เจริญพรสาธุชนผู้มีจิตศรัทธาในพระพุทธศาสนา พระพุทธองค์ได้ทรงอนุสาสนีย์ไว้ว่า.. นิมิตฺตํ สาธุรูปานํ กตญฺญูกตเวทิตา แปลว่า.. ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี (สัตบุรุษ) .. ซึ่งสอดรับกับพุทธภาษิตอีกบทหนึ่งว่า...
..เอสา ภิกฺขเว สปฺปุริสภูมิ ยทิทํ กตญฺญุตา กตเวทิตา...
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย คุณธรรมนี้ คือ ความกตัญญู รู้คุณอย่างหนึ่ง กตเวที ตอบแทนคุณอย่างหนึ่ง เป็นภูมิชั้นของ คนดี (สัตบุรุษ)
..สปฺปุริโส ภิกฺขเว กุเล ชายมาโน พหุโน ชนสฺส อตฺถาย หิตาย สุขาย โหติ.. แปลความว่า
ภิกษุทั้งหลาย สัตบุรุษคือคนดี เมื่อเกิดในตระกูลใด ย่อมเกิดเพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อความสุขแก่ชนหมู่มาก
จากพระพุทธภาษิตที่ยกขึ้นมาดังกล่าว.. เพื่อตอกย้ำคำว่า คนดี (สัตบุรุษ) .. ว่ามีคุณค่ายิ่งกว่าสิ่งมีค่าใดๆ ในโลกนี้มารวมกองกัน... ดังที่พระพุทธเจ้าทรงยกคุณค่าของคนดี (สัตบุรุษ) ว่าเป็นสิ่งประเสริฐอย่างยิ่ง
จึงควรแก่การพิจารณาเพื่อความเข้าใจในความหมายของ คนดี (สัตบุรุษ) ว่า แท้จริง หมายถึง บุคคลที่มีความปกติ สงบใน กาย วาจา ใจ สมบูรณ์ด้วยคุณธรรม เป็นสัมมาทิฏฐิ.. ดำเนินชีวิตด้วยธรรม มีกายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ที่สะอาดหมดจด สมดับพระพุทธพจน์ที่ว่า..
โย เว กตญฺญู กตเวทิ ธีโร
กลฺยาณมิตฺโต ทฬฺหภตฺติ จ โหติ
ทุกฺขิตสฺส สกฺกจฺจ กโรติ กิจฺจํ
ตถาวิธํ สปฺปุริสํ วทนฺตีติ..
ที่แปลความว่า..
ผู้มีปรีชาใด เป็นคนกตัญญูกตเวที
เป็นกัลยาณมิตรสนิทสนมกัน และช่วยทำกิจของมิตรผู้ตกยากโดยเต็มใจ
บัณฑิตทั้งหลายเรียกบุคคลผู้เช่นนั้นว่า.. สัตบุรุษ ดังนี้
จากพระพุทธพจน์ดังกล่าว ได้จำแนกให้เห็นความเป็นสัตบุรุษว่าเป็นคนดีอย่างไร ด้วยคุณธรรม ๓ ประการ คือ
๑.บุคคลกตัญญูกตเวที
๒.บุคคลผู้เป็นกัลยาณมิตรมีความจริงใจ ด้วยน้ำใสใจจริง ที่ตั้งอยู่ในเมตตากรุณา
๓.บุคคลผู้ช่วยเหลือเกื้อกูล ด้วยทำกิจของมิตรผู้ตกยากโดยความเต็มใจ
โดยสามารถสรุปเป็นคำสั้นๆ ที่เต็มความหมายแห่งคุณธรรมของสัตบุรุษ (คนดี) ได้ว่า...
