การปฏิบัติการทางทหารในภาวะสงครามนั้น มีการดำเนินการด้วยยุทธศาสตร์ ยุทธการ และกลยุทธ์ที่หลากหลายรูปแบบซึ่งต้องกระทำในห้วงเวลาเดียวกัน เครื่องจักรสงครามทั่วโลกตัวนี้ มีฟันเฟืองที่ต่างระดับชั้นและอาจจะแตกต่างกันในบทบาทหน้าที่ หากแต่ฟันเฟืองทุกตัวของเครื่องจักรสงครามต่างมุ่งเป้าไปที่เป้าหมายสุดท้ายร่วมกัน นั่นคือชัยชนะต่อฝ่ายตรงข้าม กลไกของเครื่องจักรสงครามจึงมีความลุ่มลึก สอดประสานกันและกันอย่างยากที่คนทั่วๆ ไปจะหยั่งรู้ได้อย่างแท้จริง ด้วยความเป็นความตายที่รออยู่ตรงหน้าในทุกวินาที เพียงเท่านี้ก็ทำให้ศาสตร์ด้านภาวะผู้นำทั้งหลายในโลกต้องหันกลับมาศึกษากลไกที่ลุ่มลึกทางทหารกันอย่างจริงจังว่า คนในกองทัพที่เรียกว่าทหารเขามีวิธีสร้างมโนสำนึกของความกล้าตายถวายชีวิตให้เกิดขึ้นกับคนๆ หนึ่งได้อย่างไร หากผนวกรวมกับการทำงานเป็นหมู่คณะของกองทหารด้วยแล้ว องค์กรทหารมีวิธีสร้างกลุ่มคนเหล่านี้ให้มีเทคนิควิธีการทำงานอย่างสอดประสาน ผสมกลมกลืนกันได้อย่างลงตัวได้อย่างไร และกลไกในการทำงานทางทหารโดยเฉพาะการสู้รบที่มีความตายอยู่ตรงหน้าที่เรียกกันว่าการปฏิบัติทางทหารในภาวะสงครามนั้น มีเป็นองค์ประกอบสำคัญอย่างไร
และแน่นอนว่า การปฏิบัติทางทหารในภาวะสงครามนั้น ต้องกระทำในสงครามที่หลากหลายรูปแบบในห้วงเวลาเดียวกัน หากแต่มีจังหวะจะโคนที่สอดรับกับทุกเวลาที่ผ่านไปอย่างประสานสอดรับกันอย่างลงตัว อาทิเช่น การโหมประโคมเรื่องราวเพื่อสร้างสภาวะแวดล้อมก่อนเริ่มปฏิบัติการทางทหาร อันเป็นกรณีศึกษาที่ฝ่ายรัสเซีย ทำสงครามข่าวสาร (Information Warfare : IW) ก่อนรุกข้ามแดนยูเครนเมื่อ 24 ก.พ.2022 ที่ผ่านจน ด้วยการออกข่าวว่า มีการพยายายามฆ่าล้างเผ่าพันธุ์คนเชื้อสายรัสเซียในสาธารณรัฐประชาชนโดเนตสก์-ลูฮันสก์ ซึ่งตั้งอยู่ในภูมิภาคดอนบาสทางตะวันออกของยูเครน หลังอ้างว่าถูกโจมตีจากกองกำลังยูเครน ขณะที่ยูเครนปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว และห้วงเวลาต่อมาจวบจนปัจจุบัน จะเห็นได้ว่าคู่ขัดแย้งและพันธมิตรทั้งสองฝ่าย ต่างใช้ยุทธการในแบบสงครามข้อมูลข่าวสาร(IW) ในยุคศตวรรษที่ 21 กันอย่างเต็มรูปแบบ โดยใช้สงครามข้อมูลข่าวสารผ่านสื่อ Social Media ที่มีเครื่องมือทันสมัยในทุกรูปแบบที่เป็นไปได้ จนยากที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งจะปิดกั้นการรับรู้ข้อมูลข่าวสารที่หลั่งไหลสู่สาธารณะในประชาคมโลกในวงกว้างเป็นวินาทีได้อย่างเช่นสงครามในอดีตอีกต่อไป ควบคู่กับการใช้กำลังกองทัพเข้าโจมตีโดยตรง พร้อมกับการช่วงชิงการนำ ทำลายล้างความชอบธรรมของฝ่ายตรงข้าม พร้อมการปลุกปลอมขวัญและกำลังใจของฝ่ายตน ที่มีให้เห็นอย่างชัดเจน
