นาทีวิกฤต 'จับผู้พิพากษาสาว'

ถนนวิภาวดีรังสิตตำรวจยิงต่อสู้กับคนร้าย เป็นเหตุให้คนร้ายและตัวประกันสองพ่อลูกถูกกระสุนปืนเสียชีวิตด้วย

ตำรวจถูกดำเนินคดี 10 นาย ศาลพิพากษาลงโทษจำคุก เป็นเหตุการณ์ที่เศร้าสลด น่าเสียใจเป็นอย่างยิ่ง เป็นบทเรียนให้ตำรวจต้องระมัดระวังการใช้อาวุธปืนยิงต่อสู้คนร้ายอาจพลาดไปถูกตัวประกันได้

ผมเคยมีประสบการณ์ต้องเผชิญเหตุ คนร้ายจับนางสาวจังหวัด สวนานนท์ ผู้พิพากษาสาว เป็นตัวประกันแล้วหลบหนีไป ขณะเข้าช่วยเหลือ มีการยิงต่อสู้กับคนร้าย สามารช่วยตัวประกันได้ปลอดภัย นับว่าโชคดีประวัติศาสตร์ไม่ซ้ำรอยเหมือนกับกรณีที่เกิดขึ้นที่สี่แยกเกษตร

ปี พ.ศ.2520 ผมออกไปรับราชการเป็นครั้งแรก ในตำแหน่งรองสารวัตรสืบสวนสอบสวน ที่สถานีตำรวจอำเภอเมือง จังหวัดสงขลา

สงขลาเป็นหัวเมืองใหญ่ทางภาคใต้ ได้ชื่อว่าเมืองข้าราชการ เพราะเป็นที่ตั้งหน่วยงานราชการระดับภาคหรือเขตหลายหน่วยงาน เช่น กองบัญชาการตำรวจภูธร ภาค 4 สำนักงานอธิบดีศาลภาค 9 สำนักงานอัยการ เขต 9 สำนักงานสรรพากร เขต 9 สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน เขต 9 ฯลฯ ดูแลหน่วยงานระดับจังหวัดภาคใต้ 14 จังหวัด ตั้งแต่ชุมพรไปจนถึงนราธิวาส

ภูมิประเทศและสถานที่ท่องเที่ยวสวยงาม พื้นที่ติดต่อทั้งทะเลอ่าวไทยและทะเลสาบสงขลา มีภูเขาขึ้นอยู่กลางเมือง เขาตังกวนหรือเขาน้อย สถานที่ท่องเที่ยวชายทะเล แหลมสมิหลา แหลมสนอ่อน เกาะหนู เกาะแมว เกาะยอ ทะเลน้อยในทะเลสาบสงขลา หมู่บ้านประมงเก้าเส้ง ฯลฯ

ย่านเก่าแก่ที่เป็นเมืองเก่า บริเวณถนนนครนอก ถนนนครใน เป็นบ้านพักคหบดีเศรษฐีสงขลา มีเรื่องเล่าว่า ในอดีตพ่อค้าหาดใหญ่ต้องมาขอกู้เงินคหบดีเศรษฐีสงขลาเพื่อไปลงทุนค้าขาย

สถานภาพอาชญากรรมจังหวัดสงขลา ในเขตอำเภอเมือง คดีที่เกิดขึ้นเป็นคดีประทุษร้ายต่อทรัพย์ทั่วไป ลัก วิ่ง ชิง ปล้น ฯลฯ มีคดีอุกฉกรรจ์ คดีมาตรกรรมบ้าง นอกนั้นก็เป็นคดียาเสพติด (เฮโรอีน)

ส่วนอำเภอรอบนอก สะบ้าย้อย นาทวี รัตภูมิ สะเดา ที่มีพื้นที่ติดต่อกับ 3 จังหวัดภาคใต้ (ยะลา ปัตตานี นราธิวาส) และสตูล พัทลุง เป็นพื้นที่การแทรกซึมของผู้ก่อการร้าย

มักมีเหตุตำรวจต้องยิงปะทะต่อสู้กับคนร้าย ผกค. (ผู้ก่อการร้าย) ขจก. (ขบวนการโจรก่อการร้ายแบ่งแยกดินแดน) เป็นระยะๆ ตำรวจภูธรและตำรวจ ตชด.ได้รับบาดเจ็บและเสียชีวิตหลายคน

