หลายแสนคนดื้อต้านคำเตือนประธานาธิบดี เดินหน้าประท้วงการจับกุมนายกเทศมนตรีอิสตันบูล

ผู้คนหลายแสนคนออกมาชุมนุมในอิสตันบูลเพื่อประท้วงการจับกุมนายกเทศมนตรีที่เชื่อว่าเป็นเรื่องทางการเมือง โดยไม่สะทกสะท้านต่อคำขู่ของประธานาธิบดีตุรเคียที่ว่าจะไม่ยอมให้มีการก่อการร้ายบนท้องถนน

กลุ่มผู้ประท้วงยืนประจันหน้าเจ้าหน้าที่ตำรวจปราบจลาจลของตุรเคียระหว่างการเดินขบวนของนักศึกษาที่เขตเบซิคตัสในนครอิสตันบูล เมื่อวันที่ 20 มีนาคม (Photo by Ozan KOSE / AFP)

เอเอฟพีรายงาน เมื่อวันเสาร์ที่ 22 มีนาคม 2568 กล่าวว่า จากกรณีที่เอเครม อิมาโมกลู นายกเทศมนตรีนครอิสตันบูลถูกตำรวจตุรเคียจับกุมตัวด้วยข้อกล่าวหาทุจริตและก่อการร้าย จนนำไปสู่การชุมนุมประท้วงของประชาชนที่เชื่อว่ากรณีนี้เป็นเรื่องทางการเมือง ล่าสุดมีผู้คนรวมตัวกันมากขึ้นเกินหลักแสนและเริ่มเกิดการปะทะรุนแรงกับเจ้าหน้าที่ควบคุมฝูงชนแล้ว

เป็นคืนที่สามติดต่อกันที่ผู้คนออกมารวมตัวเพื่อต่อต้านการจับกุมอิมาโมกลูซึ่งเป็นคู่แข่งทางการเมืองรายสำคัญของประธานาธิบดีเรเจป ทายยิป แอร์โดอัน ในการประท้วงบนท้องถนนครั้งใหญ่ที่สุดของตุรเคียในรอบกว่าทศวรรษ

ออซกูร์ โอเซล ผู้นำฝ่ายค้านและหัวหน้าพรรคซีเอชพี (CHP) ซึ่งเรียกร้องให้มีการประท้วงทั่วประเทศ กล่าวกับฝูงชนจำนวนมากหน้าศาลากลางนครอิสตันบูลว่า "มีผู้คน 300,000 คนเข้าร่วมการประท้วง และนี่ไม่ใช่การชุมนุมของพรรคฯ แต่ผู้คนในที่นี้มาจากทุกภาคส่วนและมาเพื่อแสดงความสามัคคีกับนายกเทศมนตรีอิมาโมกลู ตลอดจนยืนหยัดเพื่อประชาธิปไตย" ตามมาด้วยเสียงเชียร์และเสียงปรบมือกึกก้อง

"แอร์โดอันกำลังพยายามทำร้ายอิมาโมกลูโดยใช้ระบบตุลาการเป็นอาวุธและยึดเมืองนี้ แต่เราจะไม่มอบอำนาจให้กับผู้ดูแลที่รัฐบาลแต่งตั้งมาแทนที่นายกเทศมนตรีที่เราเลือกมา" โอเซลปลุกระดม

ขณะที่เขากำลังพูดอยู่นั้น เกิดการปะทะขึ้นที่บริเวณข้างสถานที่ชุมนุม โดยตำรวจปราบจลาจลยิงแก๊สน้ำตาและกระสุนยางเข้าใส่กลุ่มคน ตามคำบอกเล่าของผู้สื่อข่าวเอเอฟพี 2 รายที่ได้รับบาดเจ็บจากกระสุนของตำรวจ

ผู้สื่อข่าวเอเอฟพีและสถานีโทรทัศน์ 'ฮาล์ค' ยังรายงานอีกว่า เกิดการปะทะขึ้นที่กรุงอังการาและเมืองอิซเมียร์ทางชายฝั่งตะวันตกด้วยเช่นกัน โดยตำรวจได้ยิงปืนแรงดันน้ำและแก๊สน้ำตาใส่กลุ่มผู้ประท้วง

ผู้ประท้วงจำนวนมากในอิสตันบูลร้องตะโกนว่า "อย่าอยู่นิ่งเฉย ไม่งั้นเราอาจถูกจับเป็นรายต่อไป" พร้อมโบกป้ายที่มีข้อความว่า "อย่ากลัว ประชาชนอยู่ที่นี่!" และ "กฎหมาย, สิทธิ, ความยุติธรรม"

ทั้งนี้ การจับกุมอิมาโมกลูเกิดขึ้นเพียงไม่กี่วันก่อนที่พรรคซีเอชพีจะเสนอชื่อเขาเป็นผู้สมัครรับเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 2028

