จับตาเกาหลีจะกลายเป็นยูเครน 2 หรือไม่ (1)

ภาพ: ผู้นำเกาหลีเหนือตรวจเยี่ยมโรงงานเสริมสมรรถนะแร่นิวเคลียร์

เครดิตภาพ: http://www.rodong.rep.kp/en/index.php?MTVAMjAyNS0wMS0yOS1IMDAyQA==

เกาหลีเหนือมีอาวุธนิวเคลียร์:

รัฐบาลสหรัฐเชื่อมานานแล้วว่าเกาหลีเหนือมีอาวุธนิวเคลียร์ ยังคงสะสมหัวรบและพัฒนาระบบปล่อยอาวุธ โดยเฉพาะระบบปล่อยทางบกกับเรือดำน้ำ

ข้อมูลจากสถาบันวิจัยสันติภาพนานาชาติสตอกโฮล์ม (Stockholm International Peace Research Institute: SIPRI) ปี 2024 ประเมินว่าเกาหลีเหนือมี 50 หัวรบนิวเคลียร์ และมีวัสดุฟิสไซล์ที่สามารถสร้างอีก 40 หัวรบ คิดว่าขีปนาวุธพิสัยใกล้กับขีปนาวุธจรวดร่อนสามารถติดหัวรบนิวเคลียร์

งานวิจัยร่วมของ The Asan Institute for Policy Studies กับ Rand Corp เห็นว่ารัฐบาลคิม จองอึน (Kim Jong-un) คงมีแผนสะสมนิวเคลียร์ 300-500 หัวรบ เฉพาะภายในปี 2030 น่าจะมีถึง 300 หัวรบ เกาหลีใต้ควรมีนิวเคลียร์ 100 ลูกเพื่อรับมือภัยดังกล่าว

ถ้าอิงงานวิจัยข้างต้น เกาหลีเหนือเป็นภัยคุกคามที่น่ากลัว รัฐบาลสหรัฐคงยอมรับไม่ได้หากสามารถพัฒนาขีปนาวุธข้ามทวีปติดหัวรบนิวเคลียร์ที่ยิงไกลถึงอเมริกา ที่ผ่านมารัฐบาลคิมไม่หยุดที่จะพัฒนาและทดสอบอาวุธที่นับวันมีประสิทธิภาพมากขึ้น จึงสมเหตุผลถ้าจะคิดว่าในอนาคตจะมีขีปนาวุธข้ามทวีปติดหัวรบนิวเคลียร์

ขยับจากระบบป้องกันเป็นติดตั้งนิวเคลียร์:

ย้อนหลังจากเหตุเกาหลีเหนือเริ่มมีอาวุธนิวเคลียร์ สมัยรัฐบาลโอบามาจึงเสนอติดตั้งระบบป้องกันขีปนาวุธในเกาหลีใต้กับญี่ปุ่นเพื่อรับมือภัย ประธานาธิบดีปัก กึนฮเย (Park Geun-hye) ในตอนนั้นกล่าวว่า “ประชาคมโลกควรเข้าใจว่ารัฐบาลเกาหลีใต้ไม่มีเจตนามุ่งเป้าต่อประเทศอื่นๆ หรือคุกคามประเทศอื่นๆ” ระบบ THAAD มีเพื่อต้านภัยจากเกาหลีเหนือเท่านั้น ในฐานะประธานาธิบดี เธอจำต้องปกป้องประเทศ

มีนาคม 2017 เจ้าหน้าที่สหรัฐเริ่มติดตั้งระบบป้องกันขีปนาวุธ Terminal High Altitude Area Defense (THAAD) ในเกาหลีใต้ หลัง 2 ฝ่ายบรรลุข้อตกลงเมื่อกรกฎาคมปีก่อน

นับจากนั้นเป็นต้นมาเกาหลีใต้มีระบบ THAAD ร่วมกับระบบป้องกันอื่นๆ มีไม่กี่ประเทศเท่านั้นที่มีระบบนี้

ด้านกระทรวงกลาโหมจีนแถลงว่า “ฝ่ายจีนไม่พอใจอย่างยิ่งและขอคัดค้านเรื่องนี้อย่างรุนแรง” เพราะไม่ส่งเสริมให้คาบสมุทรเกาหลีเป็นเขตปลอดนิวเคลียร์และไม่ส่งเสริมสันติภาพ เสถียรภาพ การติดตั้งระบบอาวุธดังกล่าวจะยิ่งทำให้สถานการณ์ซับซ้อน กระทบต่อความมั่นคงทางยุทธศาสตร์จีน

