๑๔ ตุลาฯ ที่เกิดขึ้นก่อน ๑๔ ตุลาฯ (ตอนที่ ๒๓)

ในเค้าโครงเศรษฐกิจ หลวงประดิษฐ์มนูธรรมใช้คำว่า parasite หรือพวกหนักโลก โดยเขากล่าวว่า “ในประเทศไทยนี้มีบุคคลที่เกิดมาหนักโลกอาศัยบุคคลอื่นกินมีจำนวนไม่น้อย กล่าวคือ ตนไม่เป็นผู้ประกอบการเศรษฐกิจ หรือกิจการใดให้เหมาะสมกับแรงงานของคน อาศัยอาหาร เครื่องนุ่งห่ม และสถานที่ของผู้อื่น หรือบางทีก็ทำงานเล็กๆน้อยๆ เช่น ในกรุงเทพฯ หรือในหัวเมือง เมื่อสังเกตตามบ้านช่องของชนชั้นกลาง หรือตามบ้านของคนมั่งมีแล้วก็จะเห็นว่า ผู้ที่อาศัยกินอยู่เป็นจำนวนมาก…” [1]             

parasite ตามความหมายดังที่หลวงประดิษฐ์ฯกล่าวไป ย่อมรวมไปถึงบรรดาพระมหากษัตริย์และพวกเจ้าทั้งหลายก็อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ในตอนหนึ่งของพระบรมราชวินิจฉัยตอบประเด็นแรงงานสูญเปล่าและพวกหนักโลกของหลวงประดิษฐ์ฯ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงกล่าวว่า

“คนหนักโลกดังผู้เขียน (หลวงประดิษฐ์ฯ) กล่าวนี้ ข้าพเจ้าไม่เห็นว่าจะหมดไปได้ นอกจากนั้น ใครจะยอมว่าใครหนักโลก ตัวก็พูดว่าคนอื่นหนักโลก เรามักเห็นตัวเราไม่ถนัด เขาหนักเสมอ ต่างคนต่างก็นึกเช่นนั้นเสมอเป็นธรรมดา เราเห็นว่าเราทำความดีให้ชาติ คนอื่นเขาก็คงมีเหตุผลอย่างเดียวกันที่จะนึก ดังนั้น คนเราย่อมมีใจคิดด้วยกัน ใครจะมาเป็นผู้ตัดสินว่า ใครผิดใครถูกโดยไม่มีข้อพิสูจน์อย่างใดชัดย่อมไม่ได้ เช่น พวกปรปักษ์ของรัฐบาลบางจำพวกที่กล่าวมาข้างต้น เขาอาจเห็นว่าตัวเขาไม่หนักโลก แต่เห็นคนอื่นหนักก็ได้ (เน้นโดยผู้เขียน)” [2] 

ประเด็นที่ผู้เขียนจะนำมาตีความก็คือ ข้อความที่ว่า “คนหนักโลกดังผู้เขียน (หลวงประดิษฐ์ฯ) กล่าวนี้ ข้าพเจ้าไม่เห็นว่าจะหมดไปได้”   

ผู้เขียนเห็นว่า  แม้ว่าคนในสังคมจะมีความพยายามที่จะปฏิรูปเศรษฐกิจให้ลดความเอาเปรียบกดขี่ขูดรีด โดยการตัดเจ้าที่ดินที่หากินกับค่าเช่า นายทุน นักปล่อยกู้ พ่อค้าคนกลาง ตัวแทนจำหน่ายสินค้า (เซลล์แมน) นักเร่ขายของต้มตุ๋น นักลวงมืออาชีพ ฯลฯ  แต่อย่างไรเสีย ทุกสังคมก็ยังต้องมีการปกครอง แม้แต่ในสังคมนิยม ก็ย่อมต้องมีรัฐบาลและรัฐสภา บุคคลในรัฐบาลและรัฐสภาจะไม่ได้เป็นคนที่มีหน้าที่โดยตรงในการใช้แรงงานในภาคการผลิต การค้าหรืออุตสาหกรรมใดๆ บุคคลเหล่านี้มีหน้าที่ใช้แรงงานสมองในการกำหนดนโยบายสาธารณะหรือประชุมหารือในการตรากฎหมายต่างๆ และฝ่ายบริหารก็มีหน้าที่ที่จะต้องนำนโยบายไปบังคับใช้ 

คนเหล่านี้ก็ไม่ได้เป็นผู้ประกอบการเศรษฐกิจ  ดังนั้น คนเหล่านี้ย่อมต้องเป็นคนหนักโลกอยู่ดี และในทุกระบอบการปกครองในโลกจนถึงทุกวันนี้ หลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องมีคนหนักโลกในภาคการเมืองอยู่เสมอ                                         

