ใครในเอเชียยังซื้อน้ำมันรัสเซีย?

แม้หลังจากรายงานข่าวว่ามีการสังหารหมู่ที่เมือง Bucha ใกล้กรุงเคียฟ แต่การส่งมอบน้ำมันจากรัสเซียมาเอเชียก็ยังดำเนินต่อไป

ระหว่างวันที่ 2 ถึง 18 เมษายน เรือบรรทุกน้ำมัน 119 ลำออกจากรัสเซียมุ่งสู่เอเชีย เทียบกับ 109 ลำเมื่อปีที่แล้ว

เรือบรรทุกน้ำมัน 380 ลำที่ออกเดินทางตั้งแต่วันที่ 24 ก.พ. มี 115 ลำที่มาเอเชียไปที่ไหนบ้าง

รายงานแจ้งว่า 52 ลำไปจีน,            

28 ลำสู่เกาหลีใต้,         

25 ลำมุ่งสู่อินเดีย,

9 ลำไปญี่ปุ่น และอีก 1 ลำสู่มาเลเซีย

เท่ากับเป็นการเพิ่มขึ้น 8 เท่าสำหรับอินเดีย

และเพิ่มขึ้น 33% สำหรับจีนในช่วงเวลาเดียวกันของปีที่แล้ว

ในกรณีนี้ตัวเลขของประเทศอื่นๆ ลดลง 16%

ประเทศตะวันตกที่สำคัญ เช่น สหรัฐฯ และสหราชอาณาจักร ได้ประกาศจะหยุดนำเข้าน้ำมันของรัสเซียเพื่อประท้วงสงครามในยูเครนในวงกว้าง  

แม้ก่อนที่จะมีการดำเนินมาตรการเด็ดขาดโดยรัฐบาล บริษัทด้านพลังงาน เช่น BP และ Shell ก็ยืนยันว่าจะไม่ซื้อน้ำมันจากรัสเซียอีกต่อไป

เหตุเพราะแรงกดดันจากผู้ถือหุ้น ความเสี่ยงด้านชื่อเสียง และอุปสรรคด้านโลจิสติกส์

ในจังหวะเดียวกันนั้น ราคาอ้างอิงสำหรับน้ำมันดิบ Ural ในยุโรปก็ร่วงลงประมาณ 30% ระหว่างต้นเดือนมีนาคมถึงกลางเดือนเมษายน

นั่นแปลว่าประเทศไหนที่ยังพร้อมจะทำธุรกิจกับรัสเซียก็สามารถต่อรองราคากับมอสโกได้

อินเดียเป็นตัวอย่างนี้อย่างดี

 “เราเริ่มซื้อแล้ว เราได้รับเงื่อนไขที่ค่อนข้างดี” Nirmala Sitharaman รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังของอินเดีย บอกนักข่าว

สำนักข่าวบลูมเบิร์กนิวส์รายงานเมื่อเร็วๆ นี้ว่า มอสโกเสนอน้ำมันให้อินเดียมากขึ้น โดยมีส่วนลดมากถึง 35 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล

เป็นราคาที่ต่ำกว่าราคาก่อนสงครามด้วยซ้ำไป

รายงานของ Nikkei Asia คุยกับ Vandana Hari ผู้ก่อตั้งและ CEO ของ Vanda Insights ซึ่งมีฐานอยู่ในสิงคโปร์ ซึ่งให้บริการวิเคราะห์ระดับตลาดน้ำมันทั่วโลก

เขาบอกว่าน้ำมันของรัสเซียเป็น "ตัวเลือกที่น่าสนใจ" สำหรับผู้ซื้อที่ไม่เข้าข่ายถูกแรงกดดันทางการเมือง

 “บริษัทในสิงคโปร์จะไม่อยู่ภายใต้ภาระผูกพันหรือแรงกดดันใดๆ จากรัฐบาล และโดยทั่วไปบริษัทในเอเชียจะไม่อยู่ภายใต้การตรวจสอบข้อเท็จจริงเพื่อยืนหยัดต่อต้านมอสโก” Hari กล่าว

