'หมอมนูญ' เตือนสูดดมก๊าซหัวเราะ เสี่ยงพิการ

11 เม.ย. 2566- นายแพทย์มนูญ ลีเชวงวงศ์ หัวหน้าโรคระบบทางเดินหายใจ โรงพยาบาลวิชัยยุทธ โพสต์ข้อมูลผ่านเฟซบุ๊ก ก๊าซหัวเราะหรือก๊าซไนตรัสออกไซด์ (N2O) เป็นหนึ่งในสารเสพติดใช้เพื่อผ่อนคลายในวัยรุ่น วัยรุ่นไทยกำลังนิยมเลียนแบบวัยรุ่นประเทศตะวันตกสูดดมก๊าซไนตรัสออกไซด์ ซึ่งหาซื้อได้ง่าย ราคาไม่แพง ซื้อทางออนไลน์หรือทางซูเปอร์มาร์เก็ตก็ได้ โดยไม่ทราบว่าหากสูดดมเป็นระยะเวลานานต่อเนื่องเป็นปี จะส่งผลเสียต่อระบบประสาท
ผู้ป่วยชายอายุ 21 ปี ปกติแข็งแรงดีไม่มีโรคประจำตัว เริ่มสูดดมก๊าซหัวเราะตั้งแต่อายุ 17 ปี โดยบรรจุก๊าซไนตรัสออกไซด์จากหลอดก๊าซ (ดูรูป) เข้าในขวดวิปปิ้งครีม แล้วบรรจุก๊าซในลูกโป่งผ่านขวดวิปปิ้งครีม (ดูรูป) สูดดมก๊าซจากลูกโป่ง (ดูรูป) สูดดมแล้วอารมณ์ดี คลายเครียดทันที เพื่อนๆ ก็สูดดมด้วยเวลามีงานปาร์ตี้ บางเดือนใช้เงินเป็นหลักหมื่นบาทเพื่อซื้อหลอดก๊าซไนตรัสออกไซด์

หลังจากสูดดมก๊าซไนตรัสออกไซด์ต่อเนื่องนานกว่า 3 ปี เดือนตุลาคม 2565 มือทั้ง 2 ข้างเริ่มอ่อนแรง หยิบจับโทรศัพท์ไม่ได้ ขา 2 ข้างไม่มีแรง เดินขึ้นบันไดไม่ได้ การทรงตัวไม่ดี เดินเซ ชาบริเวณฝ่ามือฝ่าเท้าทั้ง 2 ข้าง เป็นมากขึ้นเรื่อยๆ ไม่มีตามัว พูดได้ปกติ ความจำดี กลั้นอุจจาระปัสสาวะได้ปกติ ผู้ป่วยเข้านอนในโรงพยาบาล ได้รับการตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าของไขสันหลัง พบไขสันหลังเสื่อมแบบรวม กึ่งเฉียบพลัน (subacute combined degeneration of spinal cord) ที่ระดับกระดูกสันหลังส่วนคอชิ้นที่ 2 ถึง 6 เข้าได้กับความผิดปกติจากการขาดวิตามินบี 12 (ดูรูป) ได้เจาะเลือด น้ำไขสันหลังส่งตรวจอย่างละเอียด ไม่พบสาเหตุอย่างอื่นที่ทำให้เกิดความผิดปกติของไขสันหลังในผู้ป่วยรายนี้

สรุป: ความผิดปกติทางระบบประสาทของผู้ป่วยรายนี้ เกิดจากก๊าซไนตรัสออกไซด์เข้าไปในร่างกายขัดขวางการทำงานของวิตามินบี 12 ซึ่งมีส่วนสำคัญในการสร้างสารไมอีลินเนื้อเยื่อไขมันที่ทำหน้าที่เป็นปลอกประสาท ทำให้เกิดภาวะไขสันหลังเสื่อม (Myelopathy) และปลายประสาทเสื่อม (Peripheral neuropathy) ผู้ป่วยมีอาการผิดปกติทางระบบประสาทคล้ายกับผู้ป่วยที่ขาดวิตามินบี 12 มีอาการชา มือขาอ่อนแรง ไม่สามารถหยิบของ เดินขึ้นบันไดไม่ได้
ให้การรักษาด้วยการฉีดยาวิตามินบี 12 เข้ากล้ามต่อเนื่อง และให้หยุดการสูดดมก๊าซไนตรัสออกไซด์ ผู้ป่วยค่อยๆดีขึ้น มือขามีแรง เดินขึ้นบันไดได้ กลับมาใช้ชีวิตได้เหมือนปกติ แต่หากยังสูดดมก๊าซหัวเราะต่อเนื่องไม่ยอมหยุด อาจไม่สามารถรักษาฟื้นฟูให้กลับมาเป็นปกติได้ ต้องนั่งรถเข็นตลอดชีวิต ร้ายแรงสุดอาจเสียชีวิตได้

แนะนำให้วัยรุ่นหลีกเลี่ยงการสูดดมก๊าซไนตรัสออกไซด์ ความสุขชั่วครู่ชั่วยามจากการสูดดมก๊าซหัวเราะไม่คุ้มค่ากับความเจ็บป่วยพิการตลอดชีวิต