ในระบอบราชาธิปไตย พระมหากษัตริย์และเจ้านายจำนวนมากก็เข้าข่ายเป็นพวกหนักโลกตามที่หลวงประดิษฐ์ฯว่าไว้ แต่พระมหากษัตริย์และเจ้านายจำนวนหนึ่งทำหน้าที่การงานไม่ต่างจากนักการเมืองและข้าราชการประจำ/เจ้าหน้าที่รัฐในระบอบพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญหรือในระบอบที่ไม่มีสถาบันพระมหากษัตริย์  

หลังเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ. 2475 พระมหากษัตริย์จะลดพระราชภารกิจลงไปมาก แต่ก็ไม่ใช่ไม่มีเสียเลย เพราะยังต้องทำหน้าที่ประมุขของรัฐอยู่ ไม่ต่างจากตำแหน่งประธานาธิบดีของบางระบอบการปกครอง และก็มีนักการเมืองมาทำหน้าที่ที่พระองค์และพระบรมวงศานุวงศ์เคยทำในสมัยราชาธิปไตย   นักการเมืองจึงไม่ต่างจากพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ เพราะเป็นคนที่ไม่ได้ประกอบการเศรษฐกิจ อาศัยกินอยู่จากการลงแรงงานของคนอื่น อันได้แก่ การมีชีวิตอยู่บนเงินภาษีของประชาชน

ต่อให้มีนโยบายเศรษฐกิจที่แตกต่างกันแค่ไหน หรืออ้างว่ายุติธรรมมากแค่ไหน ไม่ว่าจะเป็นเค้าโครงเศรษฐกิจแบบสังคมนิยมของหลวงประดิษฐ์ฯหรือเสรีทุนนิยมของหลายประเทศในโลกตะวันตก ก็จำเป็นต้องมีผู้บริหารงานภาครัฐที่ไม่ได้มาลงแรงทำนาทำไร่ หรือเป็นกรรมกรในโรงงาน คนเหล่านี้ได้รับการยกเว้น และดำรงชีวิตอยู่ได้จากเงินเดือนที่มาจากภาษีประชาชนอยู่เสมอ จึงยากที่จะให้พวกหนักโลกหมดไปจากโลกนี้ดังที่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าฯทรงกล่าวไว้

แม้แต่สตาลินผู้นำของโซเวียตรัสเซียเอง ในปี พ.ศ. 2476 ก็มีบ้านพักอาศัยอย่างดีที่มีชื่อว่า Kuntsevo Dacha

ประตูทางเข้า Kuntsevo Dacha

แม้ว่าเขาจะไม่ได้ใช้ชีวิตอย่างหรูหราฟุ่มเฟือย แต่เขาและสมาชิกอาวุโสในรัฐบาลจะมีที่พักตากอากาศหลายแห่ง ที่พวกเขาสามารถเปลี่ยนบรรยากาศได้ตามฤดูกาล และที่แน่ๆก็คือ ในฐานะผู้บริหารประเทศ พวกเขาไม่จำเป็นต้องลงแรงงานในภาคการผลิตใดๆ  เพราะพวกเขาเป็นพวกที่ใช้มันสมองบริหารประเทศให้บรรลุเป้าหมายตามอุดมการณ์ทางการเมืองของพวกเขา เพื่อให้เกิดความยุติธรรมต่อผู้คนตามความเชื่อของพวกเขา  และที่ปฏิเสธไม่ได้คือ เขาสามารถเปลี่ยนแปลงประเทศไปสู่การเป็นประเทศอุตสาหกรรมได้สำเร็จที่มีผลผลิตเหนือประเทศอื่นๆยกเว้นก็แต่สหรัฐอเมริกาเท่านั้น [3] แต่ก็ต้องแลกกับเสรีภาพและชีวิตของผู้คนไปเป็นจำนวนมาก

ดังนั้น จึงเป็นการยากมากหรือเป็นไปไม่ได้เลยที่จะไม่ให้มีพวกหนักโลก ตราบเท่าที่ยังมีรัฐบาลสภาและระบบบริหารงานภาครัฐอยู่  

ด้วยเหตุนี้นี่เองที่ มาร์กซและเอ็งเงิลส์ เจ้าลัทธิคอมมิวนิสต์ จึงยืนยันว่า หลังจากที่ชนชั้นกรรมกรรวมตัวกันโค่นล้มระบบทุนนิยมและนายทุนซึ่งเป็นพวกหนักโลกแล้ว ชนชั้นกรรมกรก็จะสถาปนารัฐเผด็จการสังคมนิยมของกรรมกรขึ้น  เพื่อบริหารจัดการทรัพย์สินและทุนที่ยึดมาเป็นของรัฐกรรมกร   ซึ่งก็จะมีแกนนำกรรมกรจำนวนหนึ่งไม่ต้องเป็นกรรมกรอีกต่อไป และจะผันตัวไปเป็นรัฐบาล สมาชิกสภาและเจ้าหน้าที่รัฐที่ทำหน้าที่บริหารจัดการทรัพย์สินที่ยึดมานั้นให้เกิดความเป็นธรรม   ซึ่งคนในตำแหน่งเหล่านี้ก็ยังเป็นพวกหนักโลกอยู่ดี 