คนดีจักเป็นบุคคลที่มี ความใส่ใจ.. ความจริงใจ และความเต็มใจ.. ในการประกอบคุณความดีเพื่อผู้อื่น แม้ในหมู่มิตรที่ตกยาก.. หมู่ชนที่ลำบาก.. อย่างไม่เห็นแก่ประโยชน์ของตน.. โดยเฉพาะความใส่ใจในพระคุณของผู้มีอุปการคุณแก่ตน ที่พึงระลึกได้ นึกได้ ไม่ลืมเลือน.. ดังกล่าวว่า
..นึกถึงความรักความเมตตาที่ท่านมี
..นึกถึงความดีที่ท่านได้กระทำ
..นึกถึงคุณธรรมที่ท่านได้บำเพ็ญ
..นึกถึงความร่มเย็นที่ท่านได้แผ่ให้…
ผู้มีความกตัญญู.. จึงนำไปสู่.. ความมีกตเวที.. อย่างเป็นธรรมดา.. ด้วยเมื่อรู้คุณท่าน จึง คิด พูด ทำ เพื่อประกาศคุณความดีของท่านด้วยวิธีการต่างๆ นานา โดยที่สุดเพื่อประกาศบุญคุณความดีนั้นให้ปรากฏ ซึ่งบุคคลเบื้องแรกที่ควรระลึกถึง เพื่อบูชาคุณท่าน.. เพื่อประกาศคุณท่าน.. ที่สุดด้วยการปฏิบัติบูชาอันถูกต้องตามคำสั่งสอนที่เป็นสัจธรรม.. อันเป็นไปเพื่อประโยชน์โดยธรรม คือ พระผู้มีพระภาคผู้เป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า.. บิดา มารดา ครูบาอาจารย์.. และจอมกษัตริย์ผู้ทรงธรรม...
บุคคลทั้ง ๔.. ได้ชื่อว่าเป็นบุพการีบุคคล ด้วยได้ทำการอุปการะแก่เราก่อน.. ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นบุคคลที่หาได้ยากในโลกประการหนึ่ง.. อีกประการหนึ่งคือ ผู้รู้คุณท่านและประกาศคุณท่าน.. ที่ได้ชื่อว่าเป็น สัตบุรุษ (คนดี) ในพระพุทธศาสนาของเรา...
อีกสำคัญประการหนึ่งของคุณธรรมความเป็นสัตบุรุษ คือ ฐานะของกัลยาณมิตร ผู้มีความซื่อตรงต่อมิตร.. ด้วยการ ใส่ใจ.. จริงใจ.. และ เต็มใจ ที่จะช่วยเหลือเกื้อกูลมิตร.. แม้ที่ตกยาก โดยไม่ปรารถนาสิ่งใดตอบแทน.. มากกว่าการได้แสดงความเป็นกัลยาณมิตร ผู้มีจิตใจซื่อตรง มั่นคง แน่วแน่.. ต่อการช่วยเหลือเกื้อกูลมิตร.. ด้วยคุณความดีที่ตนมีอยู่ ด้วยความรู้ที่ตนได้ศึกษา.. ด้วยจิตใจที่มีเมตตากรุณาธรรม.. มิเลือกเว้นว่ามิตรจะมีภาวะฐานะอย่างไร ก็ยินดีมิรังเกียจ.. จักมั่นคงในการสงเคราะห์ด้วยคำพูดที่เป็นประโยชน์.. ด้วยทานที่เป็นเลิศ ด้วยน้ำใจที่ประเสริฐโดยธรรม เพื่อเกื้อกูลช่วยเหลือและตั้งตนเสมอ ไม่ถือตัว.. ร่วมทุกข์ร่วมสุข.. ไม่ละทิ้งเพื่อนไป.. ยามตกยาก...
ชาวไทยเราโชคดีที่เกิดมาพบพระพุทธศาสนา.. มีพระมหากษัตริย์ผู้ทรงธรรม.. มีบรรพชนที่ส่งสืบต่ออารยธรรมกันมา.. และมีสังคมครอบครัวที่ยังเข้มแข็งมั่นคงในสุจริตธรรม
แต่ความโชคดี.. จะใช้ให้เกิดประโยชน์ เมื่อแปรสู่ การกระทำความดีอย่างมีโชคช่วย.. ด้วยจิตที่พึงใจในชีวิตที่เกิดมาพบกับความเป็นมงคล.. บนแผ่นดินที่ทรงคุณค่าทางธรรม
ความโชคดี.. ที่เกิดมาบนแผ่นดินนี้.. จึงได้พบกับความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากร สิ่งแวดล้อม มองไปทางไหนก็น่ายินดี..