ทำให้ทุกวันนี้ ผู้เสพสื่อทั้งโลก พึงให้ความระมัดระวังต่อการตกเป็นเหยื่อของสงครามข้อมูลข่าวสาร (IW) ยุคใหม่นี้มากเป็นพิเศษ เพราะอาจตกเป็นเครื่องมืออย่างใดอย่างหนึ่งของคู่ขัดแย้งไปได้โดยไม่รู้ตัว และการทำสงครามข้อมูลข่าวสาร (IW) ในสงครามยุคใหม่ล่าสุดนี้ ล้วนมีความล่อแหลม หมิ่นแหม่ต่อการตกลงใจเข้าสู่สงครามครั้งนี้โดยพลั้งเผลอ ซึ่งนั่น หากประเทศมหาอำนาจทางทหารอันหมายถึงประเทศที่มีอาวุธทำลายล้างสูงอย่างนิวเคลียร์ด้วยแล้ว ยิ่งเป็นอันตรายใหญ่หลวงต่อมนุษยชาติในโลกใบนี้ ไม่ว่าจะอาศัยอยู่ ณ ประเทศใด ซึ่งนักการทหารอาชีพจะตระหนักรู้ดีว่า การสื่อสารข้อมูลข่าวสารสู่สาธารณะในภาวะสงคราม ล้วนแล้วแต่มีวาระซ่อนเร้นอันเป็นข้อมูลที่เป็นจริงทั้งหมดไม่ ข้อมูลข่าวสารทั้งหลายที่ออกมาจากแต่ละฝ่ายนั้นล้วนแล้วแต่แฝงไว้ซึ่งประโยชน์ของฝ่ายตน ที่หลั่งไหลจากทั่วทุกสารทิศทุกเครื่องมือในหลากหลายช่องทางในปัจจุบัน อาทิ การให้ข่าวถึงความอ่อนล้าของกองทัพรัสเซียที่ไม่สามารถเข้ายึดเมืองใหญ่ของยูเครนได้ รวมทั้งการขาดการส่งกำลังน้ำมันรถถัง การขาดเสียงอาหารของนักรบแนวหน้าเพราะตามส่งให้ไม่ทัน หรือการยอมมอบตัวของทหารรัสเซียต่อยูเครนพร้อมคำรับสารภาพว่าถูกหลอกมาทำสงครามที่พวกเขาไม่ได้เต็มใจ ที่ถูกปล่อยออกมาจากฟากฝั่งตรงข้ามรัสเซียมาอย่างต่อเนื่อง เหล่านี้ จึงเป็นการแสดงให้เห็นถึงการใช้สงครามข้อมูลข่าวสาร (IW) ในการทำสงครามอย่างเต็มกำลังของทั้งสองฝ่าย
ในขณะที่ฝ่ายรัสเซียปฏิเสธว่า หาเป็นเช่นนั้นไม่ หากแท้ที่จริงแล้ว รัสเซียไม่ต้องการทำลายประชาชนชาวยูเครนอย่างไร้มนุษยธรรม กองทัพรัสเซียปฏิบัติการทางทหารในรูปแบบนี้ เพียงต้องการทำยุทธการปิดล้อมเมืองใหญ่ๆ ของยูเครนไว้ให้สยบยอมต่อข้อเรียกร้องในคำมั่นของยูเครนว่า ยูเครนจะไม่พยายามเข้าเป็นสมาชิก NATO อีกต่อไป โดยใช้กำลังทหารโอบล้อมเมืองเป้าหมายไว้ทุกทิศทาง ป้องกันไม่ให้มีการส่งเสบียงอาหารและยุทธปัจจัยเข้าไปในเมืองนั้น พร้อมโจมตีด้วยอาวุธยิงสนับสนุนมากกว่าการใช้กำลังภาคพื้นเข้าบดขยี้ อันเป็นการลดการสูญเสียกำลังรบของรัสเซียโดยไม่จำเป็น พร้อมเปิดเส้นทางอพยพประชาชนชาวยูเครนให้เดินทางออกไปจากเมืองเป้าหมายนั้นด้วยมนุษยธรรม ซึ่งจะเป็นการบ่งบอกว่า คนที่ยังหลงเหลืออยู่ในเมืองนั้น คือนักรบชาวยูเครนที่พร้อมจะถูกทำลายหากไม่สยบยอม เหล่านี้ คือการสร้างความชอบธรรมในการปฏิบัติการทางทหารในภาวะสงครามที่ไม่ใช่การทำลายล้างอย่างบ้าคลั่งอย่างที่คนทั่วไปจะเข้าใจ
