“กองสลาก” เปิดม่าน L6-N3 หวยรูปแบบใหม่ไม้เด็ดปราบใต้ดิน-ขายเกินราคา

17 เม.ย. 2566 – ไม่รู้จะเรียกว่าเป็นไม้เด็ดปราบหวยใต้ดิน-ขายเกินราคาได้จริงหรือไม่ เมื่อที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) วันที่ 14 มี.ค.2566 ได้เห็นชอบในหลักการให้ สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ออกผลิตภัณฑ์รูปแบบใหม่ คือ สลากกินแบ่งรัฐบาลแบบเลข 6 หลัก หรือแอล 6 (L6) และ สลากกินแบ่งรัฐบาลแบบตัวเลข 3 หลัก หรือเอ็น 3 (N3) ซึ่งสำนักงานสลากฯ เองหมายมั่นปั้นมือว่าสลากรูปแบบใหม่นี้จะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สามารถควบคุมราคาสลากกินแบ่งรัฐบาลให้อยู่ที่ 80 บาทได้ อีกทั้งคาดว่ายังจะช่วยลดปัญหาหวยใต้ดินทางอ้อมด้วย เพราะเป็นตัวเลือกที่ถูกกฎหมาย

ขณะเดียวกัน ประเด็นเรื่องการแก้ปัญหาสลากเกินราคาและปัญหาหวยใต้ดินนั้น ก็ได้ถูกพรรคการเมืองต่างๆ หยิบยกมาเป็นนโยบายที่ใช้หาเสียง โดยพุ่งเป้าหมายไปที่กลุ่มคอหวย ซึ่งต้องยอมรับว่าในประเทศไทยมีจำนวนไม่น้อยเลยทีเดียว อย่างพรรคเพื่อไทยก็ชูนโยบายว่าพร้อมจะทำหวย 2 ตัว 3 ตัว เอากลับขึ้นมาบนดินเป็นหลักการ แปลงหวยมอมเมาเป็นเงิน ทำหวยบำเหน็จ, สลากดิจิทัลแค่การลูบหน้าแล้วปะจมูก แก้ปัญหาตรงนี้ แต่ก็ไปสร้างปัญหาให้ส่วนอื่น ซื้อราคา 80 บาทตอนนี้ ได้ไม่กี่ฉลับ ที่เหลือก็ยังแพงอยู่ดี เป็นต้น ขณะที่พรรครวมไทยสร้างชาติก็พุ่งเป้าหมายที่หวย L6 เป็นการลดต้นทุน ไม่ต้องจับตัวกระดาษก็สามารถได้ส่วนแบ่งกำไรเพิ่มขึ้น พร้อมยืนยันว่าจะทำทุกอย่างบนกฎหมายและกฎระเบียบ ออกผลิตภัณฑ์ใหม่ได้ ไม่มีปัญหา ชูจุดแข็งว่าสลากกินแบ่งรัฐบาลไม่ใช่กินรวบแบบหวยบนดิน

ด้านพรรคไทยสร้างไทยที่ออกตัวชัดเจนว่าไม่สนับสนุนให้คนซื้อสลาก เพราะมองว่าเล่นหวยทั้งชีวิตก็ไม่เหลือเงิน แต่ถ้าจะต้องทำจริงๆ อย่างรางวัลที่ 1 คือ 1 ในล้าน ดังนั้นต้องกลับมาดูสัดส่วนการแบ่งเงินรางวัลให้เหมาะสม ปรับเงินรางวัล ส่วนที่ได้ก็ได้ ส่วนที่ไม่ได้ก็ต้องสะสมไว้ลุ้นถูกรางวัล, พรรคก้าวไกลที่มองว่าเงินจากการขายสลากและเป็นรายได้ส่งรัฐ 23% นั้นอาจจะถึงเวลาต้องลดลง และเจียดมาเป็นเงินรางวัลที่เพิ่มขึ้น ตรงนี้ก็อาจจะช่วยแก้ปัญหาขายเกินราคาได้ส่วนหนึ่ง เป็นต้น

