ที่แท้แค่ข่าวปลอมลวงโลก "อาร์คาดี บับเชนโก" นักข่าวคนดังชาวรัสเซียที่หนีภัยคุกคามมาพำนักในกรุงเคียฟ ร่วมมือกับทางการยูเครนจัดฉาก "ปฏิบัติการพิเศษ" ลอบสังหารตัวเอง รัฐบาลยูเครนยอมรับจัดฉากลวงโลกเพื่อหลอกล่อผู้บงการฆ่าตัวจริง

อาร์คาดี บับเชนโก ปรากฏตัวแถลงข่าวที่สำนักงานความมั่นคงของยูเครน ในกรุงเคียฟ เมื่อวันที่ 30 พ.ค. 2561 / AFP    

ข่าวการเสียชีวิตของนักข่าวสงครามชาวรัสเซียที่มีชื่อเสียงโด่งดังรายนี้ สร้างความตกตะลึง และทำให้รัสเซียถูกกล่าวโทษโดยนายกรัฐมนตรีโวโลดีมีร์ กรอยส์มัน ของยูเครน ว่า "เครื่องจักรเผด็จการ" ของรัสเซียอยู่เบื้องหลังการลอบสังหารครั้งนี้ ผู้คนยังพากันมาวางดอกไม้และประดับรูปภาพของเขาไว้ที่สถานทูตรัสเซียในกรุงเคียฟ

รายงานของทางการยูเครนเมื่อเช้าวันพุธกล่าวว่า อาร์คาดี บับเชนโก โดนคนร้ายลอบยิงเมื่อค่ำวันอังคารที่ 29 พฤษภาคม 2561 ในลักษณะเหมือนการจ้างวานฆ่า ภรรยาของเขาพบเขานอนจมกองเลือดอยู่ตรงบันไดของอาคารที่พักของพวกเขาในกรุงเคียฟของยูเครน ที่ที่เขาย้ายพำนักเมื่อปีที่แล้ว หลังจากโดนข่มขู่คุกคามในประเทศของตน เขาเสียชีวิตภายในรถพยาบาลระหว่างนำส่งโรงพยาบาล เขามีแผลโดนยิงที่หลัง 3 นัด

รัฐบาลรัสเซียยืนกรานปฏิเสธเสียงแข็งว่าพวกเขาไม่ได้อยู่เบื้องหลังการสังหารนักข่าววัย 41 ปีรายนี้ เซอร์เกย์ ลัฟรอฟ รัฐมนตรีต่างประเทศ กล่าวกับผู้สื่อข่าวว่า นายกรัฐมนตรียูเครนกล่าวหาว่าสายลับรัสเซียอยู่เบื้องหลัง วิธีการดำเนินกิจการระหว่างประเทศแบบนี้เป็นเรื่องน่าเศร้ามาก

ดอกไม้แสดงความไว้อาลัยถูกวางไว้ใต้ภาพของอาร์คาดี บับเชนโก ที่ติดอยู่บนกำแพงบ้านของเขาในกรุงมอสโกเมื่อวันพุธ ภายหลังมีข่าวว่าเขาโดนลอบฆ่าเมื่อวันอังคาร / AFP

ข่าวการฆาตกรรมบับเชนโก ซึ่งมักวิจารณ์ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน และนโยบายของเขาทั้งในยูเครนและซีเรีย กระตุ้นให้นึกถึงการลอบสังหารนักวิจารณ์เครมลินหลายรายก่อนหน้านี้ ซึ่งรวมถึงบอริส เนมต์ซอฟ นักการเมืองที่โดนยิงใกล้ทำเนียบเครมลินเมื่อปี 2558 และอันนา โปลิตคอฟสกายา นักข่าวสาวที่โดนยิงตายคาบันไดอพาร์ตเมนต์ในกรุงมอสโก เมื่อปี 2549 และยังมีอีกหลายคนที่โดนฆ่าในยูเครน ทั้งการลอบยิงกลางถนนกลางวันแสกๆ และการวางระเบิดรถยนต์

ทว่า คดีล่าสุดนี้กลับเป็นเรื่องโอละพ่อ เมื่อจู่ๆ บับเชนโกก็ปรากฏตัวระหว่างการแถลงข่าวของเจ้าหน้าที่ในกรุงเคียฟ ไม่ถึง 24 ชั่วโมงนับแต่ทางการยูเครนเผยว่าเขาโดนลอบยิงเสียชีวิต บับเชนโกอ้างว่า เขาเข้าร่วม "ปฏิบัติการพิเศษ" เพื่อช่วยให้ยูเครนจับตัวผู้บงการแผนลอบฆ่าเขาจริงๆ

วาซิล กริตซัก ผู้อำนวยการสำนักงานความมั่นคงของยูเครน กล่าวระหว่างแถลงข่าวเมื่อวันพุธว่า การลอบสังหารเป็นเรื่องที่กุขึ้นโดยเป็นส่วนหนึ่งของ "ปฏิบัติการพิเศษ" เพื่อชิงลงมือตัดหน้าแผนการลอบฆ่าเขาจริงๆ และต้องขอบคุณปฏิบัติการนี้ที่ทำให้สามารถขัดขวางแผนการและบันทึกข้อมูลว่าหน่วยงานความมั่นคงของรัสเซียวางแผนอย่างไรเพื่อก่ออาชญากรรมนี้

กริตซักประกาศด้วยว่า เจ้าหน้าที่ยูเครนสามารถจับกุมผู้ที่ต้องสงสัยว่าเป็นผู้บงการแผนนี้ ชายคนนี้เป็นพลเมืองยูเครน ซึ่งเขาเผยแค่อักษรย่อคำขึ้นต้นชื่อว่า จี. ที่รัสเซียว่าจ้างให้หามือปืนมาสังหาร โดยจะจ่ายค่าจ้างให้มือสังหาร 30,000 ดอลลาร์

ภายหลังความจริงปรากฏว่าไม่มีการลอบสังหารจริง มาเรีย ซาคาโรวา โฆษกกระทรวงการต่างประเทศของรัสเซียก็แถลงว่าเป็นข่าวดียิ่งที่บับเชนโกยังมีชีวิตอยู่ แต่ในทวิตเตอร์ เธอกล่าวประณามผลกระทบของการโฆษณาชวนเชื่อจากการจัดฉากครั้งนี้

ภาพถ่ายเมื่อวันที่ 22 ม.ค. 2557 ขณะบับเชนโกทำข่าวการลุกฮือต่อต้านผู้นำยูเครนที่รัสเซียหนุนหลัง / AFP

ด้านองค์กรผู้สื่อข่าวไร้พรมแดน ซึ่งมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่กรุงปารีสของฝรั่งเศส ประณามการจัดฉากครั้งนี้ว่าเป็นการเล่นเล่ห์กลอย่างน่าสังเวช และน่าเสียใจ ที่ตำรวจยูเครนเล่นสนุกกับความจริง ไม่ว่าจะมีแรงจูงใจจากเรื่องใดก็ตาม

คริสตอฟ เดอลัวร์ เลขาธิการองค์กรกล่าวด้วยว่า การจัดฉากสังหารปลอมๆ ไม่ได้เป็นประโยชน์ต่อเสรีภาพของสื่อมวลชนเลย สิ่งที่ได้ก็มีแต่จะทำให้เกิดข้อกังขาต่อคดีลอบสังหารนักวิจารณ์เครมลินทั้งหมดในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เหตุการณ์นี้เป็นการโกหกโดยรัฐ แม้จะเป็นช่วงสั้นๆ ก็ตาม