ฉีดวัคซีน..เอาที่สบายใจ (5) ข้อควรรู้ 'อาการไม่พึงประสงค์หลังการฉีดวัคซีน'
อาการไม่พึงประสงค์หลังการฉีดวัคซีน
อาการไม่พึงประสงค์หลังการฉีดวัคซีนโควิด-19 เป็นเรื่องที่พบได้ทั่วไป และไม่ได้นอกเหนือความคาดหมาย อาการไม่พึงประสงค์ส่วนใหญ่ มักไม่รุนแรง และหายได้เอง ในระยะเวลาไม่นาน เช่น อาการไข้ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย บวม แดงร้อน บริเวณที่ฉีด ซึ่งอาการเหล่านี้ อาจทำให้รู้สึกไม่สบายตัวบ้าง แต่หากมองอีกมุมนึงถึงอาการเหล่านี้ มักเป็นสัญญาณแสดงว่า ร่างกายกำลังถูกวัคซีนกระตุ้น ให้สร้างภูมิคุ้มกัน เพื่อป้องกันการเจ็บป่วยหรือเสียชีวิต
คนทั่วไปมักเข้าใจผิดและเรียก อาการไม่พึงประสงค์ภายหลังการได้รับวัคซีน ว่า อาการแพ้วัคซีน ซึ่งสำหรับทางการแพทย์นั้น อาการแพ้วัคซีน เกิดจากการที่ร่างกายตอบสนอง ทางภูมิคุ้มกันต่อวัคซีนมากกว่าปกติ ซึ่งนับได้ว่าการแพ้เป็นส่วนหนึ่งของอาการไม่พึงประสงค์ภายหลังการได้รับวัคซีน
วัคซีนแต่ละชนิด มีโอกาสเกิดอาการไม่พึงประสงค์ต่างกัน แต่วัคซีนที่ได้รับการรับรองและขึ้นทะเบียนแล้ว ถือว่าผ่านการพิสูจน์ว่ามีประโยชน์มากกว่าโทษ และไม่ก่อผลข้างเคียงรุนแรง หรือ หากพบผลข้างเคียงรุนแรง จะพบในอัตราที่ต่ำมาก โดยอาการไม่พึงประสงค์หลังการรับวัคซีนอาจ 'เกิดขึ้นจากวัคซีนโดยตรง' หรืออาจ 'ไม่เกี่ยวข้องกับวัคซีนโดยตรง'ก็ได้
อาการที่ไม่เกี่ยวข้องกับวัคซีนโดยตรง ได้แก่ อาการทางจิตใจ ที่มักพบในกลุ่มคู่รับวัคซีนที่มีความเครียด ความกลัว และความกังวล หรืออาการเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นพอดีกับการฉีดวัคซีน เช่นการเสียชีวิตจากโรคประจำตัวของผู้สูงอายุหลังการได้รับวัคซีน หรือผลข้างเคียงเหล่านี้ อาจสร้างความวิตกกังวลแก่สังคมวงกว้างได้ หากไม่ได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง
ส่วนอาการไม่พึงประสงค์ร้ายแรงจากการได้รับวัคซีนนั้น สามารถเกิดได้ แต่พบน้อยมาก โดยเฉพาะการแพ้อย่างรุนแรง หรือที่ทางการแพทย์เรียกว่า การแพ้ชนิดแอนาฟิแล็กซิส ซึ่งข้อมูลในปัจจุบันพบน้อยกว่า 5 ในหนึ่งล้านเหตุการณ์ โดยอาการแพ้วัคซีนที่พบ ได้แก่ การมีผื่นขึ้น ลมพิษ คันบวมทางใบหน้า ปาก หรือ ลำคอ หายใจติดขัด ความดันโลหิตต่ำ คลื่นไส้ ปวดท้อง มักพบภายหลังการฉีดวัคซีนในช่วง 30 นาทีแรก ดังนั้นการพักสังเกตอาการอย่างน้อย 30 นาทีหลังได้รับวัคซีนจึงจำเป็น อย่างไรก็ตาม นอกจากประวัติแพ้วัคซีนโดยชนิดนั้นโดยตรง เป็นเรื่องยากที่จะคาดคะเนว่า ผู้ที่ได้รับวัคซีนรายใดจะมีอาการผลข้างเคียงแบบรุนแรง ดังนั้นตามมาตรฐานทางการแพทย์ จึงต้องจัดเตรียมอุปกรณ์ไว้เต็มที่ เพื่อรักษาอาการแพ้ได้ทันท่วงที
นอกจากอาการแพ้วัคซีนแล้ว การรับวัคซีนยังอาจจะเกี่ยวข้องกับปัญหาการเกิดลิ่มเลือด ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่รุนแรง แต่พบได้น้อยมาก รัฐบาลไทยมีความพร้อมในการเฝ้าระวังผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น และมีระบบรองรับและช่วยเหลือ หากเกิดอาการอันไม่พึงประสงค์
ที่มา คู่มือวัคซีน สู้โควิด ฉบับประชาชน ที่จัดทำขึ้นโดย กระทรวงสาธารณสุข , องค์การอนามัยโลก , ยูนิเชฟ , สสส.
อ่านเพิ่มเติม
ฉีดวัคซีน..เอาที่สบายใจ (4) ข้อควรรู้ 'ใครไม่สามารถรับวัคซีนโควิด-19ได้'
ฉีดวัคซีน..เอาที่สบายใจ (3) ข้อควรรู้ 'ฉีดวัคซีนแล้วยังมีโอกาสติดเชื้อและแพร่เชื้อ'
ฉีดวัคซีน..เอาที่สบายใจ (2) วัคซีนต่างชนิดมีประสิทธิภาพและความปลอดภัยต่างกันหรือไม่
|
เมื่อวานคุยเล่น เรื่องลูกพรรคเพื่อไทย ร้องขอให้ "นายใหญ่" ส่งเมีย "คุณหญิงพจมาน" มาเป็น "ขอนไม้ดุ้นใหม่" ของพรรค ให้ลูกกบ-ลูกเขียดในพรรคได้เกาะ วันนี้ ขอคุยซีเครียดซักนิด |
| อนาคต 'คนนินทาเมีย' |
| 'โควิดคลาย-โรคอิจฉาคุ' |
| ไทย"เหนือคาดหมาย"เสมอ |
| วิสัยทัศน์"อินทรี-อีแร้ง" |
| "การ์ดเชิญ"๒๑ ตุลา. |
| เปิดประเทศ"เปิดตรงไหน?" |