ชัดเจนว่าอินเดียและจีนซึ่งไม่ได้จัดอยู่ในกลุ่มประเทศที่ "ไม่เป็นมิตร" โดยรัสเซีย

จึงมีแนวโน้มที่จะซื้อน้ำมันของรัสเซียต่อไป

กระทรวงพลังงานของอินโดนีเซียบอกว่าไม่ได้ซื้อน้ำมันของรัสเซียในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา

แต่ก็น่าพิจารณา...ซึ่งก็อาจจะกลายเป็นประเด็นถกแถลงที่ร้อนแรงในประเทศก็ได้

1. S. Jaishankar รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศของอินเดีย กล่าวว่า ยุโรปซื้อน้ำมันและก๊าซจากรัสเซียเพิ่มขึ้น 15% ในเดือนมีนาคมเมื่อเทียบกับเดือนก่อน

เขาบอกว่าผู้ซื้อน้ำมันและก๊าซรายใหญ่จากรัสเซียส่วนใหญ่อยู่ในยุโรป

อินเดียซื้อน้อยกว่า 1% ของความต้องการน้ำมันดิบทั้งหมดจากรัสเซีย

ข้อมูลการติดตามเรือบรรทุกน้ำมันแสดงให้เห็นว่ามีเรือ 41 ลำมุ่งหน้าไปยังเนเธอร์แลนด์ 36 ลำไปยังอิตาลี และอีก 9 ลำไปยังเยอรมนี ระหว่างวันที่ 1 มีนาคม ถึง 15 เมษายน

สะท้อนว่าประเทศยุโรปตะวันตกยังซื้อน้ำมันของรัสเซียในขณะที่พูดถึงการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจ

รายได้จากการส่งออกพลังงานของรัสเซียมีมูลค่ามากกว่า 235,000 ล้านดอลลาร์ในปี 2564

เท่ากับเกือบครึ่งหนึ่งของรายได้จากการส่งออกของประเทศในปีที่แล้ว

แม้จะมีการถกเถียงเรื่องการคว่ำบาตรด้านพลังงานของรัสเซีย แต่อุปสรรคด้านโลจิสติกส์อาจจะกลายเป็นปัญหาใหญ่กว่าการซื้อน้ำมันรัสเซียของของประเทศในเอเชียอย่างต่อเนื่อง

ปัญหาขนส่งกลายเป็นเรื่องหลักในช่วงนี้

ตัวแทนของ Taiyo Oil ที่ญี่ปุ่นบอกว่า เมื่อบริษัทไม่มีเรือบรรทุกน้ำมันเอง จึงเป็นเรื่องยากที่จะหาเรือไปขนน้ำมันจากรัสเซีย

เพราะบริษัทเดินเรือเริ่มเพิ่มความระมัดระวังในการส่งเรือไปรัสเซียมากขึ้น แม้ว่าจะเป็นตะวันออกไกลและไม่ใช่ทะเลดำก็ตาม

มิหนำซ้ำ บริษัทประกันบางรายก็ยังปฏิเสธที่จะประกันการจัดส่งเรือบรรทุกน้ำมันของรัสเซีย

Taiyo Oil มีโรงกลั่นใกล้ท่าเรือใน Kikuma ในจังหวัด Ehime ทางตะวันตกของญี่ปุ่น

บริษัทนี้จัดหาน้ำมันของรัสเซียสำหรับเรือบรรทุกน้ำมันที่มาถึงท่าเรือเมื่อปลายเดือนมีนาคม โดยผ่านสัญญาระยะยาวที่มีอยู่

ผู้บริหาร Taiyo Oil ยอมรับว่ากำลังมองหาแหล่งน้ำมันอื่น เช่น ตะวันออกกลาง เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และแอฟริกาเหนือ

นี่คือสถานการณ์สงคราม, น้ำมันรัสเซีย, การคว่ำบาตร, การพึ่งพาพลังงานรัสเซียของยุโรป

และผลกระทบทั้งด้านบวกและลบต่อเอเชียอย่างกว้างขวางดั่งที่เห็น.