ปูติน-สี : สงคราม, ซ้อมรบ และ ‘การกระชับมิตรทางทหาร’

ต่างคนต่างทักกันด้วยรอยยิ้มและท่วงท่าอันอบอุ่น

ปูตินจากมอสโกเรียกสี จิ้นผิง ว่า เพื่อนรัก

สี จิ้นผิง จากปักกิ่งก็สนองตอบด้วย “เพื่อนรัก” เช่นกัน

แต่ที่น่าสนใจกว่านั้นคือเนื้อหาของการสนทนาของทั้งสองคนที่ไม่เอ่ยถึงสงครามในยูเครนอย่างตรงไปตรงมา

ปูตินพยายามเน้นว่ารัสเซียกับจีนจะกระชับความสัมพันธ์ทางทหารกับจีนให้เหนียวแน่นมากขึ้น

สี จิ้นผิง ตอบว่าพร้อมจะร่วมมือกับรัสเซียในการสร้างความแข็งแกร่งร่วมกับ พลังก้าวหน้า ของโลกทั้งหลายทั้งปวง

จะจับความว่า ผู้นำจีนพยายามหลีกเลี่ยงคำว่า สงคราม หรือ ปฏิบัติการพิเศษ ก็ได้

หรือจะบอกว่าไม่ต้องเอ่ยชัดๆ ถึงความผูกพันของทั้งสองชาติในทุกๆ มิติก็ได้อีกเช่นกัน

ในบทสนทนาวันนั้นปูตินบอกว่าเขาเตรียมต้อนรับสี จิ้นผิง ที่จะมาเยือนรัสเซียอย่างเป็นทางการในช่วงฤดูใบไม้ผลิต้นปีหน้า

ไม่ต้องสงสัยว่าปูตินต้องการตอกย้ำถึงความเป็นปึกแผ่นแน่นแฟ้นระหว่างสองมหาอำนาจ

ขณะที่สงครามยูเครนดำเนินมาเข้าสู่เดือนที่ 11 แล้ว

ปูตินเปิดฉากการพูดคุยเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมาด้วยการอ่านสคริปต์ทักทายยาวประมาณ 8 นาที ที่ออกอากาศผ่านสถานีโทรทัศน์ของรัฐว่า “เราคาดหวังว่าท่านประธาน (สี) เพื่อนรักจะเยือนมอสโกอย่างเป็นทางการในฤดูใบไม้ผลิปีหน้า”

พร้อมเสริมว่า “นี่จะแสดงให้ทั้งโลกเห็นความแข็งแกร่งของความสัมพันธ์รัสเซีย-จีนในประเด็นสำคัญต่างๆ”

ปูตินเสริมว่า รัฐบาลเครมลินมุ่งเป้า “เสริมความร่วมมือด้านการทหารกับจีนด้วยเช่นกัน”

สี จิ้นผิง มีสีหน้ายิ้มแย้มระหว่างเสวนากับปูติน แต่ถ้อยคำที่ใช้แลกเปลี่ยนนั้นมีความระมัดระวังเหมือนเดิม

หลังจากรัสเซียสั่งทหารบุกยูเครนเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ (ซึ่งเกิดขึ้นไม่กี่สัปดาห์หลังปูตินไปร่วมพิธีเปิดกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวที่ปักกิ่ง) มอสโกก็ต้องเผชิญกับมาตรการลงโทษทางเศรษฐกิจและการเมืองจากตะวันตก

ทำให้รัสเซียต้องหันมาพึ่งพาจีนมากขึ้นโดยเฉพาะด้านเศรษฐกิจ...แต่ปักกิ่งพยายามจะหลีกเลี่ยงการพูดถึงการส่งความช่วยเหลือทางทหารให้กับรัสเซีย

และมิหนำซ้ำยังย้ำว่า จะต้องหาทางยุติสงครามผ่านการเจรจา

พอตะวันตกใช้มาตรการลงโทษต่างๆ เพื่อตอบโต้รัสเซียในการส่งทหารบุกยูเครนอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน รัสเซียถูกบีบให้ต้องเสาะหาตลาดอื่นๆ

กลายเป็นประเทศที่แซงหน้าซาอุดีอาระเบียในฐานะผู้ส่งออกน้ำมันดิบให้กับจีน

และระดับการค้ากับความสัมพันธ์ด้านการเงินระหว่างจีนและรัสเซียขยายตัวมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา รัสเซียได้เพิ่มสัดส่วนสกุลเงินหยวนในกองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติของรัสเซีย (National Wealth Fund - NWF) มาเป็นระดับ 60% ขณะที่รัสเซียพยายาม ลดการพึ่งพาเงินสกุลดอลลาร์ ในเศรษฐกิจรัสเซีย

และย้ำว่าจะพยายามระงับการต้องพึ่งพาประเทศ ที่ไม่เป็นมิตร กับรัสเซีย

ไม่ว่าจะเป็นอเมริกา สหภาพยุโรป อังกฤษ และญี่ปุ่น

สี จิ้นผิง ต้องพึ่งพารัสเซียในหลายเรื่องเช่นกัน

เพราะปักกิ่งต้องการให้มอสโกสนับสนุนบทบาทของจีนต่อประเด็นไต้หวันที่จีนเผชิญหน้ากับสหรัฐฯ อยู่ขณะนี้

