เมื่อวานได้อ่านคำอธิบายของคุณหมออุดม คชินทร หนึ่งในปรึกษาของ ศบค. เรื่องแผนการรับมอบและฉีดวัคซีน

            วันนี้มาฟังด้าน “ชมรมแพทย์ชนบท” ที่คุณหมอสุภัทร ฮาสุวรรณกิจ นำมาเล่าขานในเฟซบุ๊กของท่านเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา

            ล่าสุดเมื่อวานนี้ คุณหมอแจ้งว่ากรมควบคุมโรคได้แจ้งยอดการส่งวัคซีน AstraZeneca มาแล้ว

            รอบแรก จำนวน 2.4 แสนโดส

            โดยเมื่อวานนี้ได้เริ่มส่งไป 58 จังหวัด จังหวัดละ 3,600 โดส

            ส่วนอีก 19 จังหวัดในภาคกลางและภาคตะวันออกจะได้รับ AstraZeneca ตามมาภายในวันที่ 6 มิถุนายน ก่อนวัน Kickoff หนึ่งวัน

            ที่แน่ๆ คือทุกโรงพยาบาลมี Sinovac ไปร่วมขัดตาทัพก่อนเป็นอย่างน้อย

            เป็นจังหวะเดียวกับที่ WHO เพิ่งประกาศอนุมัติการใช้ในกรณีฉุกเฉินให้กับ Sinovac พอดีเช่นกัน

            ก่อนหน้านี้สองสามวัน คุณหมอสุภัทรได้ขึ้นข้อความด้วยพาดหัวว่า

            “แอสตร้าฯ มิถุนายน ความปั่นป่วนที่ ศบค.ไม่กล้าบอกความจริง”

            เนื้อหาบางตอนบอกว่า

            วันที่ 7 มิถุนายน 2564 วันแรกที่ kick off ฉีดวัคซีนตามที่ลงทะเบียนไว้ แล้วจะได้ฉีดวัคซีนแอสตร้าฯ ไหม

            แล้ววันต่อๆ ไปด้วย จะได้ฉีดแอสตร้าฯ จริงไหม

            หรือจะกลายมาเป็นซิโนแวค นี่คือคำถามที่ปั่นป่วนมาก

            วัคซีนแอสตร้าฯ จากสยามไบโอไซเอนซ์นั้น เป็นความหวังสำคัญยิ่ง

            แต่เพราะเป็นวัคซีน lot แรก การผลิตย่อมมีอุปสรรค ความชำนาญก็ยังมีไม่มาก ผลิตแล้วก็ต้องนำไปตรวจรับรองโดยบริษัทแม่ด้วย เมื่อพบความเบี่ยงเบนของค่าต่างๆ ก็ต้องนำกลับมาแก้ไขให้ได้ตามมาตรฐาน

            แม้ทำเต็มที่แต่ก็ยังล่าช้าและมีจำนวนน้อยกว่าที่คาดการณ์

            ในสัญญาการส่งมอบวัคซีนแอสตร้าฯ นั้น ตกลงไว้ว่า จะมีส่งมอบวัคซีนในสิ้นไตรมาส 3 คือมิถุนายน ซึ่งแปลว่าส่งมอบใน 1-30 มิถุนายน ก็ไม่ได้ผิดสัญญา

            ส่วน 7 มิถุนายนนั้น เป็นเรื่องที่ ศบค.กำหนดเอง เพื่อลดเสียงก่นด่าเรื่องทำไมไม่มีวัคซีนให้ฉีด

            เมื่อผลิตวัคซีนได้น้อยและช้ากว่าที่ตั้งธงไว้ การระบาดก็รุนแรง ความต้องการฉีดพุ่งสูง

            จึงเป็นมิถุนา.แห่งความโกลาหล

            แผนการกระจายวัคซีนตอนนี้สร้างความปวดหัวแก่ รพ.อย่างมาก เพราะเปลี่ยนโผแทบทุกวัน

            ด้วยข้อมูลที่จำกัด เข้าใจว่า วัคซีน lot แรกในเดือนมิถุนายนนี้ จะสามารถส่งมอบล็อตแรกได้ที่ 1.8 ล้านโดส จากความต้องการใช้แอสตร้าฯ 5 ล้านโดส

            โจทย์ที่สำคัญคือวัคซีนจำนวนนี้ควรจัดสรรไปฉีดให้ใคร แล้ววัคซีนที่ขาดไปจะทำอย่างไร

            ต้องขอบอกก่อนว่า วัคซีนนั้นเป็นของหายาก กำลังการผลิตทั้งโลกมีจำกัด บริษัทต้องส่งตามยอดการจองที่สั่งไว้ก่อน การซื้อด่วนๆ นั้นก็มีได้บ้าง แต่ได้ราคาแพงและจำนวนน้อย 

