ท่าทีความมั่นคงของเนทันยาฮู2024 (2)

ภาพ: Bezalel Smotrich ผู้นำพรรค Religious Zionist

เครดิตภาพ: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10159208756997427&set=t.100050298347371&type=3

ส่งเสริมสันติภาพด้วย Abraham Accords:

รัฐบาลอิสราเอลเสนอ Abraham Accords เป็นข้อตกลงสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระดับปกติ ความหมายว่า ประเทศนั้นยอมรับความเป็นรัฐชาติของอิสราเอล (nation-state) ซึ่งแต่เดิมพวกรัฐอาหรับประเทศมุสลิมจะไม่ยอมรับอิสราเอล

สิงหาคม 2020 สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์เป็นประเทศแรกที่ทำ Abraham Accords Peace Agreement เดือนถัดมาบาห์เรนประกาศสถาปนาการทูตกับอิสราเอลเช่นกัน เนื้อหาตอนหนึ่งใน Abraham Accord ระบุชัดว่า ทั้งอาหรับกับยิวต่างเป็นลูกหลานของอับราฮัม (Abraham) ภูมิภาคตะวันออกกลางประกอบด้วยมุสลิม ยิว พวกนับถือคริสต์ และผู้นับถือศาสนาความเชื่ออื่นๆ แม้แตกต่างแต่ปรารถนาอยู่ร่วมกัน (spirit of coexistence) ด้วยความเข้าใจและเคารพซึ่งกันและกัน

แม้ชาติมุสลิมทยอยเข้าร่วมแต่รัฐบาลซาอุฯ ซึ่งเป็นพี่ใหญ่อาหรับยังไม่ยอมรับ ไม่แปลกที่นายกฯ เนทันยาฮูกล่าวว่า เป้าหมายสำคัญตอนนี้คือให้ซาอุฯ ร่วมข้อตกลง Abraham Accords ที่ผ่านมามีการเจรจาหลายรอบ รัฐบาลสหรัฐพยายามช่วยแต่ซาอุฯ ยังแข็งขืน

รัฐบาลอิสราเอลย้ำว่าข้อตกลงนี้ได้นำคนอิสราเอลนับล้านเดินทางสู่ประเทศตะวันออกกลาง ส่งเสริมการท่องเที่ยว การค้าการลงทุนระหว่างประเทศ เป็นผลดีต่อทั้งภูมิภาค อาหรับกับอิสราเอล อิสลามกับยาดาห์อยู่ร่วมกันอย่างสันติ

แต่ด้านนายมะห์มูด อับบาส (Mahmoud Abbas) ประธานาธิบดีปาเลสไตน์ชี้ว่า เป็นการ “ทรยศต่อเยรูซาเลม มัสยิดอัล-อักซอร์ (Al-Aqsa Mosque) และต่อประเด็นปาเลสไตน์ (Palestinian cause)”

โครงสร้างสันติภาพใหม่:

นายกฯ เนทันยาฮูย้ำว่า อิสราเอลหวังอยู่ร่วมกับเพื่อนบ้านตะวันออกกลางอย่างสงบ ตอนนี้เหลือแต่อิหร่านกับพวกเท่านั้นที่ขัดขวาง จึงต้องช่วยกันทำให้อิหร่านเดินทางนี้ โครงสร้างสันติภาพตะวันออกกลางในอนาคตจะต้องมีอิสราเอล เพื่อนบ้านอื่นๆ และสหรัฐรวมอยู่ในโครงสร้างความร่วมมือนี้ โดยสหรัฐจะเป็นผู้นำ

ประเทศทั้งหลายที่เกี่ยวข้องต้องตัดสินใจว่าเลือกทางใด สันติภาพหรือสงคราม ถ้าเลือกร่วมมือกับอิสราเอล ทุกฝ่ายจะได้รับประโยชน์จากสันติภาพ

รัฐยิวรัฐเดียว:

นับวันแนวคิดรัฐยิวรัฐเดียว (Jewish state) จะถูกเอ่ยถึงมากขึ้นในสหประชาชาติ (ตรงข้ามกับทวิรัฐ) เหลือแต่พวกต่อต้านยิวที่ไม่ยอมรับแนวทางนี้ พวกนี้จะคอยให้ร้ายชาวยิวกับรัฐยิว หลายประเทศใช้เวทีสหประชาชาติประณามอิสราเอล บางหน่วยงานเป็นเครื่องมือต่อต้านยิว