เอาจริงๆ ประเด็นเรื่องการแก้ปัญหาการขายเกินราคา ตลอดจนหวยใต้ดินนั้น มีการพูดและขายแนวคิดเพื่อจัดการเรื่องนี้กันมาอย่างยาวนาน ซึ่งหนึ่งในแนวทางที่มีการนำเสนอคือ การออกผลิตภัณฑ์ใหม่เพื่อเพิ่มทางเลือกให้กับผู้ซื้อ ถกเถียงกันไปมาจนออกมาเป็น L6 และ N3 ซึ่งหลายฝ่ายเองก็ยังรอดูคำตอบว่าแนวทางที่ตกผลึกออกมาล่าสุดนี้จะสามารถแก้ไขปัญหาที่คาราคาซังกันมานานได้อย่างถูกที่ ถูกร่องถูกรอยจริงหรือไม่

สำหรับสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบเลข 6 หลัก หรือ L6 นั้น พูดให้เข้าใจง่ายๆ คือเป็นสลากรูปแบบที่มีอยู่ในปัจจุบัน คือสลากแบบใบที่มีตัวแทนไปเดินจำหน่าย และสลากดิจิทัล ที่สามารถซื้อผ่านแอปพลิเคชันเป๋าตังของธนาคารกรุงไทย แต่เมื่อมีการผ่าน พ.ร.บ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลฉบับปี 2562 ทำให้รูปแบบการออกสลากดำเนินการภายใต้บทเฉพาะกาล จนกว่าจะมีการออกประกาศกำหนดประเภทและรูปแบบสลากกินแบ่งรัฐบาลใหม่

ที่ผ่านมาการออกสลากกินแบ่งรัฐบาล หรือลอตเตอรี่แบบใบ และสลากดิจิทัล แม้ว่าจะกินสัดส่วนเพิ่มขึ้นหรือลดลงเท่าใด สลากทุกใบ ทุกหมายเลข 100 ล้านใบ จะต้องถูกพิมพ์ออกมาในรูปแบบกระดาษทั้งหมด ไม่ว่าสลากใบนั้นจะเป็นสลากดิจิทัลหรือไม่ก็ตาม กล่าวคือ สลากดิจิทัลที่มีอยู่ในระบบปัจจุบัน 18.8 ล้านใบ มีสลากแบบใบตัวจริงที่ถูกพิมพ์เก็บไว้ที่สำนักงานสลากฯ ทั้งหมด เพื่อให้เป็นไปตามบทเฉพาะกาลของ พ.ร.บ.สำนักงานสลากฉบับใหม่

แต่เมื่อ ครม.ประกาศเรื่อง L6 ออกมา สิ่งที่จะเห็นได้ชัดเจนคือ สลากดิจิทัลไม่จำเป็นต้อง “ถูกพิมพ์ในรูปแบบใบ” ออกมาขายอีกต่อไป

ขณะที่สลากกินแบ่งรัฐบาลแบบตัวเลข 3 หลัก หรือเอ็น 3 (N3) อันนี้คือ “ของใหม่” ที่แท้จริง นั่นเพราะทั้งรูปแบบ วิธีการเล่นนั่น คอหวยคนไทยยังไม่เคยได้สัมผัส โดยเฉพาะการจ่ายเงินรางวัลแบบ “ผันแปร” เป็นครั้งแรก โดยหลายคนอาจจะมองว่า N3 ก็คงไม่ต่างอะไรกับ หวยบนดิน ในยุคหนึ่งของรัฐบาลก่อนหน้า แต่หากมาพิจารณาในรายละเอียดจริงๆ แล้วจะพบว่า วิธีการและรูปแบบนั้นแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง!!