และทำท่าว่าจะรุนแรงขึ้นในปีใหม่นี้ด้วย

ปูตินบอกสีว่า “ท่านกับผมมีมุมมองที่ตรงกันเกี่ยวกับสาเหตุ แนวทาง และเหตุผลของการเปลี่ยนแปลงด้านภูมิรัฐศาสตร์โลก ท่ามกลางแรงกดดันและการยั่วยุจากตะวันตกอย่างไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน”

ผู้นำจีนบอกปูตินว่า จีนพร้อมที่จะยกระดับความร่วมมือเชิงยุทธศาสตร์กับรัสเซีย ต่อสถานการณ์โลกที่สี จิ้นผิง เรียกมันว่า ยากลำบาก

โฆษกรัฐบาลเครมลิน ดมิทรี เพสคอฟ บอกว่าการประชุมระหว่างสองผู้นำก่อนวันสุดท้ายของปีนั้นมี สาระ และเป็นการหารือที่ สร้างสรรค์

ในขณะเดียวกันก็มีข่าวจากสื่อทางการจีนคือ Global Times ว่ากลุ่มเรือบรรทุกเครื่องบิน เหลียวหนิง ของจีนไปแสดงตนเป็นครั้งแรกป้วนเปี้ยนอยู่ใกล้เกาะกวม

ซึ่งเป็นฐานทัพสำคัญของสหรัฐฯ ในแปซิฟิกที่มีความเชื่อมโยงกับความสัมพันธ์กับญี่ปุ่น

สื่อจีนอ้างข่าวสื่อญี่ปุ่นว่ากระทรวงกลาโหมของญี่ปุ่นอัปเดตความเคลื่อนไหวของกลุ่มเรือบรรทุกเครื่องบินเหลียวหนิงในข่าวประชาสัมพันธ์

ด้วยการรายงานว่า กองกำลังป้องกันตนเองทางทะเลของญี่ปุ่นตรวจพบเรือบรรทุกเครื่องบินเหลียวหนิงของกองทัพเรือ PLA (ของจีน) เรือพิฆาตขนาดใหญ่ Type 055 Wuxi, เรือพิฆาต Type 052D Chengdu, เรือฟริเกต Type 054A Zaozhuang และเรือเติมน้ำมัน Type 901 Hulunhu

เป็นกองเรือที่แล่นในบริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเมื่อวันที่ 16 ธันวาคมที่ผ่านมา

ญี่ปุ่นให้รายละเอียดว่า กองเรือเหลียวหนิงเป็นจุดหลักสำหรับการขึ้นและลงของเครื่องบินขับไล่และเฮลิคอปเตอร์ราว 260 ลำตั้งแต่วันที่ 17 ธันวาคม

สำนักข่าวเกียวโดของญี่ปุ่นรายงานว่า ช่วง 23-27 ธันวาคม กลุ่มเรือบรรทุกเครื่องบินของจีนแล่นลงทางใต้ลึกเข้าไปในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกถึงน่านน้ำทางตะวันตกของเกาะกวม

ก่อนกลับสู่น่านน้ำทางตะวันออกของเกาะไต้หวันและทางใต้ของญี่ปุ่น

เป็นครั้งแรกที่เหลียวหนิงเข้าใกล้เกาะกวมที่สุด

เกาะกวมเป็นที่ตั้งของกองทัพอากาศสหรัฐและฐานทัพซึ่งเป็นที่ตั้งของเครื่องบินทิ้งระเบิดทางยุทธศาสตร์และเรือดำน้ำพลังงานนิวเคลียร์ และถือเป็นฐานสำคัญในหมู่เกาะที่สองที่ออกแบบมาเพื่อกักกันจีน

สื่อทางการจีนแจ้งว่า เมื่อกลุ่มเรือบรรทุกเครื่องบินเหลียวหนิงเข้าใกล้เกาะกวม กองบัญชาการภาคตะวันออกของจีน หรือ  PLA Eastern Theatre ได้ปฏิบัติการลาดตระเวนเพื่อแจ้งเตือนทั้งไต้หวันและสหรัฐฯ

สื่อจีนบอกว่าเป็น “การฝึกยิงร่วมในพื้นที่ทางทะเลและทางอากาศรอบเกาะไต้หวันในการตอบสนองอย่างเด็ดเดี่ยว”

ที่ว่า ตอบสนอง นั้น ปักกิ่งหมายถึงสิ่งที่เรียกว่า “การสมรู้ร่วมคิดระหว่างสหรัฐฯ และไต้หวันที่ทวีความรุนแรงขึ้นเมื่อเร็วๆ นี้ หลังจากประธานาธิบดีโจ ไบเดน แห่งสหรัฐฯ ลงนามในกฎหมายการอนุญาตการป้องกันประเทศสำหรับปีงบประมาณ 2023 เมื่อวันที่ 23 ธันวาคม ซึ่งนับเป็นครั้งแรกที่รัฐบาลสหรัฐฯ จะจัดหาอาวุธยุทโธปกรณ์ให้กับเกาะไต้หวัน”

น่าสนใจว่า สี จิ้นผิง กับปูตินคุยนอกรอบเรื่องสหรัฐฯ กับไต้หวันอย่างไรบ้าง

น่าสนใจกว่าถ้อยแถลงทางการของทั้งสองรัฐบาลเป็นไหนๆ.