แทนที่จะต้านยิวกล่าวหาว่าเป็นอาชญากร อิหร่านต่างหากที่เป็นอาชญากร เพราะปรากฏตัวในทุกที่ ทั้งกาซา ซีเรีย เยเมน อย่างไรก็ตามท้ายที่สุดอิสราเอลจะเป็นฝ่ายชนะ ชนชาติอิสราเอลจะดำรงสืบไป

มกราคม 2024 นายกฯ เนทันยาฮูพูดชัดว่าอิสราเอลจำต้องควบคุมเขตเวสต์แบงก์ (West Bank) กับฉนวนกาซาเพื่อความมั่นคงปลอดภัย ไม่ปล่อยให้เกิดรัฐปาเลสไตน์แม้รัฐบาลสหรัฐไม่เห็นด้วย คนอิสราเอลส่วนใหญ่ต้องการเช่นนี้

เนทันยาฮูยืนยันล้มแนวทางทวิรัฐ (Two-State Solution) แบบเดิมแม้ไบเดนคัดค้าน ด้วยเหตุผลว่าถ้ามีประเทศปาเลสไตน์ย่อมต้องมีกองทัพของเขาพวกซึ่งเป็นภัยคุกคามร้ายแรงต่อตน รัฐบาลมีหน้าที่ปกป้องพลเรือน ตนไม่ได้ทำผิดอะไร กองทัพอิสราเอลจึงต้องเข้าควบคุมปาเลสไตน์ ไม่สนใจแรงกดดันนานาชาติ ข้อตกลงใดๆ ในอนาคตจะต้องตั้งบนเงื่อนไขเช่นนี้

ในที่สุดรัฐบาลเนทันยาฮูชุดนี้ที่มีพวกไซออนิสต์เข้มข้นจำนวนมาก ประกาศชัดไม่เอาแนวทางทวิรัฐ อิสราเอลจะควบคุมพื้นที่ปาเลสไตน์ทั้งหมด รวมถึงการไล่รื้อบ้านเรือนชาวปาเลสไตน์ด้วย ด้วยเหตุนี้ฝ่ายปลดปล่อยปาเลสไตน์จำต้องเทหมดหน้าตักสู้สุดตัว

ในอดีตนานาชาติกับอิสราเอลจะเอ่ยถึงนโยบายทวิรัฐ (Two-State Solution) ตามข้อตกลงสันติภาพออสโล (Oslo Peace Accords) เมื่อ 1993 สาระสำคัญคือปาเลสไตน์รับรองสถานะความเป็นประเทศของอิสราเอล พร้อมกับที่อิสราเอลรับรองสถานะขององค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ (PLO) ว่าเป็นตัวแทนปาเลสไตน์ ผู้ดูแลบริหารปกครองภายในดินแดนส่วนต่างๆ ของเวสต์แบงก์กับฉนวนกาซา (แต่ยังไม่ได้รับรองรัฐปาเลสไตน์) อิสราเอลต้องทยอยมอบอำนาจการดูแลพื้นที่คืนแก่ PLO (ปัจจุบันคือ PA) ท้ายที่สุดจะเกิดรัฐปาเลสไตน์ มีเยรูซาเลมตะวันออกเป็นเมืองหลวง

3 ทศวรรษที่นานาชาติประณามทุกปีคืออิสราเอลไม่รักษาสัญญาดังกล่าว ยังคงรื้อถอนบ้านเรือน ก่อสร้างที่อยู่อาศัยของตนในปาเลสไตน์มากขึ้น โดยอ้างก่อการร้ายจากปาเลสไตน์ ชี้ว่ารัฐบาลปาเลสไตน์ (PA) ไม่สามารถควบคุมความสงบ อิสราเอลจึงต้องลงมือด้วยตัวเอง เป็นเรื่องความมั่นคงของตนที่ยอมไม่ได้ จึงน่าสงสัยว่าอิสราเอลต้องสันติภาพจริงหรือไม่ พยายามถ่วงเวลาเพื่อผนวกเวสต์แบงก์กับฉนวนกาซาใช่ไหม

มาถึงปี 2024 บัดนี้ชัดเจนแล้วว่ารัฐบาลอิสราเอลภายใต้เนทันยาฮูล้มข้อตกลงดังกล่าว เรื่องนี้ที่ยาวนานหลายทศวรรษบ่งชี้ว่านานาชาติได้แค่ประณาม สุดท้ายรัฐบาลสหรัฐกับพวกยังสนับสนุนอิสราเอลอย่างแข็งขัน ท่ามกลางเสียงประณามจากนานาชาติ