นั่นเพราะ N3 เป็นการออกสลากตามหลักสากล หรือสลากแบบตัวเลข ขณะเดียวกันวิธีการจัดสรรเงินซึ่งยึดหลักความถูกต้องตามหลักกฎหมาย แบ่งสัดส่วนการจ่ายเงินรางวัลตามมาตรา 22 พ.ร.บ.สลากฯ กล่าวคือ 60% เป็นการจ่ายเงินรางวัล 23% เป็นรายได้รัฐ และอีก 17% เป็นค่าบริหารจัดการ ต่างจากหวยบนดินที่กำหนดให้ค่าใช้จ่ายในการบริหารงานไม่เกินกว่า 20% ส่วนที่เหลือต้องนำมาสมทบเข้ากองทุนเงินรางวัล เพื่อไปใช้สำหรับการจ่ายรางวัล และจัดสรรรายได้ส่วนเกินดังกล่าวคืนสู่สังคม

สำหรับการจ่ายเงินรางวัลแบบผันแปรนั้น ก็คือ “เงินรางวัลจะไม่ถูกล็อกจ่ายในอัตราเดิม” เช่น กรณีเทียบกับหวยใต้ดิน หากจ่ายเงินรางวัลอัตรา 1 บาทละ 60 บาท ในงวดที่มีตัวเลขดังมากๆ มีคนแทงมากๆ เงินรางวัลจะถูกล็อกไว้ที่บาทละ 60 ไม่สามารถแทงได้ชั่วคราว จนกว่าสัดส่วนการซื้อสลากในงวดนั้น ในเลขอื่นๆ จะเพิ่มขึ้น หรือถ้าเลขไหนไม่ดัง ไม่เป็นที่นิยม ก็มีโอกาสถูกสูงกว่าบาทละ 60 ได้ แต่การจ่ายเงินรางวัลทั้งหมดจะต้องเป็นไปตามกฎหมายคือ 60% เท่านั้น ขณะเดียวกัน N3 จะมีการจ่ายรางวัลทั้งหมด 4 ประเภท คือ 3 ตัวตรง จ่ายเงินรางวัล 33%, 3 ตัวสลับ หรือ 3 ตัวโต๊ด จ่ายเงินรางวัล 33%, 2 ตัวตรง จ่ายเงินรางวัล 33% และรางวัลแจ็กพอตในอัตรา 1% ของ 60% ของยอดจำหน่ายในแต่ละงวด

ส่วนรายละเอียดที่หลายฝ่ายยังรอดู ไม่ว่าจะเป็นวิธีการจำหน่าย ราคาจำหน่าย ตัวแทนจำหน่าย รูปแบบการออกรางวัลนั้น ยังอยู่ในชั้นการพิจารณาของคณะกรรมการสลากฯ ซึ่งขณะนี้กระทรวงการคลังอยู่ระหว่างร่างประกาศการออกผลิตภัณฑ์รูปแบบใหม่ฉบับเต็ม เพื่อเสนอให้ ครม.พิจารณาอีกครั้ง โดยหากไม่ติดขัดอะไร สำนักงานสลากฯ เองก็พร้อมจะดำเนินการเรื่องนี้ทั้งหมดในทันที

โดย ลวรณ แสงสนิท ประธานกรรมการสลากกินแบ่งรัฐบาล กล่าวว่า รายละเอียดเกี่ยวกับปริมาณสลากที่เหมาะสม ช่วงเวลาในการจำหน่าย ช่องทาง และวิธีการจำหน่าย เป็นเรื่องที่สำนักงานสลากฯ จะพิจารณาต่อไป พร้อมกับยืนยันว่าการออกสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบตัวเลข 6 หลัก และสลากตัวเลข 3 หลัก จะเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่สามารถควบคุมราคาสลากกินแบ่งรัฐบาล เนื่องจากที่ผ่านมามีการออกผลิตภัณฑ์สลากหลายประเภท ก็สามารถช่วยลดราคาสลากกินแบ่งรัฐบาลลงมาได้ อีกทั้งยังช่วยลดปัญหาหวยใต้ดินในทางอ้อม เพราะเป็นตัวเลือกที่ถูกกฎหมาย เพราะการซื้อสลาก 1 ใบ มีสิทธิ์ถูกรางวัลถึง 4 รางวัล คือ 3 ตัวตรง 3 ตัวสลับ 2 ตัวตรง และมีโอกาสถูกรางวัลแจ็กพอตด้วย

