ทรัมป์คุกคามโลกเสรีประชาธิปไตย?

ภาพ: อดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์

เครดิตภาพ: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=831895215817048&set=t.100044274887410&type=3

ทรัมป์เป็นมิตรกับรัสเซีย:

ทรัมป์มักชื่นชมประธานาธิบดีปูตินแม้ในยามนี้ที่นาโตทำสงครามตัวแทนกับรัสเซีย เรื่องนี้อาจตีความว่าเป็นกุศโลบายทางการทูต เพราะผู้นำประเทศต้องให้ผลประโยชน์ชาติมาก่อน ความสัมพันธ์ใดๆ กับต่างชาติล้วนต้องส่งเสริมชาติตัวเองให้ดีขึ้น

ทรัมป์พูดอย่างเปิดเผยว่าตนยินดีให้รัสเซียทำอะไรก็ได้กับชาติสมาชิกนาโตที่ไม่ยอมตั้งงบประมาณกลาโหมตามข้อตกลง ไบเดนสวนทันควันว่าเป็นเรื่องที่ “โง่เขลา น่าละอายและไม่ใช่ความคิดอย่างอเมริกัน” ("dumb", "shameful" and "un-American") ตราบใดที่ตนเป็นประธานาธิบดีจะขอปกป้องสมาชิกนาโตอย่างถึงที่สุด

Antonio Tajani รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศอิตาลีกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า คำพูดของทรัมป์เป็นแค่ “คำพูดติดตลกช่วงหาเสียง” (electoral campaign joke)

การเป็นมิตรนี้ดูจริงจัง กันยายน 2024 ทรัมป์กล่าวว่าถ้าเขาชนะเลือกตั้งจะดำเนินนโยบายเป็นมิตรกับรัฐบาลรัสเซียกับจีน ผมไม่คิดว่าพวกเขาเป็นศัตรู

ในกรณีรัสเซียดูน่าเชื่อถือพอควร ส่วนกรณีจีนนั้นทุกคนทราบดีว่าหลายครั้งที่คำพูดของทรัมป์เชื่อถือไม่ได้ ช่วงเป็นประธานาธิบดีสมัยแรกเล่นงานจีนด้านเศรษฐกิจ ขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าจีน 20-30% เกิดการตอบโต้ไปมากับจีนอย่างหนักในช่วงนั้น ล่าสุดแสดงท่าทีจะขึ้นภาษีอีก ส่วนประเด็นไต้หวันต้องการแบ่งแยกดินแดนไม่เด่นเท่าสมัยไบเดน อาจตีความว่าจะขัดแย้งจีนเรื่องการค้าการลงทุนมากกว่าเรื่องไต้หวัน

รวมความแล้ว เรื่องทรัมป์แสดงท่าทีเป็นมิตรกับผู้นำรัสเซียกับจีนถูกพรรคเดโมแครตใช้เป็นหลักฐานว่าทรัมป์ไม่ใช่ฝ่ายประชาธิปไตย จริงๆ แล้วทรัมป์ยึดถืออำนาจนิยม หวังปกครองประเทศ มีอิทธิพลโลกแบบนักอำนาจนิยมทั้งหลาย (รัสเซียกับจีนถูกกล่าวหาเช่นนี้)

ไม่ปกป้องยูเครนเท่ากับไม่ปกป้องประชาธิปไตย:

ตั้งแต่เริ่มสงครามยูเครน นาโตกับยูเครนพูดเป็นเสียงเดียวกันว่าสงครามยูเครนไม่ใช่เรื่องระหว่างยูเครนกับรัสเซียเท่านั้น เป็นสงครามระหว่างฝ่ายประชาธิปไตยกับอำนาจนิยม เป็นเหตุผลหลักข้อหนึ่งที่นาโตปล่อยให้ยูเครนแพ้ไม่ได้ หากแพ้จะส่งสัญญาณให้ประเทศอำนาจนิยมฮึกเหิม รุกรานประเทศอื่นๆ อีก

ถ้าศึกนี้สหรัฐเป็นฝ่ายถอยก่อนจะมีคำพูดว่า “ฝ่ายประชาธิปไตยแพ้” หรืออาจตีความว่ารัฐบาลสหรัฐเตรียมทางลงไว้แล้ว