แรงต้านจากสหประชาชาติ:

แม้รัฐบาลอิสราเอลไม่ยึดสัญญา พฤษภาคม 2024 สมัชชาสหประชาชาติ (UNGA) มีมติสนับสนุนให้ปาเลสไตน์เป็นสมาชิกเต็มตัว ชี้ว่าปาเลสไตน์มีคุณสมบัติครบถ้วน ขอให้คณะมนตรีความมั่นคงทบทวนเรื่องการรับปาเลสไตน์เป็นสมาชิกอีกครั้ง 143 ประเทศสนับสนุนข้อมตินี้ 25 ประเทศงดออกเสียง มีเพียง 9 ประเทศที่คัดค้าน 2 ใน 9 ประเทศที่คัดค้านคือสหรัฐกับอิสราเอล

รัฐบาลซาอุฯ ชี้ว่ามติสมัชชาแสดงให้เห็นว่านานาชาติคิดเห็นอย่างไร การรับรองรัฐปาเลสไตน์สอดคล้องกับการสร้างสันติภาพถาวรในตะวันออกกลาง ตามแนวทางทวิรัฐ ถึงเวลาแล้วที่จะหยุดอิสราเอลทำร้ายปาเลสไตน์

แม้ข้อมติสมัชชาสหประชาชาติผ่านด้วยคะแนนเสียงท่วมท้นแต่ไม่มีผลบังคับใช้ ถ้าทบทวนข้อมูลเดิมพฤษภาคม 2020 เนทันยาฮูประกาศย้ำต้องผนวกพื้นที่ส่วนใหญ่ของเวสต์แบงก์ให้เป็นส่วนหนึ่งของประเทศอิสราเอล เพื่อบันทึกอีกหน้าหน้าประวัติศาสตร์แห่งความรุ่งเรืองของลัทธิไซออนิสต์ (Zionism) พวกปาเลสไตน์จำต้องยอมรับ

การล้มแนวทางทวิรัฐ ข้อตกลงสันติภาพออสโล นำสู่คำถามที่สำคัญมาก คือ อิสราเอลยังเชื่อถือได้หรือไม่ ข้อตกลงใดๆ ที่อิสราเอลทำกับเพื่อนบ้านอาจถูกฉีกทิ้งในอนาคต คำมั่นสัญญาสันติภาพต่างๆ น่าเชื่อถือแค่ไหน เป็นเพียงกลเกมซื้อเวลาตามยุทธศาสตร์กินทีละคำใช่หรือไม่ อิสราเอลในสายตานานาชาติเป็นอย่างไร ต้องยอมรับว่ากระแสโลกต่อต้านอิสราเอลส่วนหนึ่งมาจากพฤติกรรมของรัฐบาลอิสราเอล ประเทศนี้กับผู้สนับสนุนยังต้องใช้กำลังควบคุมเพื่อนบ้านต่อไป

ล่าสุด Bezalel Smotrich รัฐมนตรีกระทรวงการคลังและผู้นำพรรค Religious Zionist กล่าวว่า “ได้เวลาแล้วจะประกาศอธิปไตยในเขตยูเดียกับสะมาเรีย” (Judea and Samaria) การผนวกรวมเป็นวิธีขจัดภัยคุกคามถาวร ตลอดปีหน้าจะเน้นเรื่องนี้ ตนกำลังหารือและเชื่อว่ารัฐบาลทรัมป์ 2.0 จะสนับสนุน

ย้อนหลังทรัมป์สมัยแรก รัฐบาลเนทันยาฮูเสนอแผนผนวกพื้นที่ Area C ของเขตเวสต์แบงก์เป็นส่วนหนึ่งของอิสราเอลแต่ไม่สำเร็จ Area C มีชาวอิสราเอลเข้ามาตั้งถิ่นฐานมากที่สุด ส่วน Area A กับ B ทหารอิสราเอลค่อยๆ รุกคืบกินพื้นที่ทีละน้อย ทั้งสามพื้นที่ยังมีชาวปาเลสไตน์อาศัยอยู่จำนวนมาก

เขตยูเดียกับสะมาเรียคือเขตเวสต์แบงก์ (West Bank) ตามความเชื่อของยิว การผนวกเป็นของอิสราเอลอาจเป็นแผนที่วางไว้นานแล้ว ทำตามลำดับทีละขั้นเมื่อบริบทเอื้ออำนวย หากอิสราเอลผนวกเขตเวสต์แบงก์จะเป็นประเด็นให้ขัดแย้งอีกนาน.