สมัยรัฐบาลไบเดน เกาหลีใต้ประกาศเป็นพันธมิตรฐานนิวเคลียร์กับสหรัฐ

เดิมเกาหลีใต้เป็นพันธมิตรทางทหารกับสหรัฐ มีฐานทัพอเมริกาถาวรพร้อมทหารอเมริกันกว่า 2 หมื่นนาย ข้อตกลงล่าสุดที่ทำในสมัยรัฐบาลยุน ซอกยอล (Yoon Suk-yeol) เป็นการยกระดับความเป็นพันธมิตรสู่พันธมิตรฐานนิวเคลียร์ ("Nuclear-based alliance") ความสัมพันธ์ด้านความมั่นคงกับสหรัฐยิ่งแน่นแฟ้น ด้วยเหตุผลว่าเกาหลีเหนือมีอาวุธนิวเคลียร์

จะเห็นว่ายกระดับจากมีระบบป้องกันขีปนาวุธสู่พันธมิตรฐานนิวเคลียร์ ทุกวันนี้เรือดำน้ำติดขีปนาวุธนิวเคลียร์สหรัฐจะเข้าเทียบท่าเกาหลีใต้ ยกตัวอย่าง กรกฎาคม 2023 เรือดำน้ำชั้น Los Angeles สามารถติดขีปนาวุธหัวรบนิวเคลียร์โทมาฮอว์ก มาในเขตน่านน้ำเกาหลีใต้ ตามหลังเรือดำน้ำติดขีปนาวุธนิวเคลียร์ทางยุทธศาสตร์ชั้น Ohio หลังจากห่างหายไป 42 ปี

ไม่เพียงเท่านั้น สมัยไบเดนความร่วมมือด้านนิวเคลียร์เพิ่มขึ้นอีก คราวนี้รัฐบาลเกาหลีใต้กับสหรัฐตกลงร่วมมือพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ทางยุทธวิธี (Tactical nuclear weapon) 100 ลูก โดยที่เกาหลีใต้จะเป็นผู้ดูแลค่าใช้จ่าย หัวรบเหล่านี้จะเก็บไว้ที่สหรัฐแต่สามารถนำมาประจำการที่เกาหลีใต้ถ้าจำเป็น

รวมความแล้ว รัฐบาลไบเดนต้องการให้เกาหลีใต้เป็นผู้จ่ายค่าอาวุธนิวเคลียร์ 100 ลูก แลกกับที่เกาหลีใต้ได้รับการปกป้องจากสหรัฐหากเกิดสงครามนิวเคลียร์

อาวุธนิวเคลียร์ทางยุทธวิธี (Tactical nuclear weapon) ไม่อยู่ในกลุ่มอาวุธนิวเคลียร์ทางยุทธศาสตร์ ผลการทำลายล้างไม่มากเท่าอาวุธนิวเคลียร์ทางยุทธศาสตร์ ที่ใช้ปัจจุบันคือระเบิดนิวเคลียร์ B61-3 กับ B61-4 และกำลังแทนที่ด้วยรุ่น B61-12 ที่แม่นยำกว่าเดิม

ทรัมป์ขยับนโยบาย:

มกราคม 2025 ประธานาธิบดีทรัมป์ประกาศนโยบาย “ปลดอาวุธนิวเคลียร์เกาหลีเหนือโดยสมบูรณ์” (Complete denuclearization of North Korea) อันที่จริงแล้วนโยบายนี้ไม่ใช่ของใหม่เสียทีเดียว รัฐบาลสหรัฐใช้คำนี้มาแล้วหลายปี ที่ต่างออกไปคือมีคำว่า “Complete”

ถ้ามองในกรอบแคบ สะท้อนว่าทรัมป์กำลังสกัดภัยคุกคามนิวเคลียร์ คราวนี้ไม่ใช่ด้วยการให้เกาหลีใต้มีนิวเคลียร์ แต่เป็นการให้เกาหลีเหนือปลอดอาวุธนิวเคลียร์ พูดง่ายๆ คือเกาหลีเหนือต้องไม่มีอาวุธนิวเคลียร์

