นักเคลื่อนไหวชาวซิกข์และเหตุฆาตกรรมซึ่งจุดชนวนความขัดแย้งระหว่างอินเดียและแคนาดา

ภาพของฮาร์ดีพ ซิงห์ ไนจาร์ นักเคลื่อนไหวและผู้นำชาวซิกข์ ถูกจัดแสดงที่ศาสนสถานซิกข์ในเมืองเซอร์เรย์ รัฐบริติชโคลัมเบีย ประเทศแคนาดา ภายหลังถูกฆาตกรรมเมื่อเดือนมิถุนายน 2566 (Photo by Don MacKinnon / AFP)

ฮาร์ดีพ ซิงห์ ไนจาร์ นักเคลื่อนไหวและผู้นำชาวซิกข์ ถูกฆาตกรรมเมื่อเดือนมิถุนายน 2566 ใกล้ทึ่พักของเขาในแวนคูเวอร์ และเหตุดังกล่าวกลายเป็นชนวนความขัดแย้งทางการทูตระหว่างอินเดียและแคนาดา

ไนจาร์ซึ่งเป็นนักรณรงค์ทางการเมืองมาอย่างยาวนานเพื่อผู้คนที่นับถือศาสนาเดียวกันแต่ต้องแยกดินแดนอยู่ ถูกมือปืนสวมหน้ากากยิงเสียชีวิตในวัย 45 ปี นอกศาสนสถานที่เขาดำรงตำแหน่งประธาน หลังจากทางการอินเดียต้องการตัวในข้อหาก่อการร้ายและสมคบคิดก่อเหตุฆาตกรรม ซึ่งเขาปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว

หลังจากนั้น นายกรัฐมนตรีจัสติน ทรูโดกล่าวหาอินเดียว่าอยู่เบื้องหลังการลอบสังหารไนจาร์ในดินแดนแคนาดา แต่รัฐบาลนิวเดลีออกมาปฏิเสธทันควันและโต้ว่าข้อกล่าวหานั้น "ไร้สาระ"

ไนจาร์เกิดในรัฐปัญจาบของอินเดียเมื่อปี 2520 เขาเติบโตในช่วงที่เกิดการจลาจลรุนแรงซึ่งสิ้นสุดลงในช่วงปลายปี 2533 โดยกลุ่มหัวรุนแรงที่รู้จักกันในชื่อขบวนการแบ่งแยกดินแดนคาลิสถาน โดยมีรัฐปัญจาบเป็นดินแดนแห่งจิตวิญญาณของชาวซิกข์ ซึ่งประชากรเกือบ 60% นับถือศาสนานี้

ในปี 2540 ขณะอายุประมาณ 20 ปี ไนจาร์เดินทางมายังแคนาดา ซึ่งเป็นที่อยู่ของชาวซิกข์ประมาณ 770,000 คน หรือประมาณ 2% ของประชากรทั้งประเทศแห่งนี้ และถือเป็นชุมชนซิกข์ที่ใหญ่ที่สุดนอกประเทศอินเดีย

เขาได้เป็นพลเมืองแคนาดาในปี 2558 โดยทำธุรกิจประปา รวมถึงดำรงตำแหน่งประธานศาสนสถานซิกข์ใกล้บ้านของเขาในเมืองเซอร์เรย์ รัฐบริติชโคลัมเบีย และเขายังเข้าร่วมกับกลุ่มที่รณรงค์เพื่อให้มีบ้านเกิดเป็นของชาวซิกข์อีกด้วย

มีรายงานว่า ไนจาร์มีส่วนร่วมในการจัดการลงประชามติของชาวซิกข์ในแคนาดาเพื่อแสดงการสนับสนุนคาลิสถาน ในอุดมการณ์ทางการเมืองเพื่อบ้านเกิดของชาวซิกข์ที่ปกครองตนเอง

รัฐบาลนิวเดลีกล่าวหาว่าไนจาร์ให้การสนับสนุนการโจมตีและการสังหารบุคคลมากมายในอินเดีย

สำนักข่าวอินเดียรายงานว่า ไนจาร์ถูกกล่าวหาว่ามีส่วนเกี่ยวข้องกับเหตุระเบิดเมื่อปี 2550 ที่ทำให้มีผู้เสียชีวิต 6 รายและบาดเจ็บอีก 42 คนในเมืองลุธิอาณาของปัญจาบ

อินเดียกำหนดให้เขาเป็น "ผู้ก่อการร้าย" และเสนอรางวัล 1 ล้านรูปี สำหรับข้อมูลที่นำไปสู่การจับกุมเขา

รัฐบาลนิวเดลีมักจะร้องเรียนต่อรัฐบาลต่างประเทศ รวมถึงแคนาดา เกี่ยวกับกิจกรรมของกลุ่มหัวรุนแรงชาวซิกข์ในต่างแดนที่อินเดียอ้างว่ากำลังพยายามก่อความไม่สงบในปัญจาบ

นายกรัฐมนตรีจัสติน ทรูโดเคยเดินทางไปเยือนปัญจาบในปี 2561 ซึ่งมุขมนตรีของรัฐเรียกร้องให้ดำเนินการกับไนจาร์ และผู้นำกลุ่มแบ่งแยกดินแดนชาวซิกข์อีก 8 คน

องค์กรซิกข์โลกแห่งแคนาดากล่าวว่าไนจาร์ได้รับคำเตือนจากหน่วยข่าวกรองของรัฐบาลออตตาวาเกี่ยวกับการคุกคามเขา

หลังถูกสังหาร สมาชิกชุมชนซิกข์ของแคนาดากล่าวหาว่าอินเดียเป็นผู้บงการปฏิบัติการดังกล่าว

ในเดือนกันยายน 2566 ทรูโดกล่าวต่อรัฐสภาแคนาดาว่ารัฐบาลของเขามีข้อกล่าวหาที่น่าเชื่อถือซึ่งเชื่อมโยงสายลับอินเดียกับการฆาตกรรมไนจาร์

ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ทั้งสองประเทศต่างก็โต้เถียงกัน โดยจุดแตกหักคือการขับไล่เอกอัครราชทูตของอีกฝ่ายและนักการทูตระดับสูงอีก 5 คนในทั้งสองประเทศ เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา.