อเมริกากลับใจ ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ประกาศสนับสนุนการยกเว้นสิทธิบัตรสำหรับวัคซีนป้องกันโควิด-19 ทั่ว ให้ความหวังแก่ประเทศยากจนที่ต้องดิ้นรนหาวัคซีน แต่กลุ่มบริษัทเวชภัณฑ์ระบุน่าผิดหวัง หุ้นบริษัทวัคซีนร่วงระนาว

    คำประกาศของประธานาธิบดีโจ ไบเดน เมื่อวันพุธที่ผ่านมาเป็นการเปลี่ยนแปลงจากจุดยืนเดิมของรัฐบาลสหรัฐก่อนหน้านี้ ที่คัดค้านการยกเว้นสิทธิบัตร ซึ่งเป็นจุดยืนเดียวกับสหภาพยุโรปและอังกฤษ และเป็นการยืนยันท่าทีใหม่ของรัฐบาลสหรัฐไล่หลังแถลงการณ์ของแคเธอรีน ไท่ ผู้แทนเจรจาการค้าของสหรัฐ ซึ่งสนับสนุนการเจรจาต่อรองเพื่อยกเว้นสิทธิบัตรในองค์การการค้าโลก (ดับเบิลยูทีโอ)

    ไท่กล่าวว่า แม้ว่าสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาสำหรับธุรกิจมีความสำคัญ แต่สหรัฐสนับสนุนการยกเว้นสิทธิบัตรของวัคซีนโควิด-19 เพื่อยุติการแพร่ระบาดของโรคนี้ "นี่่เป็นวิกฤติสุขภาพทั่วโลก และเหตุการณ์พิเศษของการระบาดของโควิด-19 ก็เรียกร้องให้มีมาตรการพิเศษ" เธอกล่าว

    รายงานกล่าวว่า ไบเดนซึ่งเคยหาเสียงเลือกตั้งปี 2563 สนับสนุนการยกเว้นสิทธิบัตรวัคซีน กำลังถูกกดดันอย่างหนังทั้งจากสมาชิกสภาคองเกรสพรรคเดโมแครตและจากมากกว่า 100 ประเทศทั่วโลก ให้แบ่งปันวัคซีนและเทคโนโลยีการผลิต สหรัฐและประเทศร่ำรวยอีกหลายประเทศถูกวิจารณ์ว่ากักตุนวัคซีนไว้ ในขณะที่ชาติยากจนต้องดิ้นรนหาวัคซีนเพื่อรักษาชีวิตของประชาชน

    การตัดสินใจของสหรัฐมีออกมาในช่วงยามที่อินเดียเผชิญการระบาดอย่างรุนแรง มีผู้ติดเชื้อรายใหม่คิดเป็น 46% ของผู้ติดเชื้อรายใหม่ทั่วโลกเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว และมีสัญญาณด้วยว่าการระบาดกำลังลุกลามสู่เนปาล, ศรีลังกา และเพื่อนบ้านอีกหลายประเทศ

    สหรัฐและหลายประเทศเคยขัดขวางการเจรจาในดับเบิลยูทีโอเกี่ยวกับข้อเสนอของอินเดียและแอฟริกาใต้ ที่ต้องการให้ยกเลิกการคุ้มครองสิทธิบัตรและเทคโนโลยี และการส่งเสริมการผลิตวัคซีนในประเทศกำลังพัฒนา ภายหลังคำประกาศของไบเดน หุ้นของบริษัทผู้ผลิตวัคซีนโควิดรายใหญ่ ทั้งโมเดอร์นาอิงค์และโนวาแวกซ์อิงค์ ร่วงลงหลายเปอร์เซ็นต์ในการซื้อขายปกติ แต่หุ้นของไฟเซอร์อิงค์ร่วงลงเล็กน้อย

    ทีโดรส อัดฮานอม กีบรีเยซุส ผู้อำนวยการองค์การอนามัยโลก กล่าวถึงการตัดสินใจของสหรัฐว่าเป็นครั้งประวัติศาสตร์และถือเป็นช่วงเวลาสำคัญในการต่อสู้กับโควิด-19

    คำแถลงของผู้นำสหรัฐเมื่อวันพุธเปิดทางสำหรับการเจรจาต่อรองเพื่อทำแผนยกเลิกสิทธิบัตรดังกล่าว อย่างไรก็ดี ไท่เตือนไว้ก่อนหน้านี้ว่า การเจรจาต่อรองต้องใช้เวลา ซึ่งอาจนานหลายเดือน เพื่อให้ได้ฉันทมติจากสมาชิกดับเบิลยูทีโอทั้ง 164 ประเทศ

    ดับเบิลยูทีโอเผชิญเสียงเรียกร้องมานานหลายเดือนให้เพิกถอนการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาว่าด้วยวัคซีนโควิด-19 เป็นการชั่วคราว แต่ข้อเรียกร้องนี้ถูกต่อต้านอย่างดุเดือดจากบริษัทเภสัชภัณฑ์ยักษ์ใหญ่หลายแห่งและประเทศที่ตั้งของบริษัทเหล่านี้ ที่ยืนกรานว่าสิทธิบัตรไม่ใช่อุปสรรคใหญ่ต่อการเพิ่มกำลังการผลิต และเตือนด้วยว่าการดำเนินการดังว่าอาจขัดขวางนวัตกรรมได้

    สมาพันธ์สมาคมและผู้ผลิตเภสัชภัณฑ์นานาชาติ ที่เป็นกลุ่มล็อบบี้ กล่าวว่า การยกเว้นสิทธิบัตรเป็นเรื่องง่าย แต่เป็นคำตอบที่ผิดสำหรับปัญหาที่ซับซ้อน และกล่าวถึงการตัดสินใจของสหรัฐว่า "น่าผิดหวัง".