อธิบดีกรมแพทย์แผนไทย ยัน 'ฟ้าทะลายโจร' รับมือได้ แม้ 'โควิด' จะกลายพันธุ์หลายครั้ง

30 ม.ค.2566 - สมุนไพรฟ้าทะลายโจร ได้ถูกหยิบยกและพูดถึงกันมากขึ้น ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมานับตั้งแต่เกิดการแพร่ระบาด ของโควิด-19 วันนี้”นายแพทย์ธงชัย เลิศวิไลรัตนพงศ์” อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก มีคำตอบถึงคุณสมบัติของสมุนไพรไทย”ฟ้าทะลายโจร”ว่าสามารถรักษาอาการโควิดได้หรือไม่อย่างไร และโควิดแพร่ระบาดกลายพันธุ์หรือเปลี่ยนสายพันธุ์ไปเรื่อยๆ ฟ้าทะลายโจร ยังเอาอยู่ไหม รวมทั้งมีผลข้างเคียงต่อตับ และไต อย่างที่คนเป็นกังวลกันหรือไม่

นพ.ธงชัยกล่าวว่า สมุนไพรไทย ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรที่อยู่คู่กับคนไทยมาช้านาน ในงานวิจัยที่พิสูจน์ในเรื่องของฟ้าทะลายโจรสมุนไพรที่มีการใช้อยู่แล้วในคนไข้ที่มีการอาการไข้หวัด ติดเชื้อไวรัสในอดีตมานานและมีข้อมูลในการใช้ช่วงโรคซาร์ระบาด ซึ่งก็คล้ายๆ กับไวรัสโควิดเช่นเดียวกัน

“ทั้งนี้ในงานทดลองเราก็พบว่าตัวฟ้าทะลายโจรสามารถยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์ไวรัสได้ซึ่งเป็นหลักฐานในเชิงวิทยาศาสตร์ที่ใช้หลักคิดแบบแพทย์แผนปัจจุบัน อย่างไรก็ตามด้วยฤทธิ์ของตัวสมุนไพรฟ้าทะลายโจรก็มีฤทธิ์ในการลดการอักเสบด้วย เนื่องจากเวลาติดเชื้อก็ทำให้ร่างกายไม่สมดุล เช่น มีไข้ ติดเชื้อ อะไรต่างๆ ก็จะลดลงได้ด้วยฤทธิ์ของยาฟ้าทะลายโจรและอีกส่วนหนึ่งที่เราใช้อธิบายก็คือมันเป็นตัวเสริมทำให้ระบบภูมิต้านทานในร่างกายให้สามารถกำจัดเชื้อทำให้มีความสมดุล เพิ่มความแข็งแรงมากยิ่งขึ้น”

นับตั้งแต่เกิดสถานการณ์โควิดระบาดกว่า 2 ปีที่ผ่านมา จุดหนึ่งที่ทำให้เห็นภาพว่า ตัวยาของสมุนไพรฟ้าทะลายโจร มีจุดเด่นที่เราสามารถนำมาใช้ประโยชน์ดูแลรักษาประชาชนได้ และสามารถเข้ามาเสริมแพทย์แผนปัจจุบันที่อาจจะทำได้ไม่สมบูรณ์

แม้ว่าโควิด-19 ที่แพร่ระบาดและมีสายพันธุ์ใหม่ๆ หรือกลายพันธุ์ไปเรื่อยๆ แต่ตัวฟ้าทะลายโจรก็ยังรักษาครอบคลุมได้ เนื่องจากคุณสมบัติของฟ้าทะลายโจร ไม่ได้รักษาเฉพาะจุด เหมือนยาแผนปัจจุบันจะเน้นการรักษาเฉพาะเจาะจงทำให้มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อได้ดีมาก แต่ก็มีจุดอ่อนตรงที่ถ้ามันออกฤทธิ์แล้วเชื้อมันกลายพันธุ์ไป เชื้อก็จะดื้อยา แต่ฟ้าทะลายโจรเป็นตัวยาที่ออกฤทธิ์วงกว้างเพราะฉะนั้นถึงมีการกลายพันธุ์ก็ไม่ได้มีผลอะไร

“เป็นไปได้ที่ฟ้าทะลายโจรจะออกฤทธิ์ช้ากว่ายาแผนปัจจุบัน ดังนั้นเราจึงแนะนำว่าให้ใช้ในคนที่มีอาการน้อย ถ้ากินแล้ว 2-3 วันอาการไม่ดีควรไปหาแพทย์แผนปัจจุบัน เพราะยาโมลนูพิราเวียร์หรือฟาวิพิราเวียร์ จะมีความจำเพาะในการรักษาที่ออกฤทธิ์ค่อนข้างสูงก็จะฆ่าเชื้อได้เร็วกว่า”