            ซึ่งปัจจุบันเราก็ได้ด่วนมาเฉพาะซิโนแวคเท่านั้น

            อย่างไรก็ตาม วันที่ 7 มิถุนายน 2564 ก็ต้องมีวัคซีนแอสตร้าฯ มาฉีดให้กับคนไทย

            นี่คือความอยู่รอดครั้งสำคัญของรัฐบาล

            แผนสองจึงเกิดขึ้น วัคซีนแอสตร้าฯ จากเกาหลีคือคำตอบสุดท้าย

            ข่าววงในบอกว่ารัฐบาลจ่ายหนัก สั่งด่วนมาจากเกาหลี 5 แสนโดสมาแก้ขัดให้ทัน 7 มิถุนายนนี้ และสั่งซิโนแวคมาอีกมากกว่า 3 ล้านโดส สำหรับใช้แทนแอสตร้าฯ ที่ขาดหายไป 

            คนที่ลงทะเบียนไว้ส่วนหนึ่งจะได้รับการเชิญชวนให้ฉีดซิโนแวคแทน

            เมื่อแอสตร้าฯ มีน้อย ปรากฏการณ์เชิญชวนแกมบังคับให้โรงพยาบาลฉีดจากขวดละ 10 โดสให้ได้ 12 โดส จึงเกิดขึ้น เพื่อรีดวัคซีนให้เพิ่ม 20%

            อย่างน้อยเสียงก่นด่าก็ลดลง 20%   

            และเพื่อลดแรงต้านจากบุคลากรการแพทย์ ทาง ศบค.จะสั่งซื้อ low dead space syringe ส่งมาพร้อมกับวัคซีนแอสตร้าฯ ด้วย เพื่อให้การสูญเสียที่เกิดขึ้นแน่ในเข็มฉีดยาให้มีน้อยที่สุด

            ยอดการจัดสรรขวดวัคซีนแอสตร้าฯ และแบบรายงานการฉีดที่ ศบค.จะส่งมานั้น จึงคิดที่ 12 โดสต่อขวด ไม่ใช่ 10 โดส

            เช่น หากมีกลุ่มเป้าหมาย 6,000 คน จะได้วัคซีน 500 ขวด ไม่ใช่ 600 ขวด นี่คือนโยบาย บ่นได้แต่ต้องทำ

            ในขณะวัคซีนยังมีน้อย บรรดา ส.ส. และคนมือยาวก็ยังพยายามจะตัดวัคซีนล็อตใหญ่ไปฉีดจังหวัดหรือบริษัทตนเอง ประกันสังคมก็ตัดไป 1 ล้านโดสให้กับโรงงาน การระบาดหนักในกรุงเทพฯ และปริมณฑลที่ควรได้วัคซีนก่อนเพื่อยุติการระบาด นี่ขนาดนายกฯ ประยุทธ์ยึดอำนาจ สธ.ลงมาบัญชาการเองก็ยังไม่กล้าฟันธง

            ข่าวว่ามีการชง ศบค.ให้เอาวัคซีนแอสตร้าฯ 1.8 ล้านโดสนี้ ฉีดปูพรมในกรุงเทพฯ และปริมณฑลเพื่อยุติการระบาด

            เพราะเข็มแรกของแอสตร้าฯ ก็เกิดภูมิแล้วถึง 80% ในขณะที่ซิโนแวคเข็มแรกเกิดภูมิน้อยกว่า

            ประดุจการระดมรถดับเพลิงมาฉีดจุดที่มีไฟไหม้ใหญ่ ไม่ใช่แยกเอารถดับเพลิงที่มีน้อยไปฉีดแถวบุรีรัมย์ ชลบุรี

            แต่นายกฯ ไม่กล้าสั่งทั้งๆ ที่เป็นสิ่งที่ถูกต้อง

            การระบาดในไทยจึงจะยังทรงและทรุดเช่นนี้ต่อไปอีกหลายเดือน

            นี่คือข้อมูลและแนววิเคราะห์จาก “ชมรมหมอชนบท” ที่เป็นบุคลากรทางการแพทย์ที่สำคัญในการช่วยแก้วิกฤติโควิดครั้งนี้ด้วย

            สถานการณ์ปรับเปลี่ยนได้ทุกวัน ความสำเร็จหรือล้มเหลวของปฏิบัติการครั้งนี้จึงอยู่ที่ความสามารถในการบริหารความผันแปรที่เกิดขึ้นได้ตลอดเวลา

            รัฐบาลส่วนกลางจะต้องฟังเพื่อนำไปแก้ไขปรับปรุงให้สอดคล้องกับปัญหาที่แท้จริงทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัดอย่างเร่งด่วน.