ความพึงใจ.. จึงนำไปสู่ความเพียรชอบอย่างตั้งใจ.. และใส่ใจในการพิจารณา.. เพื่อความเข้าใจในธรรม.. ที่กำลังกระทำด้วยความพึงใจ..
..ประโยชน์สุข .. จักสำเร็จโดยธรรม
ประโยชน์แห่งธรรม .. จักสำเร็จด้วยจิตใจที่สงบสุข...
คนที่มีจิตใจสงบสุข.. จะเล็งเห็น .. เข้าใจในทุกอย่างที่ปรากฏอย่างเป็นธรรม... ปราศจาก อคติธรรม ให้ก่อเกิดความวิบัติแห่งจิตใจ.. จนมีแต่ความก้าวร้าว คิดแต่จะทำร้ายทำลาย.. ไร้ความกตัญญูรู้คุณ แม้กับพ่อแม่.. และแผ่นดิน.. จนลามปามไปถึงพระมหากษัตริย์.. และพระพุทธศาสนา...
ความเลวแห่งจิต.. จึงเป็นบาปมิตรของคนชั่วที่ยากจะเข้าใจในคุณความดี.. ของแผ่นดินที่แผ่กว้าง ท้องฟ้าที่กว้างใหญ่ให้ยากจะรู้ได้ทั่วถึง.. จึงไม่ต้องกล่าวถึงสิ่งเล็กๆ น้อยๆ ทั้งหลายที่ปรากฏมีอยู่มากมาย แม้ประจักษ์ต่อหน้าตน.. ที่คนบาปยากจะแลเห็น.. เพราะความชั่วปกปิด.. ปิดบังให้จักษุมืดมิด.. จนเกิดอกุศลจิตให้ยากจะเข้าใจ โดยเฉพาะใน สัจธรรม ของพระผู้มีพระภาคเจ้า ซึ่งลุ่มลึก ละเอียด ประณีต.... ที่แตกต่างกับคนดีหรือสัตบุรุษโดยสิ้นเชิง...
แม้วันนี้.. ในสังคม คนชั่วจะปรากฏตัวมากขึ้น.. แต่คนดีที่เรียกว่าสัตบุรุษก็ยังมีจำนวนไม่น้อยเช่นเดียวกัน.. เพียงแต่บางครั้งคนดีส่วนใหญ่ยังปล่อยให้คนชั่วกล้าแข็ง.. คนชั่วจึงมีอิทธิพลต่อสังคมมากกว่าคนดี...
แต่ก็มิน่าเป็นห่วงใดๆ.. ในสังคมอารยธรรมที่ยังช่วยกันสืบสานคุณธรรมความดี.. ผ่านทางจิตวิญญาณ ด้วยความรับผิดชอบจากรุ่นสู่รุ่น.. ซึ่งเป็นหน้าที่สำคัญของ คนดี (สัตบุรุษ) ที่จะต้องปฏิบัติด้วยความเคารพในธรรม.. เพื่อสืบสาน.. เผยแผ่คุณธรรมความดี.. ให้สืบเนื่องต่อไป อย่าได้ขาดตอนสิ้นไปในโลกนี้
ดังเมื่อ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๖๔.. ที่ผ่านมา ณ วัดป่าพุทธพจน์หริภุญไชย (ธ) ในพระราชูปถัมภ์ฯ อ.เมือง จ.ลำพูน ที่ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา ได้เสด็จเป็นองค์ประธานเปิดสถานีน้ำดื่มพัชรธรรม มาตรฐาน อย. (สาธารณสุข) เพื่อประชาชนในพื้นที่จังหวัดลำพูนจะได้ดื่มน้ำคุณภาพอย่างดี.. ซึ่งปัจจุบันมีประชาชนมารับน้ำดื่มพัชรธรรมไปบริโภคดื่มกินกันมากมาย.. นอกจากจะถูกสุขลักษณะตามมาตรฐานสาธารณสุขแล้ว ยังช่วยประหยัดค่าซื้อน้ำดื่มต่อวัน.. ต่อคน.. ต่อครอบครัวได้มาก...