ทรัมป์พูดว่าหากเป็นประธานาธิบดีอีกครั้งจะยินดีสงบศึกกับรัสเซียด้วยเงื่อนไขที่ยูเครนเสียเปรียบ

หากสงครามยูเครนยุติมีทั้งข้อดีกับข้อเสีย

ข้อดีคือหยุดการสูญเสียบาดเจ็บล้มตายที่สองฝ่ายน่าจะเสียชีวิตนับแสนแล้ว ยูเครนไม่ต้องพังพินาศมากกว่านี้ สามารถเข้ากระบวนการฟื้นฟูประเทศ ประชาชนยูเครนหลายล้านคนที่อพยพหนีภัยสงคราม ต้องอยู่อย่างยากลำบากไร้อนาคต ได้กลับประเทศสร้างตัวสร้างอนาคตอีกครั้ง สมาชิกนาโตทั้งหลายสามารถนำงบประมาณมหาศาลที่ช่วยยูเครนมาพัฒนาชาติในด้านต่างๆ รวมทั้งการเตรียมกองทัพให้เข้มแข็งขึ้นด้วย

ข้อเสียคือแผนบั่นทอนทำลายรัสเซียชะงักตามยุทธศาสตร์สงครามไฮบริด ภัยคุกคามรัสเซียยังไม่สิ้นและอาจร้ายแรงยิ่งขึ้นถ้ายึดว่ารัสเซียมีเป้ายึดครองยุโรป

มีนาคม 2024 ประธานาธิบดีไบเดนกล่าว “คำแถลงนโยบายประจำปี” (State of the Union) 2024 ความตอนหนึ่งว่าปูตินรัสเซียบุกยูเครน ทั่วยุโรปปั่นป่วนและน่าจะทำสงครามต่อไป ถ้าเรายืนเคียงข้างและให้อาวุธยูเครนจะสามารถหยุดรัสเซีย โดยไม่มีทหารอเมริกันที่นั่นและจะเป็นเช่นนี้ต่อไป แต่อดีตประธานาธิบดีคนก่อน (ทรัมป์) พูดยินยอมให้รัสเซียทำอะไรก็ได้ตามที่ปูตินต้องการ ซึ่งเท่ากับยอมจำนนต่อผู้นำรัสเซีย เป็นคำพูดอันตรายและรับไม่ได้

ถ้าสหรัฐเดินจากไปยูเครนจะตกอยู่ในอันตราย ตามมาด้วยยุโรป โลกเสรีทั้งมวล พวกต่อต้านเราจะฮึกเหิม เราจะไม่เดินจาก ไม่ยอมจำนน

หลายคนพูดเป็นเสียงเดียวกันว่าสงครามยูเครนยุติได้ด้วยการเจรจาเท่านั้น ทรัมป์เปิดทางยินดีรับเงื่อนไขที่ยูเครนเสียเปรียบ (มิถุนายน 2024 ปูตินย้ำเงื่อนไขสงบศึกคือยูเครนต้องไม่ร่วมนาโต รัสเซียได้ครอง 4 จังหวัดทางฝั่งตะวันออกกับทางตอนใต้ของยูเครน นาโตเลิกคว่ำบาตรรัสเซีย) อันที่จริงแนวทางนี้ไม่ใช่ของทรัมป์ มีการถกเงื่อนไขทำนองนี้ในนาโตอยู่ก่อนแล้ว

ไม่ว่าจะใช้วิธีการใด หากรัฐบาลสหรัฐถอยน่าจะวิพากษ์ได้ว่าฝ่ายประชาธิปไตยยอมแพ้

ถ้าเกิดขึ้นจริง เรื่องนี้สะเทือนฝ่ายประชาธิปไตยโลกแน่นอน

ทรัมป์สงวนสิทธิ์ปกป้องสมาชิกนาโต:

