อโหสิกรรมและการให้อภัย

หรือแม้แต่ยุคที่ ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ 9 ยังทรงพระชนม์ชีพอยู่ ยุคที่ท่านอดีตนายกฯ ทักษิณ รายเดียวกับที่ได้ชื่อ ฉายา ว่า นักโทษเทวดา ในช่วงระหว่างนี้ ยังมีอำนาจ วาสนา ยังใหญ่โตคับโลก คับฟ้า ไม่น้อยไปกว่ายุคนี้ พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ท่านทรงเคยมีพระราชดำรัสถึงลักษณะเฉพาะบางอย่างของคนไทย เอาไว้ทำนองว่า สำหรับใครก็ตามที่ได้กระทำความผิดพลาดลงไปแล้ว และรู้สึก-สำนึกในความผิดพลาดนั้นๆ จนเกิดการวางมือ หรือลา-ละ-สละไปจากบทบาท อำนาจ หน้าที่นั้นๆ สังคมไทย ก็มักไม่คิดจะติดใจ ไม่สืบสาว-เอาความให้มากเรื่อง-มากความจนเกินไป หรือเกิดลักษณะการคล้ายๆ กับการ อโหสิกรรม ไปโดยปริยาย...

และจะด้วยเหตุนี้หรือไม่? อย่างไร? ก็ยากจะสรุปได้ ที่ทำให้บรรดาทวยไทยทั้งหลาย มักถูกเรียกขาน ถูกให้คำนิยามเอาไว้ประมาณว่า คนไทยลืมง่าย อะไรทำนองนั้น อันดูจะออกไปใน ทางลบ ซะมากกว่า คล้ายๆ พวกที่ไม่คิดจะจดจำ ไม่คิดจะสรุปอะไรไว้เป็นบทเรียนเอาเลยแม้แต่น้อย แต่ในอีกด้านหนึ่ง...มันก็อาจสะท้อนสิ่งที่เป็นไปใน ทางบวก อยู่บ้างเหมือนกัน คือสะท้อนให้เห็นถึงการให้ความสำคัญกับสิ่งที่เรียกว่า อโหสิกรรม หรือถ้าจะให้พูดแบบสั้นๆ-ง่ายๆ ก็คือ การให้อภัย นั่นเอง อันเป็นสิ่งที่มีความสำคัญเอามากๆ ตามแนวคิดในพระพุทธศาสนา หรือศาสนาใดๆ ก็ตาม ยิ่งศาสนาคริสต์ด้วยแล้วถึงขั้นเมื่อโดน ตบแก้มซ้าย ยังพึงต้องยื่นหน้า ยื่นแก้มขวา ไปให้ตบกันซะอีก...

โดยไม่ว่าจะเป็นเพราะ คนไทยลืมง่าย หรือเพราะให้ความสำคัญกับ การให้อภัย ก็ตาม...สังคมไทยก็เลยออกจะเป็นสังคมที่ทำให้ใครต่อใคร อยู่-เย็น-เป็นสุข กันไปมิใช่น้อย ไม่ว่าจะเป็นคนต่างชาติ ต่างภาษา ต่างวัฒนธรรม หรือต่างความคิด ความอ่าน จนอาจต้องกลายเป็น ฝ่ายตรงข้าม ระหว่างกันและกันขึ้นมาในช่วงหนึ่ง-ช่วงใด เพราะโอกาสที่จะเกิดการให้อภัย การอโหสิกรรมซึ่งกันและกัน ค่อนข้างเป็นไปได้ไม่ยาก โดยเฉพาะเมื่อความรัก-โลภ-โกรธ-หลงทั้งหลาย มันได้ตกผลึก ตกตะกอน นอนก้น ค่อนข้างเร็วกว่าสังคมอื่นๆ ที่ยังคงฝังจิต ฝังใจ อยู่กับความโกรธ-เกลียด-เคียดแค้น-อาฆาตพยาบาท ริษยาและชิงชัง แบบชนิดไม่ไล่-ไม่เลิก...

แต่ก็นั่นแหละ...จะด้วยเหตุผลกลใดก็แล้วแต่ คงต้องยอมรับอย่างมิอาจปฏิเสธได้ว่า การให้อภัย การอโหสิกรรม ที่เคยดำรง คงอยู่ใน อารมณ์-ความรู้สึก ของคนไทยแบบเต็มที่ เต็มสูบ มาก่อนหน้านั้น มันค่อนข้างจะลดน้อย-ถอยลง ชนิดฮวบๆ ฮาบๆ เอาเลยก็ว่าได้ จะเป็นเพราะสิ่งที่เรียกว่า ฝ่ายตรงข้าม มันชักเพิ่มจำนวน ปริมาณมากขึ้นๆ หรือเป็นเพราะมันออกจะ อันตราย เอามากๆ ไม่ว่าในแง่พฤติกรรม การกระทำ ไปจนถึงการฝ่าฝืนรายละเอียดในตัวบทกฎหมาย ที่ต่างฝ่ายต่างหันมาแปลความ ตีความ แบบชุลมุน-ชุลเก ไปตาม มาตรฐาน ของใคร-ของมัน ด้วยเหตุเพราะมิอาจมองข้าม หรือมิอาจ ลืม กันได้ง่ายๆ ต่ออะไรก็ตามที่ขัดแย้งกับความคิด ความเห็น ความรู้สึกของตัวเอง การอโหสิกรรม การให้อภัย มันเลยเป็นอะไรที่ลำบาก ยากเย็น ยิ่งเข้าไปทุกที...

ภายใต้ความยากลำบากของความเป็นไปในลักษณะเช่นนี้นี่เอง...มันจึงทำให้โอกาสที่จะ อยู่-เย็น-เป็นสุข กันแบบเดิมๆ เลยมีอันต้องลดน้อยถอยลงตามไปด้วย อย่างมิอาจหลีกเลี่ยงและปฏิเสธ เพราะต่างฝ่ายต่างหันไปอาศัย กฎหมาย ที่ล้วนแล้วแต่หนีไม่พ้นต้องมีช่องโหว่ ช่องว่าง ไปด้วยกันทั้งสิ้น มาใช้เป็น เครื่องมือ ในการเอาชนะฝ่ายตรงข้าม หรือเป็นช่องทางในการหลบหลีก หลบเลี่ยง แบบที่ท่าน นักโทษเทวดา ท่านใช้ๆ อยู่ในทุกวันนี้ ด้วยเหตุนี้...ทุกสิ่งทุกอย่างมันเลยเต็มไปด้วยสีสันบรรยากาศ แบบที่นาง ปอร์เชีย ได้เตือนๆ ชาวยิวหน้าเลือดอย่าง ไชล็อก ไว้ในบทละครเรื่อง เวนิสวาณิช ของล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ 6 นั่นแหละว่า... “ฉะนั้นยิว-แม้อ้างยุติธรรม/จงกำหนดจดจำไว้ด้วยว่า/ภายใต้กระแสยุติธรรมา/ยากจะหาความสุขเกษมเปรมดิ์ใจ” หรือจนกว่าที่ “อันความกรุณาปรานี/จะมีใครบังคับก็หาไม่/หลั่งมาเองเหมือนฝนอันชื่นใจ/จากฟากฟ้าสุราลัยสู่แดนดิน/เป็นสิ่งดีสองชั้นพลันปลื้มใจ/แก่ผู้ให้และผู้รับสมถวิล/เป็นกำลังเลิศพลังอื่นทั้งสิ้น/เจ้าแผ่นดินผู้ทรงพระกรุณา” จะอุบัติขึ้นมาในสังคมนี้อีกครั้ง อย่างจริงๆ จังๆ.