การประท้วงแพร่กระจายอย่างรวดเร็วจากอิสตันบูลไปยังอย่างน้อย 40 จังหวัดจากทั้งหมด 81 จังหวัดของตุรเคีย ตามการนับของเอเอฟพี

ท่ามกลางสถานการณ์ที่ผู้คนทั่วประเทศลุกขึ้นต่อต้าน ประธานาธิบดีเรเจป ทายยิป แอร์โดอันกล่าวว่า "ตุรเคียจะไม่ยอมจำนนต่อการก่อการร้ายบนท้องถนน ขอพูดให้ชัดเจนเลยว่า การประท้วงบนท้องถนนที่ผู้นำฝ่ายค้านเรียกร้องนั้นไม่มีทางสำเร็จ"

เขาตำหนิโอเซลว่า "ไร้ความรับผิดชอบอย่างร้ายแรง" และอาจมีการใช้กฎหมายในการลงโทษต่อการปลุกระดมครั้งนี้

ทางการได้ขยายคำสั่งห้ามการประท้วงไปยังกรุงอังการาและอิซเมียร์ ตลอดจนปิดกั้นเส้นทางหลักที่มุ่งหน้าสู่ศาลากลางของทั้งสองเมือง รวมถึงเส้นทางผ่านสะพานสำคัญ

เมื่อหนึ่งวันก่อนหน้า ตำรวจได้ยิงกระสุนยางและแก๊สน้ำตาใส่ผู้ประท้วงในอิสตันบูลและอังการา ซึ่งผู้ประท้วงอย่างน้อย 88 คนถูกจับกุม ตามรายงานของสื่อตุรเคีย

รัฐมนตรีมหาดไทยตุรเคียกล่าวว่า เจ้าหน้าที่ตำรวจ 16 นายได้รับบาดเจ็บ และตำรวจได้ควบคุมตัวผู้ต้องสงสัย 54 คนสำหรับพฤติกรรมออนไลน์ที่ทางการมองว่าเป็น "การยุยงให้เกิดความเกลียดชัง"

อัยการกล่าวว่าพวกเขากำลังสืบสวนกรณีที่อิมาโมกลูถูกจับกุมในข้อหาช่วยเหลือและสนับสนุนองค์กรก่อการร้าย นั่นก็คือกลุ่มติดอาวุธชาวเคิร์ด PKK ที่ถูกคว่ำบาตร

นอกจากนี้ เขายังถูกสอบสวนในข้อหา "ติดสินบน, รีดไถ, ทุจริต, ฉ้อโกง และใช้ข้อมูลส่วนบุคคลโดยผิดกฎหมายเพื่อแสวงหากำไรในฐานะส่วนหนึ่งขององค์กรอาชญากรรม" ร่วมกับผู้ต้องสงสัยอีกประมาณ 100 คน

ตลาดหุ้นตุรเคียร่วงลงอย่างหนักและค่าเงินลีราร่วงลงอย่างรวดเร็วเมื่อเทียบกับค่าเงินดอลลาร์สหรัฐ โดยนักวิเคราะห์ระบุว่านักลงทุนมีความกังวลอย่างจริงจังว่าการจับกุมครั้งนี้มีแรงจูงใจทางการเมือง

แม้ว่าอิมาโมกลูอยู่ระหว่างถูกควบคุมตัว แต่พรรคซีเอชพีก็ได้ให้คำมั่นว่าจะเดินหน้าจัดการเลือกตั้งขั้นต้นในวันอาทิตย์ โดยจะเสนอชื่อเขาอย่างเป็นทางการให้เป็นผู้ชิงชัยในการเลือกตั้งประธานาธิบดีปี 2028

พรรคฯกล่าวว่าจะเปิดกระบวนการนี้ให้กับทุกคนที่ต้องการลงคะแนนเสียง ไม่ใช่แค่สมาชิกพรรคเท่านั้น โดยกล่าวเชิญชวนว่า "มาที่คูหาเลือกตั้ง แล้วแสดงพลังเพื่อปฏิเสธให้กับความพยายามก่อรัฐประหาร!"

ผู้สังเกตการณ์กล่าวว่ารัฐบาลอาจพยายามขัดขวางการเลือกตั้งขั้นต้นของพรรคฯเพื่อป้องกันไม่ให้มีการแสดงการสนับสนุนอิมาโมกลูต่อไป

"หากมีคนจำนวนมากออกมาลงคะแนนให้อิมาโมกลู การกระทำดังกล่าวจะทำให้เขาได้รับการยอมรับในประเทศมากขึ้น และจะทำให้สถานการณ์เปลี่ยนไปในทิศทางที่แอร์โดอันไม่ต้องการ" นักวิเคราะห์จากสถาบันตะวันออกกลางในกรุงวอชิงตันกล่าวกับเอเอฟพี.