เมื่อผมไปรับราชการได้เพียง 6 เดือน นายตำรวจระดับสารวัตรใหญ่และสารวัตรป้องกันปราบปราม สถานีตำรวจภูธรอำเภอสะบ้าย้อย เดินทางจะเข้ามาประชุมในตัวเมืองสงขลา ถูกซุ่มโจมตีจากคนร้าย (ผกค.) เสียชีวิตทั้ง 2 นาย อีกไม่กี่เดือนต่อมา ตำรวจ ตชด.ที่ปฏิบัติหน้าอยู่ที่ อ.สะเดา ก็ถูกคนร้าย (ผกค.) ซุ่มโจมตีเสียชีวิตอีก 3 นาย

ผมปฏิบัติหน้าอยู่ในตัวอำเภอเมืองสงขลา การปฏิบัติหน้าที่ประจำ เข้าเวรเป็นร้อยเวรสอบสวน รับแจ้งความ สอบสวน สืบสวน จับกุมผู้ต้องหา ทำสำนวนการสอบสวนส่งตัวผู้ต้องหาให้อัยการฟ้องศาล

ต้องเดินทางไปศาล นำผู้ต้องหาไปผลัดฟ้อง ฝากขัง นำพยานไปเบิกความ หรือเป็นพยานเบิกความคดีที่สอบสวนไว้เป็นประจำ

ตำรวจ อัยการ ผู้พิพากษา ทนายความ ต่างจังหวัด จะรู้จักสนิทสนมคุ้นเคย ทำงานร่วมกัน นอกเวลาราชการมีการพบปะสังสรรค์กันบ้าง เล่นกีฬา ร่วมรับประทานอาหารตามโอกาสงานนักขัตฤกษ์ต่างๆ

ศาลจังหวัดสงขลาเป็นศาลขนาดใหญ่ มีคดีที่ต้องพิจารณาพิพากษาจำนวนมาก มีผู้พิพากษาหลายคน แต่มีผู้พิพากษาเป็นผู้หญิงเพียงคนเดียวคือ นางสาวจังหวัด สวนานนท์ เป็นผู้พิพากษาผู้หญิงรุ่นแรกๆ ของศาล

ท่านจังหวัดปฏิบัติหน้าที่ด้วยความเข้มแข็งเด็ดเดี่ยว กิตติศัพท์ชื่อเสียงเป็นที่ยำเกรง ผู้ต้องขังทุกคนที่ถูกควบคุมตัวอยู่ที่เรือนจำสงขลา

พนักงานสอบสวนทุกคนของจังหวัดสงขลารู้จักและคุ้นเคยกับท่านจังหวัดเป็นอย่างดี ท่านจังหวัดจะพูดคุยด้วยอัธยาศัยไมตรี เรียกตัวเองด้วยชื่อเล่นว่า พี่น้อย ทุกครั้ง

วันที่ 16 พฤษภาคม 2522 เวลาประมาณ 10 โมงเช้า ผมปฏิบัติหน้าที่ร้อยเวรอยู่ที่สถานีตำรวจ รับแจ้งว่ามีเหตุคนร้ายจับผู้พิพากษาบนบัลลังก์ ในห้องพิจารณาคดี ที่ศาลจังหวัดสงขลา

ผมรีบเดินทางไปทันที เมื่อเดินทางไปถึง อธิบดีศาล ผู้บังคับบัญชาตำรวจทุกระดับ ผู้ว่าราชการจังหวัด ฯลฯ ก็เดินทางมาถึงศาลจังหวัดสงขลา พร้อมกับไทยมุงจำนวนนับพันคน

คนร้ายจำนวน 4 คนเป็นนักโทษคดีอุกฉกรรจ์ ถูกนำตัวมาจากเรือนจำสงขลาเพื่อเบิกความ ในคดีที่ท่านจังหวัดเป็นผู้พิพากษา คนร้ายได้แย่งอาวุธปืนจากตำรวจศาลที่ปฏิบัติหน้าที่คุมตัวผู้ต้องหา แล้วจับตัวท่านจังหวัดขณะนั่งพิจารณาคดีบนบัลลังก์ไว้เป็นตัวประกัน

ตำรวจศาลพยายามเข้าช่วยเหลือ แต่ถูกคนร้ายใช้อาวุธปืนยิง จึงต้องถอยออกมาควบคุมสถานการณ์อยู่นอกห้องพิจารณาคดี

ท่านสุชาติ สุขศุมิตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดสงขลา พยายามเจรจาต่อรองกับคนร้ายขอร้องให้ปล่อยตัวท่านจังหวัด และยอมแลกเอาตัวเองเป็นตัวประกันแทน แต่คนร้ายไม่ยอม การเจรจาต่อรองกันเกือบ 4 ชั่วโมง ตั้งแต่เกิดเหตุตอนสายๆ จนบ่าย ประมาณ 3 โมงเย็นเศษ