แต่เท่าที่เห็นในประวัติศาสตร์  มักจะไม่ใช่กรรมกรที่ผันตัวไปเป็นรัฐบาล แต่จะเป็นปัญญาชนนักคิดที่ทำตัวเป็นนักปฏิวัติเปลี่ยนแปลงสังคมและโลก โดยอ้างว่าทำเพื่อกรรมกร และเมื่อปฏิวัติสำเร็จแล้ว ก็ผันตัวไปเป็นรัฐบาลหรือผู้ปกครองเสียเอง ซึ่งก็เป็นพวกหนักโลกอยู่ดี หลังจากที่ได้ชวนประชาชนให้ออกมาต่อสู้โค่นล้มพวกหนักโลกรุ่นก่อนไปแล้ว   

มาร์กซและเอ็งเงิลส์ยังชวนให้เชื่อต่ไปว่า รัฐเผด็จการสังคมนิยมของกรรมกรจะพัฒนาก้าวหน้าต่อไปจนถึงขั้นตอนที่ไม่มีรัฐ เพราะรัฐจะหมดความหมายไปเอง หรือที่ทั้งสองใช้คำว่า รัฐจะเหือดหายไปเอง โดยไม่ต้องมีใครมาปฏิวัติโค่นล้มอีก และจะเข้าสู่สังคมคอมมิวนิสต์ ที่ไม่จำเป็นต้องมีรัฐบาลหรือผู้ปกครองอีกต่อไป เมื่อไม่มีรัฐบาล ก็จะไม่มีพวกหนักโลกอีกต่อไป 

แต่ก่อนจะถึงขั้นนั้น ต้องยอมให้มีพวกหนักโลกอยู่ อันได้แก่นักคิดปัญญาชนนักปฏิวัติที่กลายเป็นรัฐบาล  เหตุผลที่ยอมให้มีพวกหนักโลกนี้ดำรงอยู่ต่อไป เพราะพวกหนักโลกรุ่นใหม่นี้มีความชอบธรรมกว่าพวกหนักโลกรุ่นก่อนๆ

ด้วยเหตุนี้ นักคิดปัญญาชนนักปฏิวัติในปัจจุบันจึงรื้อฟื้นวาทกรรม parasite หรือพวกหนักโลกของหลวงประดิษฐ์ฯขึ้นมาปลุกระดมในโซเชียลมีเดีย [4] ให้คนรุ่นใหม่เข้าโจมตีกลุ่มเป้าหมายสำคัญของพวกเขา นั่นคือ สถาบันพระมหากษัตริย์ ซึ่งจริงๆแล้ว พวกเขาควรจะต้องโจมตีระบบทุนนิยมและนายทุนต่างๆไปพร้อมๆกันถึงจะมีความสอดคล้องในทางตรรกะเหตุผล         

นักคิดปัญญาชนนักปฏิวัติเหล่านี้จะเห็น “คนอื่น” เท่านั้นที่หนักโลก แต่ลืมดูตัวเอง เพราะคิดว่าตัวเองเท่านั้นที่ทำดีเพื่อชาติประชาชน

เมื่อถึงตรงนี้ ท่านผู้อ่านคงจะเข้าใจแล้วกระมังว่า ทำไมพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าฯจึงทรงกล่าวต่อไปว่า   “ใครจะยอมว่าใครหนักโลก ตัวก็พูดว่าคนอื่นหนักโลก เรามักเห็นตัวเราไม่ถนัด เขาหนักเสมอ ต่างคนต่างก็นึกเช่นนั้นเสมอเป็นธรรมดา เราเห็นว่าเราทำความดีให้ชาติ คนอื่นเขาก็คงมีเหตุผลอย่างเดียวกันที่จะนึก ดังนั้น คนเราย่อมมีใจคิดด้วยกัน ใครจะมาเป็นผู้ตัดสินว่า ใครผิดใครถูกโดยไม่มีข้อพิสูจน์อย่างใดชัดย่อมไม่ได้ เช่น พวกปรปักษ์ของรัฐบาลบางจำพวกที่กล่าวมาข้างต้น เขาอาจเห็นว่าตัวเขาไม่หนักโลก แต่เห็นคนอื่นหนักก็ได้”

________________________________________

[1] ชัยอนันต์ สมุทวนิชและขัตติยา กรรณสูตร, เอกสารการเมือง-การปกครองไทย พ.ศ. 2517-2477,  โครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ สมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย, (กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช, 2518), หน้า 247-248.

[2] ชัยอนันต์ สมุทวนิชและขัตติยา กรรณสูตร, เอกสารการเมือง-การปกครองไทย พ.ศ. 2517-2477,  โครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ สมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย, (กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช, 2518), หน้า 292.

[3] https://www.britannica.com/biography/Joseph-Stalin/Legacy

[4] https://www.google.com/search?q=สถาบันกษัตริย์+ปรสิต&tbm=isch&ved=2ahUKEwikibbjw9j7AhUHidgFHZfiANgQ2-cCegQI