ปีใหม่นี้ไทยจะขับเคลื่อนผ่าน RCEP, CPTPP, APEC, IPEF อย่างไร?

อีกทั้งต้องเกาะติดการประชุมสุดยอดผู้นำสหรัฐฯ กับอาเซียนในต้นปีนี้ที่โจ ไบเดนต้องการจะจัดเพื่อไม่ให้น้อยหน้าสี จิ้นผิง ของจีน ที่ประชุมสุดยอดกับผู้นำอาเซียนออนไลน์ไปเมื่อปลายปีที่ผ่านมา

เริ่มด้วย RCEP ที่เริ่มมีผลบังคับใช้แล้วตั้งแต่ 1 มกราคมที่ผ่านมา

มีผลทางปฏิบัติคือสินค้าไทย 2.9 หมื่นรายการภาษี 0% แต่ขณะเดียวกันก็ต้องเปิดประตูให้สินค้าจากประเทศใน RCEP เข้ามาโดยไม่มีภาษีหรือภาษีต่ำเช่นกัน

ความตกลงหุ้นส่วน ทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค หรืออาร์เซ็ป (RCEP) มีสมาชิกคือ ออสเตรเลีย บรูไน กัมพูชา จีน ญี่ปุ่น สปป.ลาว นิวซีแลนด์ สิงคโปร์ ไทย และเวียดนาม

และจากนั้นตั้งแต่วันที่ 1 ก.พ.ปีนี้ จะมีผลบังคับใช้ในเกาหลีใต้

อาร์เซ็ป มีต้นกำเนิดมาจากการประชุม อาเซียน+3 (คือ อาเซียนกับ จีน, ญี่ปุ่น, เกาหลีใต้) ในเดือนสิงหาคม 2011

ซึ่งมีมติยอมรับข้อเสนอร่วมของญี่ปุ่น-จีน

มีชื่อว่า “แผนการริเริ่มว่าด้วยการเร่งความเร็วในการจัดตั้งเขตการค้าเสรีเอเชียตะวันออก และความเป็นหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจอย่างรอบด้านในเอเชียตะวันออก” หรือ Initiative on Speeding up the Establishment of an East Asia Free Trade Area (EAFTA) and Comprehensive Economic Partnership in East Asia (CEPEA)

อาร์เซ็ป คือความตกลงเขตการค้าเสรี ระหว่าง 10 ชาติสมาชิกอาเซียน และ 5 ประเทศคู่เจรจา

ซึ่งการเจรจาเกี่ยวกับความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาคนี้ได้เริ่มขึ้นอย่างเป็นทางการในการประชุมอาเซียนที่ประเทศกัมพูชาเมื่อเดือนพ.ย.2012

28 ต.ค.64 คณะผู้แทนถาวรไทยประจำอาเซียน ณ กรุงจาการ์ตา นำส่งสัตยาบันสารของไทยสำหรับความตกลง Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) ให้แก่เลขาธิการอาเซียน เพื่อให้ความตกลงมีผลบังคับใช้ในเดือน ม.ค.ปีนี้

หลังจากไทย และเวียดนาม ยื่นสัตยาบันสารความตกลง เมื่อวันที่ 28 ต.ค.ไทย และ 29 ต.ค. เวียดนามจึงมีประเทศสมาชิกอาเซียนครบ 6 ประเทศ และต่อมาเมื่อวันที่ 2 พ.ย. ปีที่แล้ว ซึ่งเป็นวันสุดท้ายของการยื่นสัตยาบัน

หากจะให้มีผลบังคับใช้ตามกำหนดนิวซีแลนด์และออสเตรเลีย ก็ได้ยื่นสัตยาบันสารของตนต่อสำนักเลขาธิการอาเซียน

จึงมีประเทศนอกอาเซียน 4 ประเทศ (จากที่กำหนดไว้ว่าต้องมี 3 ประเทศ) ที่ยื่นสัตยาบันสาร นอกจากจีน และญี่ปุ่น อันจะทำให้ความตกลง RCEP มีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 ม.ค.ปีนี้

RCEP เป็นความตกลงการเค้าเสรี หรือ FTA ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ประเทศภาคีมีผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศ (Gross Domestic Product-GDP) รวมกันราว 1 ใน 3 ของ GDP โลก

เมื่อ RCEP มีผลบังคับใช้ สินค้าส่งออกของไทย หลายรายการจะได้ประโยชน์จากการลดภาษีนำเข้าเหลือศูนย์

นอกจากนี้ จะช่วยเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของอาเซียน ส่งเสริมระบบการค้าระหว่างประเทศที่เสรี เปิดกว้าง และอยู่บนพื้นฐานของกฎกติกา รวมทั้งขยายห่วงโซ่มูลค่าอย่างมีนัยสำคัญ

อาร์เซ็ป ซึ่งครอบคลุมเศรษฐกิจของโลกเอาไว้ราวๆ 30% ยังเป็นข้อตกลงการค้าฉบับแรกซึ่งเชื่อมโยงญี่ปุ่น, จีน, และเกาหลีใต้เข้าด้วยกัน

ข้อตกลงนี้จะขจัดการจัดเก็บภาษีศุลกากรจากพวกสินค้าที่มีการซื้อขายกันประมาณ 90%

และสร้างความเป็นมาตรฐานให้แก่กฎระเบียบด้านศุลกากร, การลงทุน, ทรัพย์สินทางปัญญา และอี-คอมเมิร์ซจำนวนมาก

มีข้อวิพากษ์จากบางประเทศ เช่นอเมริกา ว่า อาร์เซ็ป เป็น "ข้อตกลงอันต่ำกว่ามาตรฐาน ซึ่งจะเอื้ออำนวยผลประโยชน์ต่างๆ อย่างจำกัด"

แต่รัฐบาลญี่ปุ่นกลับประมาณการเอาไว้ว่า

ข้อตกลงนี้จะเพิ่มมูลค่าจีดีพีของญี่ปุ่นที่อยู่ในระดับ 5 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ได้ 2.7%

แล้วไทยเราจัดการภายในของไทยในการรับมือ RCE?

รายงานของกระทรวงต่าง ๆ สรุปว่า

-กรมศุลกากร ออกประกาศอัตราภาษีศุลกากรที่ไทย จะเก็บกับสินค้านำเข้าจากสมาชิก RCEP พร้อมใช้ในวันที่ 1 ม.ค.ปีนี้

-กรมการค้าต่างประเทศ เรื่องออกใบรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าให้กับผู้ส่งออกไทยใช้ประกอบการส่งสินค้าไปประเทศสมาชิก RCEP เพื่อใช้สิทธิประโยชน์ทางภาษี ภายใต้ความตกลงตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค.ปีนี้

-การจัดตั้งศูนย์ RCEP Center เพื่อให้ข้อมูลความตกลง RCEP อาทิ อัตราภาษีศุลกากรระหว่างไทยและ              

สมาชิก RCEP ซึ่งผู้สนใจสามารถค้นหาข้อมูลได้ที่เว็บไซต์กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ www.dtn.go.th

-ระบบติดตามการค้าระหว่างประเทศ หรือ Trade Monitoring System (TMS) เพื่อติดตามความเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ ซึ่งจะช่วยให้สามารถเตรียมแผนรับมือหรือใช้มาตรการปกป้องทางการค้าได้ทันท่วงที

-การจัดสัมมนาทั้งในรูปแบบออนไลน์และออฟไลน์ เพื่อเตรียมความพร้อมให้กับผู้ประกอบการ โดยเฉพาะการใช้ประโยชน์จาก RCEP และจัดทำ E-Book ความตกลงRCEP ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ซึ่งผู้สนใจสามารถค้นหาข้อมูลได้ที่เว็บไซต์กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ www.dtn.go.th

RCEP 15 ประเทศมีประชากรรวมกัน 2,300 ล้านคน (30.2% ของประชากรโลก) GDP

รวมมูลค่า 28.5 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (33.6% ของ GDP โลก)

และมูลค่าการค้ารวม 10.7 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (30.3% ของมูลค่าการค้าของโลก)

ประโยชน์ที่ไทยจะได้รับจากความตกลง RCEP อาทิ สมาชิก RCEP ยกเลิกภาษีนำเข้าที่เก็บกับสินค้าไทย จำนวน 39,366 รายการ

โดยลดภาษีเหลือ 0% ทันที จำนวน 29,891 รายการ

ในส่วนของจีน ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ จะลดและยกเลิกภาษีศุลกากรกับสินค้าที่ส่งออกจากไทย เพิ่มเติมจาก FTA ที่มีอยู่ในสินค้า

เช่น ผลไม้สดและแปรรูปสินค้าประมง น้ำผลไม้ ยางพาราและผลิตภัณฑ์ยาง รถยนต์และส่วนประกอบ พลาสติกเคมีภัณฑ์ ชิ้นส่วนอุปกรณ์ไฟฟ้า และคอมพิวเตอร์และส่วนประกอบ เป็นต้น

นอกจากนี้ RCEP จะช่วยอำนวยความสะดวกทางการค้าแก่สมาชิก

 อาทิ สินค้าที่เน่าเสียง่ายจะได้รับการตรวจปล่อยพิธีการศุลกากรภายใน 6 ชั่วโมง และสินค้าปกติภายใน 48 ชั่วโมง

และการขยายโอกาสในธุรกิจบริการของไทยสู่ประเทศสมาชิก RCEP เช่น ก่อสร้าง ค้าปลีก สุขภาพ ภาพยนตร์และบันเทิง เป็นต้น

 (พรุ่งนี้: ข้อเสนอ Indo-Pacific Economic Frame คืออะไร?).