4 พ.ค.64 - นายสุริยัณห์ หงษ์วิไล โฆษกศาลยุติธรรม เปิดเผยความคืบหน้าการดำเนินงานในศาลต่างๆ หลังจากสำนักงานศาลยุติธรรมออกประกาศสำนักงานศาลยุติธรรม เรื่อง หลักเกณฑ์  วิธีการและเงื่อนไขเกี่ยวกับการใช้วิธีพิจารณาคดีทางอิเล็กทรอนิกส์ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ไปแล้ว 3 ฉบับว่า เมื่อวันที่ 3 พ.ค.ที่ผ่านมา นายเด่น จันทร ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะชั้นต้นในศาลจังหวัดอุทัยธานี ช่วยทำงานชั่วคราวในตำแหน่งผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดสกลนคร มอบหมายให้ผู้พิพากษาศาลจังหวัดสกลนครไต่สวนคำร้องขอตั้งผู้จัดการมรดกที่ไม่มีผู้คัดค้าน ตามประกาศสำนักงานศาลยุติธรรม เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขเกี่ยวกับการใช้วิธีพิจารณาคดีทางอิเล็กทรอนิกส์ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ทางอิเล็กทรอนิกส์ (แอพพลิเคชั่นไลน์วิดีโอคอล) โดยได้รับการส่งเสริมสนับสนุนจากสำนักงานอธิบดีผู้พิพากษาภาค 4

ซึ่งในวันดังกล่าว มีการไต่สวนคำร้องขอตั้งผู้จัดการมรดกพร้อมกันทั้ง 4 บัลลังก์ รวม 30 คดี ผลการไต่สวนเป็นไปด้วยความเรียบร้อย โดยที่คู่ความไม่ต้องเดินทางมาศาล และศาลมีคำสั่งตั้งให้ผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดก ทำให้ประชาชนได้รับความพึงพอใจ เพราะสะดวก รวดเร็ว ประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย เป็นการลดการแออัดของประชาชนที่มาติดต่อราชการศาลลงได้อย่างมาก ทั้งเป็นไปตามนโยบายในการป้องกันการแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ในการนี้ได้รับความร่วมมือจากผู้พิพากษา เจ้าหน้าที่ศาล ทนายความและคู่ความเป็นอย่างดี

ในวันเดียวกัน  ที่ห้องพิจารณาคดีที่ 1 และ 2 ของศาลจังหวัดพล อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น ศาลจังหวัดพลได้ดำเนินการพิจารณาคดีผู้บริโภคผ่านแอปพลิเคชันไลน์ตามประกาศศาลจังหวัดพล เรื่อง การใช้วิธีพิจารณาคดีทางอิเล็กทรอนิกส์ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ลงวันที่ 27 เม.ย. 2564 เพื่อแก้ปัญหาการขาดความต่อเนื่องในการพิจารณาคดีในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรน่า 2019 ลดปริมาณคดีที่ค้างพิจารณาที่ศาลและเป็นการอำนวยความสะดวกแก่ประชาชนที่ไม่สะดวกในการเดินทางมาพิจารณาคดีที่ศาล โดยมีคดีที่พิจารณาโดยวิธีการดังกล่าวทั้งหมด 33 คดี เสร็จการพิจารณา 20 คดี คู่ความตกลงกันได้ จึงเลื่อนนัดเพื่อไปทำสัญญาประนีประนอมยอมความจำนวน 13 คดี

โฆษกศาลยุติธรรม ระบุว่า ในช่วงการแพร่ระบาดของโรคติดต่อ ทำให้ประชาชนมีข้อจำกัดในการเดินทาง โดยเฉพาะผู้ที่มีคดีอาจเกิดความกังวลว่าศาลจะเลื่อนคดีออกไปหรือไม่ หรือถึงแม้ไม่เลื่อนคดี การเดินทางไปศาลก็เป็นความเสี่ยงที่จะสัมผัสเชื้อ ศาลยุติธรรมคำนึงถึงความปลอดภัยและข้อกังวลของประชาชนดังกล่าว จึงนำวิธีการดำเนินคดีทางอิเล็กทรอนิกส์หรือทางออนไลน์มาอำนวยความสะดวกให้ประชาชน โดยออกเป็นประกาศสำนักงานศาลยุติธรรม 3 ฉบับ