ตัวฟ้าทะลายโจรเป็นพืชสมุนไพรในข้อมูลก็มีการใช้กันมานานมากแล้ว เคยมีการใช้ในโรคมือ ปาก เท้าเปื่อย และใช้ในเด็กด้วย รวมทั้งมีการใช้ในคนที่เป็นไข้หวัดมาก่อนหน้านี้ ส่วนใหญ่ใช้ตามอาการ กินระยะสั้นประมาณ 5 วัน 7 วัน จากการใช้มานานตลอดหลายสิบปี ไม่พบว่ามีผลข้างเคียงอะไรที่รุนแรงจนถึงขนาดที่ต้องหยุดใช้หรือมีข้อห้ามอะไรไม่ให้ใช้

ส่วนข้อห้ามที่ต้องระวัง ก็คือในหญิงตั้งครรภ์ ให้นมบุตร มีโรคตับ โรคไต รุนแรง ซึ่งก็ถือเป็นข้อห้ามโดยทั่วๆ ไปของสมุนไพรและยาแผนปัจจุบันทุกตัวที่จะมีคำเตือนแบบนี้ ดังนั้นถ้าจะถามว่ามีผลข้างเคียงอะไรไหม ก็ไม่ได้มีอะไรที่มากจนถึงขนาดต้องวิตกชัดเจน

“ทั้งนี้มีงานวิจัยสนับสนุนยืนยันโดยการให้คนไข้ติดโควิดกินฟ้าทะลายโจรติดต่อกันนาน 7 วัน แล้วมีการเจาะเลือดดูว่ามีผลตับและต่อ ไตหรือไม่ ซึ่งพบว่า ไม่ได้มีผลอะไรที่ชัดเจน จนทำให้เกิดปัญหาตามมา ดังนั้นจึงค่อนข้างมั่นใจว่าไม่มีผลข้างเคียงอะไรชัดเจน”

นพ.ธงชัย ยังย้ำเตือนว่า ไม่แนะนำให้กินฟ้าทะลายโจร ล่วงหน้าทั้งที่ไม่มีอาการ แต่สามารถกินได้ทันทีเมื่อมีอาการ ไม่ว่าจะเกิดอาการเจ็บคอ มีไอ มีไข้ มีน้ำมูก โดยไม่ต้องรอผลตรวจ ATK ว่าติดเชื้อโควิดหรือไม่ เพราะว่าฤทธิ์ของฟ้าทะลายโจรใช้รักษาการติดเชื้อไวรัสแบบวงกว้าง ไม่ได้เจาะจงเฉพาะตัวใดตัวหนึ่ง

ส่วนวิธีการรับประทานฟ้าทะลายโจร ให้ดูจากสาร”แอนโดกราโฟไลด์ “มีปริมาณเท่าไหร่ เพื่อให้เกิดความมั่นใจว่าออกฤทธิ์ตามที่เราต้องการ ในผู้ใหญ่ใช้ประมาณ 180 มิลลิกรัมต่อวัน ดังนั้นให้ไปดูสลากข้างขวดหรือข้างกล่องว่า ตัวฟ้าทะลายโจรมีตัวยาแอนโดฯ กี่มิลลิกรัมต่อเม็ด แล้วกินให้ได้ 180 มิลลิกรัม/วัน แล้วเอามาแบ่งเป็น 3 มือ ซึ่งถือเป็นวิธีกินตามขนาดยา ทั้งนี้ ถ้าเป็นเด็กก็ลดหลั่นตามน้ำหนักแต่ถ้าเด็กน้ำหนักเกิน 45 กิโลกรัมก็สามารถกินได้เท่าผู้ใหญ่

"สุดท้ายก็คือทุกคนต้องไปฉีดวัคซีนโดยเฉพาะเข็มกระตุ้น แม้เรามียารักษาได้แต่วัคซีนเข็มกระตุ้นยังมีความจำเป็น และมีข้อมูลชัดเจนว่า คนที่ติดเชื้อและรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตจะเป็นกลุ่มคนที่ไม่ได้ฉีดวัคซีน หรือไม่ได้ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นและมีโรคประจำตัว "อธิบดีกรมแพทย์แผนไทยฯ กล่าว.