ตัวแปรหลักในสงคราม คือ ‘เจ้าพ่อเมียวดี’

เขาอาจจะมีอิทธิพลข้ามมาถึงฝั่งไทยด้วยซ้ำ

ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นธุรกิจสีเทาในสนามรบ ที่มีความสลับซับซ้อนเกินกว่าจะวิเคราะห์แค่เพียงด้านการเมืองและความมั่นคงเท่านั้น

ทำความรู้จัก "หม่อง ชิตตู่" ตัวละครสำคัญในพื้นที่ยุทธศาสตร์ "เมียวดี"

เมื่อเขาทำตัวเป็นคนที่ “ข้ามขั้ว” ได้ตลอดเวลา โดยมีเป้าประสงค์หลักคือการทำมาหากินและควบคุมกิจกรรมด้านธุรกิจสีเทา อย่างอื่นเป็นเรื่องรอง

เขาคือ “กาวใจ” ที่กระโดดไปมาระหว่างฝั่งกองทัพกับฝ่ายต่อต้านได้ตลอดเวลา

แล้วแต่ว่าจะสอดคล้องกับผลประโยชน์ของตนหรือไม่ อันเกี่ยวโยงกับเงินหมุนเวียนประมาณ 1,000 ล้านดอลลาร์  หรือ 3-4 หมื่นล้านบาทต่อปี

ว่ากันว่าแค่ 30% ที่เป็นส่วนแบ่งของเขา ก็ทำรายได้ต่อปีไม่น้อยกว่า 3-4 พันล้านบาทแล้ว

โดยทางการแล้ว เขาเป็นผู้นำกองกำลังแห่งชาติกะเหรี่ยง Karen National Army หรือ KNA

เขาเคยมีความสัมพันธ์ที่ดีกับกองทัพรัฐบาลทหารพม่า

เคยได้รับการชื่นชมจากพลเอกอาวุโส มิน อ่อง หล่าย ผู้นำพม่า ว่ามีผลงานด้านการทหารดีเยี่ยมเมื่อปี 2022

แต่เขาถูกมาตรการลงโทษจากอังกฤษในข้อหาละเมิดสิทธิมนุษยชนขั้นรุนเเรง

ตามข้อมูลของสถาบัน United States Institute of Peace หรือ USIP ประเมินว่า KNA มีกำลังพลราว 8,000 คน

เคยมีข่าวว่าเขาประกาศรับสมัครทหารโดยจ่ายเงินเดือน เดือนละ 5,000 บาท

กลุ่มติดอาวุธของชิตตู่เเยกตัวออกมาราวปี 2010 จากกองกำลัง Karen National Liberation Army หรือ KNLA ซึ่งเป็นปีกด้านกลาโหมของ KNU และร่วมรบเคียงบ่าเคียงไหล่กับของทัพรัฐบาลในการต่อสู้กับกองทัพของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง

ในปี 2017 เขาเริ่มมีส่วนร่วมกับโครงการก่อสร้าง "ชเวโก๊กโก่" ซึ่งถูกขนานนามว่าเป็น "เขตเศรษฐกิจพิเศษ"  ตามแนวชายแดนไทย-พม่า

กลายมาเป็นจุดสำคัญของอาชญากรรมข้ามชาติและกาสิโน โดยได้รับการหนุนหลังโดยแก๊งทุนสีเทาของชาวจีน

นับตั้งแต่เขายอมถอนตัวจากกะเหรี่ยงพุทธ DKBA  มาเป็น BGF สังกัดกองทัพเม่า ก็ได้รับมอบหมายให้ดูแลเมืองเมียวดีมากว่า 20 ปี

จนสร้างอาณาจักรทุนสีเทา และได้ชื่อว่าเป็น “เจ้าพ่อเมียวดี”