สรุปสาระสำคัญของประกาศทั้ง 3 ฉบับ คือ ให้คู่ความสามารถร้องขอให้ศาลไต่สวนคดีหรือสืบพยานในคดีแพ่งทางออนไลน์ โดยที่คู่ความหรือพยานไม่ต้องเดินทางไปที่ศาล แต่จะดำเนินการผ่านแอปพลิเคชั่นสื่อสารหรือประชุมออนไลน์ต่างๆ ที่ประชาชนสามารถเข้าระบบเองได้ไม่ยาก และไม่มีค่าใช้จ่ายในการใช้ระบบ  เมื่อศาลพิจารณาคดีเสร็จจะส่งคำสั่งศาลให้คู่ความทางระบบออนไลน์  ทำให้ประชาชนไม่ต้องเดินทางไปศาลแม้แต่ครั้งเดียว

โดยคดีที่เปิดให้ใช้วิธีไต่สวนหรือสืบพยานทางออนไลน์ตามประกาศดังกล่าว  ได้แก่ คดีผู้บริโภค คดีมโนสาเร่ คดีไม่มีข้อยุ่งยากที่จำเลยไม่ต่อสู้คดี รวมถึงการไต่สวนคำร้องต่างๆ ในคดีแพ่ง เช่น คำร้องขอตั้งผู้จัดการมรดก หรือคำร้องขอรับรองบุตร เป็นต้น แต่ไม่ใช้กับการดำเนินคดีอาญาและไม่ใช้กับกรณีที่คู่ความหรือพยานมีถิ่นที่อยู่ในต่างประเทศ โจทก์หรือผู้ร้องที่ต้องการใช้วิธีพิจารณาคดีทางออนไลน์ อาจร้องขอต่อศาลในตอนที่ยื่นคำฟ้องหรือคำร้อง โดยต้องระบุสถานที่และแอปพลิเคชั่นที่จะใช้มาให้ศาลทราบล่วงหน้า จำเลยก็ขอใช้วิธีพิจารณาคดีทางออนไลน์เช่นเดียวกัน

ซึ่งก่อนหน้านี้ศาลยุติธรรมได้นำวิธีการฟ้องคดีทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-Filing มาให้บริการประชาชนในการยื่นฟ้องคดีแพ่งทางออนไลน์ได้. โดยไม่ต้องเดินทางมายื่นฟ้องศาลมาระยะหนึ่งแล้ว ผลปรากฏว่าได้รับการตอบรับจากทนายความเป็นอย่างดี ในครั้งนี้ถือเป็นครั้งแรกนำวิธีการทางออนไลน์ผ่านแอปพลิเคชั่นมาใช้ในขั้นตอนการพิจารณาคดี ทำให้ประชาชนสามารถดำเนินคดีทางออนไลน์ได้ครบวงจร ตั้งแต่การยื่นฟ้อง การพิจารณาคดีสืบพยาน และการรับคำสั่งศาล สามารถดำเนินการทางออนไลน์ได้ตั้งแต่ต้นจบจบกระบวนการ ถือเป็นมาตรการที่ศาลยุติธรรมนำมาอำนวยความสะดวกให้ประชาชนที่มีอรรถคดี โดยคำนึงถึงความปลอดภัยด้านสุขภาพและยังคงมาตรฐานการอำนวยความยุติธรรม เพื่อให้กระบวนการศาลสามารถดำเนินอย่างต่อเนื่องแม้ในภาวะวิกฤตที่มีอุปสรรคหลายประการ