ประกอบกับการทำสงครามข่าวสาร (IW) เชิงยุทธศาสตร์ อันเป็นผลในทางจิตวิทยาเชิงยุทธศาสตร์ที่มุ่งหวังการก่อให้เกิดผลในวงกว้างในระดับนานาชาติที่มุ่งหวังผลลัพธ์สุดท้ายก็คือการทำลายความชอบธรรมของชาติคู่สงครามในหมู่พันธมิตรและประชาคมโลกมากกว่า อาทิ ล่าสุดเมื่อกลางสัปดาห์ที่ผ่านมา ข่าวสารทางฝ่ายตรงข้ามรัสเซียส่งถึงสาธารณะชนว่า กองทัพรัสเซียยิงขีปนาวุธโจมตีศูนย์ฝึกทหารยาโวริฟ ซึ่งอยู่ใกล้กับโปแลนด์ซึ่งเป็นสมาชิกของ องค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (North Atlantic Treaty Organization) หรือ นาโต ทำให้ความตึงเครียดในภูมิภาคเพิ่มขึ้นไปอีก เพราะเป้าหมายที่ถูกโจมตีครั้งนี้ อยู่ใกล้พรมแดนของโปแลนด์ ห่างจากพรมแดนโปแลนด์ไปเพียง 9.6 กม และ NATO มีพันธสัญญาว่า NATO จะร่วมต่อต้านด้วยอาวุธ หากประเทศสมาชิกถูกคุกคามหรือถูกโจมตีด้วยอาวุธ นอกจากนี้ยังมีรายงานนักข่าวต่างชาติถูกยิงเสียชีวิตเป็นครั้งแรกในสงครามที่ยูเครนด้วย ในขณะที่รัสเซียกล่าวว่า ศูนย์ฝึกแห่งนี้ เป็นแหล่งซ่องสุมอาวุธยุทโธปกรณ์ของฝ่ายตรงข้าม และของนักรบต่างชาติที่มาช่วยยูเครนจึงสมควรแล้วที่จะต้องถูกทำลาย
ในขณะที่การยั่วยุของทั้งสองฝ่าย ล้วนเป็นประเด็นหมิ่นแหม่ต่อการเกิดสงครามทำลายล้างขนาดใหญ่ที่ทุกประเทศในโลกขณะนี้ พึงระมัดระวังทุกย่างก้าวอย่างสูงสุด ล่าสุด ประธานาธิบดีอันเดรจ ดูดา ของโปแลนด์ กล่าวในการให้สัมภาษณ์กับบีบีซีว่า หากรัสเซียใช้อาวุธเคมี อาจทำให้ NATO ต้องตัดสินใจใหม่ในการเข้าช่วยเหลือทางทหารต่อยูเครน เพราะก่อนหน้านี้ NATO นั้นตัดสินใจว่า จะไม่เข้าแทรกแซงการทหารต่อการรุกรานยูเครนของรัสเซียด้วยเกรงว่าจะลุกลามบานปลายเป็นสงครามโลกครั้งที่ 3 ซึ่งไม่มีใครอยากให้เกิดขึ้น พร้อมการออกมาตรการกดดันเชิงเศรษฐกิจและสังคมจิตวิทยาต่อรัสเซียอันอาจเป็นการยั่วยุผู้นำรัสเซียให้จนตรอก และไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากใช้อาวุธและกำลังทหารที่รุนแรงขึ้น อาทิ นายไมเคิล โกฟ รัฐมนตรีสำนักนายกรัฐมนตรี สหราชอาณาจักร กล่าวกับบีบีซีว่า เขาได้เพิ่มช่องทางขอวีซ่าเข้าสหราชอาณาใหม่ให้กับผู้อพยพชาวยูเครน นอกจากนี้ก็ได้ประกาศว่า จะให้เงินอุดหนุน 350 ปอนด์ต่อเดือนสำหรับชาวสหราชอาณาจักรที่ให้ที่พักแก่ชาวยูเครนที่หนีสงครามมา