คนร้ายยื่นคำขาดให้จัดหารถยนต์กระบะ จำนวน 1 คัน เมื่อเจ้าหน้าที่จัดหารถให้ คนร้ายคนหนึ่งทำหน้าที่ขับรถ คนร้ายอีก 3 คน จับตัวท่านจังหวัดเอาอาวุธปืนจี้ศีรษะนำขึ้นนั่งที่กระบะด้านท้าย แล้วขับรถออกจากศาลจังหวัดสงขลาเพื่อหลบหนี

เมื่อผ่านหน้าเรือนจำจังหวัดสงขลา คนร้ายได้ใช้อาวุธปืนยิงขึ้นฟ้าเหมือนส่งสัญญาณบางอย่างให้กับผู้ต้องขังในเรือนจำทราบว่าได้ปฏิบัติภารกิจสำเร็จแล้ว

จากนั้นคนร้ายขับรถมุ่งหน้าจากสงขลาไปนาทวี ลัดเลาะไปตามเส้นทางถนนสายเล็กๆ เลียบเชิงเขา สภาพถนนเป็นหลุมเป็นบ่อ ขรุขระมาก รถวิ่งไปได้ช้า โดยรถตำรวจคันที่ผมนั่งไปด้วยเป็นรถคันแรกที่ติดตามรถคนร้าย และมีรถตำรวจ รถนักข่าววิ่งตามเป็นขบวนนับร้อยคัน

บางครั้งรถคนร้ายติดหล่ม ห่างจากรถตำรวจไม่กี่เมตร ได้ยินเสียงท่านจังหวัดส่งเสียงตะโกนร้องขอความช่วยเหลือเป็นระยะ แต่ก็ไม่สามารถสกัดคนร้ายได้

จนกระทั่งเวลาประมาณ 6 โมงเย็นเศษ ใกล้พลบค่ำ คนร้ายขับรถเข้าไปบนถนนเส้นทางกำลังก่อสร้างจากสะดา ไป อ.ทุ่งหว้า จ.สตูล ซึ่งเป็นเส้นทางเปลี่ยวและอันตราย อยู่ในเขตพื้นที่แทรกซึมของผู้ก่อการร้าย เพิ่งเกิดเหตุเผารถยนต์ รพช.ที่มาก่อสร้างทางเมื่อสัปดาห์ก่อน

สุดเส้นทางก่อสร้างเป็นป่าละเมาะมีคูขวางทาง (คูไม่มีน้ำ) รถคนร้ายวิ่งต่อไปไม่ได้ คนร้ายต้องหยุดรถและลากเอาตัวท่านจังหวัดลงจากรถ ผมได้พยายามร้องขอให้คนร้ายปล่อยตัวท่านจังหวัด แต่คนร้ายไม่ยอม และพยายามหลบหนีต่อไป

ทันใดนั้น คนร้ายทั้งหมดและท่านจังหวัดพลัดตกลงไปในคู คนร้ายวิ่งหลบหนีและใช้อาวุธยิงตำรวจ เพื่อสกัดกั้นการติดตาม ตำรวจก็ระดมยิงกลุ่มคนร้าย ท่านจังหวัดหลุดพ้นจากการจับตัวของคนร้าย หลบหนีขึ้นมาจากคูด้วยอาการตกใจ

ท่านจังหวัดอยู่ในวิถีกระสุนตำรวจกับคนร้าย ผมวิ่งเข้าไปจับตัวท่านจังหวัดงคร่อมร่างไว้เพื่อไม่ให้ได้รับอันตรายจากกระสุนปืนทั้ง 2 ฝ่าย ตำรวจยิงต่อสู้กับคนร้ายสักพัก คนร้ายหลบหนีเข้าไปในป่า ท้องฟ้ามืด ผมรีบนำตัวท่านจังหวัดกลับมาบ้านพักในเมืองสงขลา

วันรุ่งขึ้นหนังสือพิมพ์ทุกฉบับพาดหัวข่าวหน้าหนึ่ง รายงานเรื่องราวที่เกิดขึ้น เป็นคดีแรกในประวัติศาสตร์ที่คนร้ายจับตัวผู้พิพากษาบนบัลลังก์ในศาลเป็นตัวประกัน ไม่เคยเกิดเหตุการณ์เช่นนี้ขึ้นที่ไหนมาก่อน

หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ฉบับวันที่ 17 พฤษภาคม 2522 พาดหัวข่าวหน้าหนึ่ง “ปลัดยุติธรรม บินด่วนสงขลาสอบคดีอุกอาจ จี้จับผู้พิพากษาสาว” นำภาพผมคร่อมร่างท่านจังหวัดขณะตำรวจยิงต่อสู้กับคนร้าย ขึ้นหน้าหนึ่งประกอบพาดหัวข่าวด้วย

โดยมีข้อความในภาพว่า "นาทีวิกฤต ช่างภาพไทยรัฐจับภาพไว้ได้ขณะที่ นายเกียรติ ทองเล็ก จำเลยในคดีปล้นฆ่าถือปืนคุมตัว น.ส.จังหวัด สวนานนท์ ตุลาการสาว ซึ่งถูกมัดมือด้วยเสื้อครุยพาเดินออกประตูหลังศาล ร.ต.ต.เอก อังสนานนท์ โดดคร่อมร่าง น.ส.จังหวัด ขณะ ตร.ยิงต่อสู้กับคนร้าย"

ต่อมามีการประกวดภาพข่าวอาชญากรรม ภาพนี้ได้รับรางวัล เป็นภาพข่าวอาชญากรรมยอดเยี่ยมแห่งปี

สำหรับคนร้ายทั้งหมดได้หลบหนีเข้าไปแอบซ่อนตัวอยู่บริเวณป่ารอยต่อจังหวัดสงขลากับสตูล เป็นพื้นที่สีแดงเขตอิทธิพลผู้ก่อการร้าย ตำรวจได้สืบสวนติดตามจับกุม คนร้ายไม่ยอมให้จับกุม ได้ยิงต่อสู้ตำรวจจนเสียชีวิตหมด

ท่านจังหวัดได้รับบาดเจ็บต้องพักรักษาอยู่นานนับเดือน และได้ย้ายไปที่ศาลจังหวัดสมุทรปราการ ผมรับราชการอยู่ที่สงขลาต่ออีก 3 ปี ก็ย้ายไปที่กรุงเทพฯ และก็ได้ย้ายต่อไปปฏิบัติหน้าที่ ที่สถานีตำรวจภูธรสำโรง จังหวัดสมุทรปราการ เขตพื้นที่ศาลจังหวัดสมุทรปราการ ได้มาพบกับท่านจังหวัดทำงานร่วมกันอีกครั้ง

ท่านจังหวัดได้เลื่อนตำแหน่งสูงขึ้น เป็นหัวหน้าศาลครั้งแรกที่ ศาลจังหวัดเบตง อำเภอเบตง จังหวัดยะลา ผมเดินทางไปส่งด้วย นายอำเภอเบตง ขณะนั้นชื่อ นายบัญญัติ จันทร์เสนะ ต่อมาเป็น ผวจ.สงขลา รมช.มหาดไทย ให้การต้อนรับดูแลท่านจังหวัด หัวหน้าศาลจังหวัดผู้หญิงคนแรกของศาลจังหวัดเบตงเป็นอย่างดี

ผมได้พบท่านจังหวัดบ้างบางโอกาส ในงานทำบุญวันเกิดของ พล.ต.ท.พงษ์ศักดิ์ ประณุทนรพาล อดีตผู้บัญชาการตำรวจภูธร ภาค 4 ซึ่งท่านจังหวัดและผมเคารพรักเป็นอย่างยิ่ง

ท่านจังหวัดเกษียณจากราชการ ก็ยังติดต่อกันตลอด มีข่าวในเรื่องการปฏิบัติหน้าที่ของผม ก็โทร.มาสอบถามให้กำลังใจ ให้คำแนะนำด้วยความเมตตาอยู่เสมอ

ท่านจังหวัดป่วยและถึงแก่กรรม ผมทราบข่าวด้วยความอาลัยอย่างยิ่ง ได้ไปกราบศพท่านจังหวัด ร่วมในพิธีสวดพระอภิธรรม และพิธีพระราชทานเพลิงศพ ส่งดวงวิญญาณท่านจังหวัดสู่สุคติในสัมปรายภพ

ท่านจังหวัด สวนานนท์ หรือพี่น้อยของผม กับเหตุการณ์ "นาทีวิกฤต" อยู่ในความทรงจำของผมตลอดมา เป็นความภาคภูมิใจในการปฏิบัติหน้าที่ตำรวจของผม จนกระทั่งพ้นจากการปฏิบัติหน้าที่ตำรวจ และยังจดจำเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นมาจนถึงทุกวันนี้.