอาทิตย์สูงเป็นสถิติที่ 6,923 ราย เสียชีวิตอีก 47 ราย เพิ่มขึ้นจากสัปดาห์ก่อน 2 เท่า ยอดติดเชื้อสะสมของคิวบาเพิ่มเป็น 238,491 ราย เสียชีวิต 1,537 ราย.