ภายใต้นโยบายนี้เกาหลีใต้มีอาวุธนิวเคลียร์ แต่ห้ามเกาหลีเหนือมีอาวุธนิวเคลียร์โดยเด็ดขาด และอาจห้ามมีโครงการที่เกี่ยวข้อง เช่น โรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ เก็บสะสมยูเรเนียมสมรรถนะสูง ที่น่าคิดคือ อาจเป็นต้นเหตุนำสู่สงครามในอนาคต ล้มล้างระบอบเกาหลีเหนือ และอาจลามถึงจีน

ถ้าย้อนหลังตั้งแต่สมัยโอบามาจนล่าสุดจะเห็นว่ารัฐบาลเกาหลีใต้กับสหรัฐร่วมกันยกระดับความเข้มข้นสู่สงครามนิวเคลียร์

เกาหลีใต้ยังไม่ตีตราว่าฝ่ายเหนือมีอาวุธนิวเคลียร์:

มกราคม 2025 กระทรวงการต่างประเทศเกาหลีใต้ย้ำว่า รัฐบาลยังไม่มองว่าเกาหลีเหนือมีอาวุธนิวเคลียร์ เป็นท่าทีที่เกาหลีใต้ยึดถือเรื่อยมา อธิบายว่าภายใต้สนธิสัญญาไม่แพร่ขยายอาวุธนิวเคลียร์ (Nuclear Non-Proliferation Treaty: NPT) เกาหลีเหนือไม่อยู่ในเกณฑ์รัฐที่มีอาวุธนิวเคลียร์ (A nuclear-armed state)

เรื่องนี้ขัดแย้งกับท่าทีของสหรัฐที่ชี้ว่าเกาหลีเหนือมีอาวุธนิวเคลียร์มานานแล้ว นโยบายต่อเกาหลีเหนือเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้ ระดับภัยคุกคามจะสูงขึ้นมากถ้ารัฐบาลเกาหลีใต้ชี้เกาหลีเหนือมีอาวุธนิวเคลียร์จริง

อนึ่ง รัฐบาลเกาหลีเหนือยืนยันมานานแล้วว่ามีอาวุธนิวเคลียร์ เคยทดสอบจุดระเบิดนิวเคลียร์ครั้งแรกเมื่อปี 2006 และทำการทำสอบอีกหลายครั้ง แต่จนบัดนี้บางประเทศยังไม่ยอมรับว่าเกาหลีเหนือมีอาวุธนิวเคลียร์ที่ใช้การได้จริง (การทดสอบจุดระเบิดกับการมีอาวุธที่ใช้การได้จริงเป็นคนละเรื่อง)

ประเด็นเกาหลีเหนือมีอาวุธนิวเคลียร์ที่ใช้การได้จริงเป็นที่ถกเถียงกันมานาน ไม่มีข้อสรุปที่ลงตัว

เกาหลีจะกลายเป็นยูเครน 2 หรือไม่:

นับจากเกิดสงครามยูเครนที่เป็นสงครามตัวแทนระหว่างรัฐบาลสหรัฐกับพวก กับอีกฝ่ายคือรัสเซีย นักวิเคราะห์หลายคนถามถึงประเทศใดจะเป็นรายต่อไป ในสมัยไบเดนหลายคนคิดถึงไต้หวันในสมัยรัฐบาลไล่ ชิงเต๋อ (Lai Ching-te) ตอนนี้นอกจากไต้หวันแล้วควรคิดถึงเกาหลีด้วย

ถ้าวิเคราะห์รอบด้าน คราวนี้จะเป็นสงครามตัวแทนระหว่างรัฐบาลสหรัฐกับพวก กับอีกฝ่ายคือจีน โดยรัฐบาลทรัมป์จะระงับหรือลดความเข้มข้นทางฝั่งยุโรป หันมาเปิดศึกในฝั่งคาบสมุทรเกาหลีแทน เพื่อเจาะจงเล่นงานจีน หรืออาจเป็นการข่มขู่คุกคามเพื่อต่อรองจีน

ณ ตอนนี้ยังเร็วเกินไปที่จะฟันธงว่า “เกาหลีกำลังจะกลายเป็นยูเครน 2 หรือไม่” แต่เป็นประเด็นที่น่าติดตาม นักวิเคราะห์หลายคนเชื่อเรื่องยูเครน 2 สหรัฐน่าจะมียุทธศาสตร์ทำสงครามกับจีน ช้าหรือเร็วเท่านั้น.