เคลียร์ชัด 'ผู้พิพากษา' อธิบายละเอียดยิบ 'กัญชา' ยังคงเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5

ผู้พิพากษาศาลแขวงระยอง อธิบายระเอียดยิบ 'กัญชา' ยังคงเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ตาม ป.ยาเสพติด ด้วยเหตุ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ยังมีผลใช้บังคับ มิได้ขัดหรือแย้งกับบทบัญญัติมาตราใดๆของป.ยาเสพ

19 ม.ค.2565 - ว่าที่ พ.ต.ต.ดร.สันติ ผิวทองคำ ผู้พิพากษาศาลแขวงระยอง เผยแพร่ความเห็นเรื่อง "กัญชา" ยังคงเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ตาม ป.ยาเสพติด อยู่หรือไม่ มีเนื้อหาดังนี้

ถาม ]
"กัญชา" ยังคงเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ตาม ป.ยาเสพติด อยู่หรือไม่ by ท่านติ./

[ ตอบ ]
1.เดิม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการควบคุมยาเสพติดให้โทษ ได้อาศัยอำนาจตามความใน มาตรา 6 วรรคหนึ่ง 8 (1) (2) ของ พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 ประกาศให้ “กัญชา” (Cannabis) พืชในสกุล Cannabis วัตถุหรือสารที่อยู่ในพืชกัญชา เช่น ยาง น้ำมัน เป็นยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ตาม พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ.2563ลงวันที่ 8 ธันวาคม 2563 และประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2563 “กัญชา” จึงเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ตาม พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 มาตรา6 วรรคหนึ่ง มาตรา 8 (1) และ (2) ประกอบประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ.2563

2.ต่อมามีการประกาศใช้ พ.ร.บ.ให้ใช้ประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ.2564 ซึ่งตาม มาตรา 3 มาตรา 4 (5) พ.ร.บ.ให้ใช้ประมวลกฎหมายยาเสพติด บัญญัติให้ยกเลิก พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 เมื่อประมวลกฎหมายยาเสพติดมีผลใช้บังคับ ย่อมหมายความว่า ในวันที่ 9 ธันวาคม 2564 อันเป็นวันที่ ประมวลกฎหมายยาเสพติดมีผลใช้บังคับ พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 6 วรรคหนึ่ง มาตรา 8 (1) และ (2) จึงถูกยกเลิกเพิกถอนไป

(2.1) ซึ่งตาม หลักนิติวิธีของกฎหมาย มีว่า หากกฎหมายหลักอันเป็นที่มาของกฎหมายรองหรือนุบัญญัติ คือ พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 6 วรรคหนึ่ง มาตรา 8 (1) และ (2) ถูกยกเลิกแล้ว กฎหมายรองหรืออนุบัญญัติ เช่น กฎกระทรวง ประกาศ ระเบียบ ที่ออกตามกฎหมายหลัก ย่อมถูกยกเลิก เพิกถอน ไปเช่นเดียวกัน ตามหลัก “กฎหมายแม่ตายกฎหมายลูกย่อมตายตามไปด้วย”

(2.2) แต่หลักนิติวิธีดังกล่าวมีข้อยกเว้นว่า หากกฎหมายในระดับเดียวกับกฎหมายหลักหรือสูงว่า ยังบัญญัติให้ กฎหมายรองหรืออนุบัญญัติ เช่น กฎกระทรวง ประกาศ ระเบียบ ที่ออกตามกฎหมายหลัก ยังคงมีผลใช้บังคับอยู่ เช่นนี้แล้ว ย่อมถือว่า กฎหมายรอง ได้ออกตาม กฎหมายหลักฉบับใหม่ไปโดยปริยาย ไม่ถูกยกเลิก เพิกถอน ไปตามกฎหมายหลักเดิม ทั้งนี้เพื่อป้องกันการเกิด “ช่องว่างหรือสุญญากาศ” ทางกฎหมายนั่นเอง

3. พ.ร.บ.ให้ใช้ประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ.2564 และ พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 เป็นกฎหมายที่อยู่ในลำดับพระราชบัญญัติเช่นเดียวกัน จึงมีศักดิ์เท่ากัน