ในขณะที่สงครามด้วยอาวุธกำลังดำเนินไปอย่างเข้มข้น ฝ่ายสหรัฐฯ ก็ปฏิบัติการปิดล้อมทางยุทธศาสตร์ต่อรัสเซีย ด้วยการโดดเดี่ยวรัสเซียจากการสนับสนุนของประเทศอื่นๆ โดยกล่าวหาว่ารัสเซียขอการสนับสนุนด้านอาวุธยุทโธปกรณ์กับจีน เพื่อนำไปใช้ทำสงครามรุกรานยูเครน นอกจากนี้รัสเซียยังขอให้จีนมอบความช่วยเหลือทางเศรษฐกิจ เพื่อลดผลกระทบจากการคว่ำบาตรของชาติตะวันตก ถึงขั้นว่านายเจก ซัลลิแวน ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงแห่งชาติของสหรัฐฯ เข้าพบกับนายหยาง เจี๋ยฉือ หัวหน้าเจ้าหน้าที่ด้านนโยบายต่างประเทศของจีน เพื่อแสดงเจตจำนงว่าไม่ยอมให้จีนหรือชาติใดชดเชยความเสียหายทางเศรษฐกิจให้กับรัสเซียเด็ดขาด ในขณะที่รัสเซียตอบโต้ว่า ไม่เคยร้องขอให้จีนช่วยเหลือทางการทหารแต่อย่างใด และยืนยั่นว่า ทรัพยากรของรัสเซีย มีมากพอที่จะทำสงครามขนาดใหญ่ในระยะยาวได้อย่างสบายๆ โดยไม่ต้องพค่งพาการช่วยเหลือจากประเทศใด และย้ำว่า การปฏิบัติการทางทหารของรัสเซียต่อยูเครนครั้งนี้ ไม่ใช่การทำสงคราม หากแต่เป็นการปฏิบัติการทางทหารแบบพิเศษ เพื่อปกป้องชาวรัสเซียในภูมิภาคดอนบาสทางตะวันออกของยูเครนเท่านั้น ในขณะที่ทั้งสองฝ่ายก็มีการปฏิบัติการทางทหารในรูปแบบสงครามไซเบอร์ (Cyber Warfare) กันอย่างเต็มรูปแบบ พร้อมๆ กับการใช้นักรบรับจ้างต่างแดนที่มาร่วมปฏิบัติการทางทหารในรูปแบบสงครามกองโจร และยูเครนก็ยังใช้ประชาชนอาสาร่วมรบปกป้องมาตุภูมิในรูปแบบสงครามประชาชน
สถานการณ์ในยูเครนขณะนี้ พัฒนาผันแปรไปอย่างรวดเร็วด้วยเครื่องมือทางเทคโนโลยีอันทันสมัยยุค Online ควบคู่กับการปฏิบัติการทางทหารในภาวะสงครามหลากหลายรูปแบบทั้งแบบดั้งเดิมและแบบใหม่ในศตวรรษที่ 21 จึงเป็นศาสตร์และศิลป์ที่สอดประสานกันอย่างอันลุ่มลึก และหากฝ่ายใดปฏิบัติการทางทางทหารได้อย่างลุ่มลึก กลมกลืน ได้จังหวะจะโคนกว่าอีกฝ่ายหนึ่ง ย่อมมีโอกาสนำชัยชนะมาสู่ฝ่ายตน ซึ่งไม่ใช่เพียงแค่ชัยชนะในสนามรบ หากแต่เป็นการปฏิบัติการทางทางทหารเพื่อชัยชนะระดับยุทธศาสตร์ที่ตอบสนองเป้าหมายทางการเมืองในที่สุด
เสือตัวที่ 7
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ปรับกลยุทธ์
ยืดเยื้อต่อเนื่องมาเป็นเวลาร่วมเดือน หลังจากประธานาธิบดีปูตินแห่งรัสเซีย ประกาศปฏิบัติการพิเศษทางทหารในยูเครน ที่อ้างว่าเป็นการปฏิบัติการเพื่อสันติภาพ
หนุนเนื่องการรบ
กองทัพรัสเซียปิดล้อมเมืองสำคัญๆ โดยเฉพาะมาริอูโพล และถล่มเมืองของยูเครนด้วยอาวุธยิงระยะไกลนานาชนิด
สงครามข่าวสาร (Information Warfare)
การทำสงครามทางทหารนั้น เป็นทั้งศาสตร์และศิลป์อันลุ่มลึก เกินกว่าที่นักวิชาการในแขนงวิชาอื่นๆ