ตอนต้นปีนี้จีนกดดันให้มิน อ่อง หล่าย จัดการปราบแก๊งสแกมเมอร์ในชเวโก๊กโก่และเคเคปาร์ก กองทัพพม่าก็กดดันหม่อง ชิตตู่ อย่างหนัก

ทำให้เขาต้องเล่นเกมถอนตัวจากกองทัพพม่า ข้ามฝั่งมาหา KNU หรือ Karen National Union              แต่ขอแยกตัวเป็นเอกเทศ ตั้งชื่อใหม่ว่า KNA หรือ  Karen National Army

สาเหตุที่ KNLA กับ PDF ชนะศึกแต่ปกครองเมียวดีไม่ได้ ก็เพราะหลงกลหม่อง ชิตตู่ ที่ต่อรองให้เมียวดีเป็น “เขตพิเศษ” ไม่ให้ฝ่ายไหนยึดครองโดยเบ็ดเสร็จ

และเป็นการหลีกเลี่ยงการถล่มโจมตีให้ราบเป็นหน้ากลองเหมือนที่เกิดในรัฐชิน

แต่ที่ทุกฝ่ายยอมเงื่อนไขนี้ก็เพราะมีการแบ่งผลประโยชน์กันทุกฝ่าย

กลายเป็นสมรภูมิสีเทาของคู่กรณีทั้งหมด

สถาบัน USIP ชี้ว่าในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา ทางการจีนปราบปรามเครือข่ายขบวนการต้มตุ๋นในพื้นที่ชายแดนจีน-พม่า จนบางกลุ่มย้ายไปพื้นที่ใกล้ไทย และบางส่วนอยู่ในพื้นที่ใต้การควบคุมของกลุ่มของเขาเป็นแกนนำ

พอฝ่ายทหารพม่าเพลี่ยงพล้ำ เขาก็มายืนอยู่ข้างฝ่ายต่อต้าน

แต่ก็ไม่ยอมให้ฝ่ายต่อต้านยึดเมียวดีทั้งหมด เพราะเขารู้ดีว่าอำนาจต่อรองของเขาอยู่ที่การสามารถเชื่อมต่ออีกฝ่ายหนึ่ง

กองทัพพม่าใช้เขาให้พาทหารจำนวนหนึ่งกลับไปที่กองพัน 275 เพื่อชักธงกองทัพกลับขึ้นไปเป็นสัญลักษณ์

ทำเอาฝ่าย KNU และ KNLA งุนงงเป็นอันมาก แต่ก็ทำอะไรมากไม่ได้ เพราะยังต้องอาศัยเขาในการเป็นคนกลางของการเจรจา

และยังต้องแบ่งรายได้จากธุรกิจสีเทาที่เขาเป็น “เจ้าพ่อ” ดูแลอยู่

แต่ชิตตู่ก็จะพยายามไม่ให้กองทัพพม่ากลับมายึดครองเมียวดีทั้งหมด เพราะกลัวว่าจะถูกแรงกดดันจากเนปยีดอให้ปราบพวกแก๊งคอลเซ็นเตอร์

เพราะจีนต้องการจะปราบปรามให้สิ้นซาก

แต่ชิตตู่ยังต้องคงกิจกรรมผิดกฎหมายเหล่านี้อยู่เพื่อรักษา “ท่อน้ำเลี้ยง” เอาไว้

จึงเป็นเกมของการเจรจาต่อรองและยื่นหมูยื่นแมว ระหว่างกลุ่มก้อนที่เป็นคู่ขัดแย้งกันตลอดเวลา

ฝ่ายไทยทำอะไรไม่ได้ในฝั่งเมียวดี แต่ต้องจัดการกับ “ทุนสีเทา” ทางฝั่งแม่สอดอย่างจริงจัง

จึงจะสามารถป้องกันไม่ให้ความซับซ้อนแห่งผลประโยชน์สีเทาในสมรภูมิเมียวดีมาเป็นผลกระทบต่อความมั่นคงของประเทศอย่างจริงจังได้.