4.สำหรับอนุบัญญัติ เช่น กฎกระทรวง ระเบียบ และประกาศ ที่ออกตาม พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ นี้ พ.ร.บ.ให้ใช้ประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ.2564 ได้บัญญัติไว้ใน มาตรา 8 ว่า “บรรดากฎกระทรวง ระเบียบ หรือประกาศ ที่เป็นอนุบัญญัติ ที่ออกตาม พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522… และใช้บังคับอยู่ในวันก่อนวันที่ ป.ยาเสพติด ใช้บังคับ “ให้ยังคงใช้บังคับได้ต่อไปเพียงเท่าที่ไม่ขัดหรือแย้งกับประมวลกฎหมาย หรือ จนกว่าจะมีกฎกระทรวง ระเบียบ หรือประกาศ ที่ออกตาม ป.ยาเสพติด...มาใช้บังคับ” จากผลของ พ.ร.บ.ให้ใช้ประมวลกฎหมายยาเสพติดฯ มาตรา 8 ดังกล่าว จึงส่งผลให้ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ.2563 ซึ่งเป็นอนุบัญญัติที่ออกตาม พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษฯ ไม่ถูกยกเลิก เพิกถอน หรือ ตายไปตาม พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษฯ หากแต่ยังคงมีผลใช้บังคับอยู่เช่นเดิม ภายใต้เงื่อนไข 2 ประการคือ

(4.1) เงื่อนไขประการแรก คือ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ.2563 ต้องไปขัดกับบทบัญญัติแห่ง ป.ยาเสพติด ประเด็นนี้เห็นว่า “ไม่มีบทบัญญัติ” มาตราใดของ ป.ยาเสพติด บัญญัติว่า “กัญชา” (Cannabis) พืชในสกุล Cannabis วัตถุหรือสารที่อยู่ในพืชกัญชา เช่น ยาง น้ำมัน “ไม่ถือเป็นยาเสพติด ตาม ป.ยาเสพติด” ส่วนที่ มาตรา 29 (5) ของ ป.ยาเสพติด บัญญัติว่า ยาเสพติดให้โทษประเภท 5 คือยาเสพติดให้โทษที่มิได้เข้าอยู่ในประเภท 1 ถึงประเภท 4 เช่น พืชฝิ่น ก็เป็นเพียงการยกตัวอย่าง และ มิใช่การบัญญัติว่า กัญชามิใช่ยาเสพติดให้โทษประเภท 5 หรือ ให้ยกเลิกประกาศของกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2563 ฉะนั้น ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ.2563 จึง “ไม่ขัดแย้งกับ ป.ยาเสพติด” ประการหนึ่ง

(4.2) เงื่อนไขประการที่สอง คือ มีกฎกระทรวง หรือ ประกาศ ที่ออกตามความแห่ง มาตรา 29 วรรคสอง ของ ป.ยาเสพติด ประกาศรายชื่อยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ออกมาบังคับใช้โดยเฉพาะแล้ว ประเด็นนี้เห็นว่า ตาม มาตรา 29 วรรคสอง ของ ป.ยาเสพติด บัญญัติว่าการระบุชื่อยาเสพติดให้โทษว่ายาเสพติดให้โทษชื่อใดอยู่ในประเภทใดตาม มาตรา 29 (5) และการเพิกถอนหรือเปลี่ยนแปลงชื่อหรือประเภทยาเสพติดให้โทษดังกล่าว ให้เป็นไปตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ ป.ป.ส. ประกาศ กำหนด ซึ่ง ณ วันที่ ป.ยาเสพติด มีผลใช้บังคับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ ป.ป.ส. ยังไม่ได้ออกประกาศ ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภทตาม มาตรา 29 (5) ออกมาบังคับใช้ ฉะนั้นจึงเป็นกรณีที่ ยังไม่มีประกาศระบุชื่อยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ที่ออกตาม ป.ยาเสพติด มาใช้บังคับ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ.2563 จึงยังมีผลใช้บังคับต่อไปจนกว่าจะมีประกาศที่ออกตาม ป.ยาเสพติด มาตรา 29 วรรคสอง อีกประการหนึ่ง

(5) ด้วยเหตุข้างต้นจึงสรุปได้ว่า “กัญชา” ยังคงเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ตาม ป.ยาเสพติด ด้วยเหตุ

(5.1) ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ.2563 บัญญัติให้ “กัญชา” (Cannabis) พืชในสกุล Cannabis วัตถุหรือสารที่อยู่ในพืชกัญชา เช่น ยาง น้ำมัน เป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ยังมีผลใช้บังคับตามความแห่ง พ.ร.บ.ให้ใช้ประมวลกฎหมายยาเสพติด มาตรา 8

(5.2) ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ.2563 มิได้ขัดหรือแย้งกับ บทบัญญัติมาตราใดๆของ ป.ยาเสพติด และ มาตรา 29 (5) ของ ป.ยาเสพติด

(5.3) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ ป.ป.ส. ยังไม่ได้ออกประกาศ ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภทตาม มาตรา 29 ออกมาบังคับใช้ ทดแทน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ. 2563

(5.4) “กัญชา” (Cannabis) พืชในสกุล Cannabis วัตถุหรือสารที่อยู่ในพืชกัญชา เช่น ยาง น้ำมัน ยังคงเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ตาม มาตรา 29 (5) แห่ง ป.ยาเสพติด อยู่เช่นเดิม
ท่านติ./