แม้ว่าเรื่องนี้ สำนักงานสลากฯ จะมีการทำประชาพิจารณ์มาอย่างรอบคอบแล้ว แต่แน่นอนว่าเมื่อเป็นเรื่องใหม่ที่เกิดขึ้นก็ย่อมจะมีทั้งคนที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย โดยเฉพาะกลุ่มผู้ค้าสลากใบรายย่อย ที่บางส่วนไม่เห็นด้วยกับผลิตภัณฑ์ใหม่ เพราะมองว่าอาจจะกระทบกับยอดขายลูกค้าสลากใบได้

ขณะที่มุมมองของนักวิชาการอย่าง นวลน้อย ตรีรัตน์ ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน ให้ความเห็นว่า การออกผลิตภัณฑ์ใหม่เพื่อสู้กับหวยใต้ดินนั้น ต้องถามว่าจะสู้อย่างไร เพราะถ้าไปดูบทเรียนสมัยที่ออกหวยเขียน 2 ตัว 3 ตัว ทำได้แค่ดึงส่วนแบ่งมาบางส่วนเท่านั้น ขณะนี้เศรษฐกิจไทยก็ไม่ค่อยจะดี รัฐบาลก็ยังคิดหารายได้จากการออกผลิตภัณฑ์หวยเพิ่มขึ้น จึงรู้สึกเป็นกังวลว่าหวยใต้ดินก็ยังอยู่ และจะมีหวยอื่นๆ เพิ่มขึ้นอีก ส่วนตัวแล้วไม่เห็นด้วย และไม่อยากให้เพิ่มการพนันในสังคม

“สำหรับหวยตัวใหม่ L6 และ N3 ไม่แน่ใจว่าโครงสร้างของราคาจะออกมาเป็นอย่างไร ถ้าออกมาคล้ายๆ เดิม เท่ากับรัฐบาลจะมีส่วนแบ่งด้วย ซึ่งเป็นรายได้ที่รัฐบาลได้มาจากผู้มีรายได้น้อย ถามต่อว่าในลักษณะแบบนี้มันไปกระตุ้นเศรษฐกิจหรือไม่ คำตอบคือไม่กระตุ้น เพราะกิจการจำหน่ายหวยของรัฐบาลเป็นกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่มีห่วงโซ่การผลิตสั้นมาก จึงไม่ได้ก่อให้เกิดผลต่อวัฏจักรการผลิตสักเท่าไหร่ แต่จะมีผลต่อการบริโภคมากกว่า”

ขณะที่ ธนากร คมกฤส เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน ระบุว่า ยังไม่เห็นความจำเป็นใดๆ ที่จะต้องออกสลาก L6 มาซ้ำซ้อนกับสลากใบที่จำหน่ายอยู่ในปัจจุบัน และการเปลี่ยนผ่านการจำหน่ายสลากใบมาสู่การจำหน่ายผ่านแอปพลิเคชันเป๋าตัง ก็แสดงให้เห็นว่าสามารถจำหน่ายสลากได้ในราคา 80 บาทจริง เรื่องนี้เดินมาถูกทางแล้ว เพียงแต่สิ่งที่ควรทำต่อคือ เพิ่มจำนวนสลากเข้าสู่ระบบดิจิทัลให้มากพอ อย่างน้อย 50% ของสลากกินแบ่งรัฐบาลทั้งหมด.