โดยเฉพาะเป็นน้ำดื่มจากน้ำพระทัยของพระองค์ท่าน ทีได้พระราชทานปัจจัยจัดซื้อเครื่องผลิตน้ำดื่มอย่างดี.. มาตรฐานโรงงานน้ำดื่มคุณภาพมาติดตั้งเป็น สถานีน้ำดื่มพัชรธรรม จ.ลำพูน ซึ่งตั้งอยู่ด้านหน้าวัดป่าพุทธพจน์หริภุญไชย (ธ) ในพระราชูปถัมภ์ฯ ต.ต้นธง อ.เมือง จ.ลำพูน .. ที่ปัจจุบันจะได้เห็นภาพประชาชนนำภาชนะมารองรับน้ำดื่มพัชรธรรมไปบริโภคกันจำนวนมาก.. โดยเรียกชื่อกันใหม่ว่า.. “น้ำมนต์พัชรธรรม” ด้วยเห็นพระภิกษุ.. ไปสวดมนต์กันบ่อยๆ...
๑๓ ธันวาคม.. ที่ผ่านมา จึงมีการทำพิธีเปิดอย่างเป็นทางการ.. เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว.. ซึ่งทรงสนับสนุนทุกโครงการที่เป็นประโยชน์แก่พสกนิกรชาวไทย.. อันเป็นวิสัยของพระราชาผู้ปกครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขของมหาชนชาวไทยจริงๆ...
เจริญพร
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ความเสื่อม.. ที่ควรเห็น.. ก่อนตาย!!
เจริญพรสาธุชนผู้มีจิตศรัทธาในพระพุทธศาสนา.. มีคำกล่าวเป็นสุภาษิต ว่า ความเสื่อมของมนุษย์ ล้วนมีสาเหตุมาจากมนุษย์.. ความเสื่อมของสิ่งใดๆ .. ก็มีสาเหตุมาจากสิ่งนั้นๆ..
รัฐบาลแพทองธาร อยู่ไม่ครบปี บิ๊กป้อม ยังสู้-พปชร.เดินหน้าต่อ
เหลือเวลาอีกเพียง 3 สัปดาห์เศษ ปี 2567 ก็จะผ่านพ้นไปแล้วเพื่อเข้าสู่ปีใหม่ 2568 ซึ่งภาพรวมเศรษฐกิจไทยปี 2567 เป็นอย่างไร และปีหน้า 2568 จะมีทิศทางเช่นไร เรื่องนี้มีมุมมองแนววิเคราะห์จาก
ประมาทไม่ได้เลย คือ จิตของเรา!!
เจริญพรสาธุชนผู้มีจิตศรัทธาในพระพุทธศาสนา.. มีพระภาษิตบทหนึ่งกล่าวว่า..
คานถล่ม ผู้บริสุทธิ์จบชีวิต 6 ราย กับ สำนึกของนักการเมืองไทย!
เช้าตรู่วันศุกร์ที่ 29 พฤศจิกายน 2567 เกิดโศกนาฏกรรมคานเหล็กยักษ์ที่ใช้สำหรับก่อสร้างทางยกระดับถนนพระราม 2 ถล่ม คร่าชีวิตผู้บริสุทธิ์จำนวน 6 ราย
ศึกเลือกตั้ง อบจ. 1 ก.พ. 68 Generation War พท.-ปชน. บารมีบ้านใหญ่ ขลังหรือเสื่อม?
การเมืองท้องถิ่นกับการเลือกตั้ง "นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด" (นายก อบจ.) ซึ่งที่ผ่านมามีการเลือกตั้งกันไปหลายจังหวัด ได้รับความสนใจจากแวดวงการเมืองอย่างมาก
ขบวนการแพทย์ชนบท กับรางวัลแมกไซไซ ปี 2024 ทิศทางพัฒนาระบบสุขภาพไทย
เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา คือวันเสาร์ที่ 16 พ.ย. คณะผู้แทน”ขบวนการแพทย์ชนบท” ได้เดินทางไปรับรางวัลแมกไซไซ ประจำปี 2024