การที่ยูเครนไม่เป็นสมาชิกนาโตสามารถใช้เป็นข้ออ้างว่านาโตไม่จำต้องทุ่มทุกอย่างเพื่อยูเครน ในมุมมองที่กว้างกว่ายูเครน กุมภาพันธ์ 2024 บนเวทีปราศรัยหาเสียง ทรัมป์กล่าวว่าตน ยินดีให้รัสเซียทำอะไรก็ได้กับชาติสมาชิกนาโต ที่ไม่ยอมตั้งงบประมาณกลาโหมตามข้อตกลงนาโต รวมถึงสงคราม และสหรัฐจะไม่ปกป้องสมาชิก ชี้ว่าพวกที่ตั้งงบกลาโหมต่ำเอารัดเอาเปรียบสหรัฐ

ด้านเยนส์ สโตลเทนเบิร์ก (Jens Stoltenberg) เลขาธิการนาโตขณะนั้นออกมาพูดทันทีว่านาโตพร้อมปกป้องทุกประเทศที่เป็นสมาชิก หลังทรัมป์สนับสนุนให้รัสเซียโจมตียุโรปและสหรัฐอาจจะไม่ปกป้อง ตนหวังว่าไม่ว่าใครจะชนะเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐจะยังคงยึดมั่นความเป็นพันธมิตรนาโตอย่างเข้มแข็ง

อันที่จริงแล้วหากชาตินาโตยุโรปถูกโจมตี รัฐบาลสหรัฐจะไม่ส่งกองทัพเข้าปกป้องก็ได้ เพราะนาโตไม่สามารถสั่งรัฐบาลสหรัฐแม้มีสนธิสัญญาก็ตาม นาโตจึงสั่นคลอนจากท่าทีของทรัมป์

ด้านรัฐบาลโปแลนด์ ฝรั่งเศสและเยอรมนีประกาศ อียูจะกระชับความร่วมมือด้านการป้องกันประเทศ ต้องพึ่งพาตัวเองมากขึ้น

จะเห็นว่าโปแลนด์ตื่นเต้นทันทีหลังทรัมป์กล่าวว่าตนจะขอให้รัสเซียทำสงครามกับชาติสมาชิกนาโตที่ไม่ยอมตั้งงบประมาณกลาโหมตามข้อตกลง โปแลนด์อยู่ในจุดที่รัสเซียน่าจะเข้าโจมตีจึงกังวลมากกว่าสมาชิกนาโตอื่นๆ

ประธานาธิบดีไบเดนกล่าวย้ำทันทีว่า ทรัมป์เปิดไฟเขียวให้ปูตินก่อสงครามต่อไป ซึ่งอาจหมายถึงการรุกรานโปแลนด์กับประเทศในแถบบอลติก (Baltic states-เอสโตเนีย ลัตเวีย ลิทัวเนีย)

รัสเซียจะยึดครองยุโรปเป็นเรื่องอีกนานและอาจไม่เกิดขึ้น แต่ชี้ให้เห็นทัศนคติของทรัมป์ อย่างไรก็ตามควรคิดว่าอาจไม่ทำตามนั้นจริง เป็นเพียงวิธีการพูดเพื่อกระตุ้นให้คนสนใจ ในที่สุดสหรัฐต้องการนาโตเช่นเดียวกับที่นาโตต้องการสหรัฐ การพูดของทรัมป์ในช่วงหาเสียงก็เพื่อคะแนนเสียงเท่านั้น ถึงเวลาจะเปลี่ยนแปลงอย่างไรก็ได้ มีเหตุผลข้ออ้างเสมอ

การที่ทรัมป์แสดงท่าทีเป็นมิตรต่อรัสเซีย จีน และอาจไม่ปกป้องสมาชิกนาโตยังมีข้อสงสัยหลายจุด แต่ชวนให้ตั้งคำถามว่าทรัมป์เป็นภัยคุกคามโลกเสรีประชาธิปไตยหรือไม่ เพราะสอดคล้องกับหลักคิดความไม่เป็นประชาธิปไตยของท่าน ทำไมสหรัฐต้องจ่ายราคาหนักเพื่อปกป้องประชาธิปไตยต่างแดน ชาติประชาธิปไตยทั้งหลายต่างหากต้องช่วยแบกรับงบกลาโหมสหรัฐ ช่วยซื้อใช้อาวุธ MADE IN USA มากขึ้น.