ภูเขาไฟใต้น้ำนอกชายฝั่งตองกาปะทุรุนแรงสุดในรอบ 30 ปีเมื่อวันเสาร์ ดังไกลทั่วภูมิภาคแปซิฟิกตอนใต้ ก่อสึนามิซัดชายฝั่งตองกาและอีกหลายประเทศ รวมถึงเกาะฮาวาย ทางการสหรัฐเตือนภัยสึนามิตลอดชายฝั่งตะวันตก
สำนักข่าวต่างประเทศรายงานเมื่อวันเสาร์ที่ 15 มกราคม 2565 ว่าภูเขาไฟใต้น้ำ ฮังกา ตองกา-ฮังกา ฮาอาไป ซึ่งอยู่ห่างจากกรุงนูกูอาโลฟาของตองกาทางทิศเหนือ 65 กิโลเมตร ปะทุรุนแรงเมื่อเวลา 11.10 น.วันเสาร์ตามเวลาไทย ความรุนแรงของการปะทุได้ยินไกลทั่วภูมิภาคแปซิฟิกใต้ รวมถึงนิวซีแลนด์และออสเตรเลีย ผู้คนในฟิจิที่อยู่ห่างไปกว่า 800 กิโลเมตรเผยว่าได้ยินเสียงฟ้าร้องดังสนั่น
รายงานเอเอฟพีกล่าวว่า การปะทุครั้งแรกนั้นเกิดนานไม่ต่ำกว่า 8 นาที ส่งกลุ่มแก๊ส ควัน และเถ้าภูเขาไฟสู่ท้องฟ้าสูงหลายกิโลเมตร มีรายงานว่า ตำรวจตองกากราบบังคมทูลเชิญสมเด็จพระราชาธิบดีตูโปอูที่ 6 แห่งตองกา เสด็จจากพระราชวังในเมืองหลวงไปยังสถานที่ประทับที่อยู่ห่างไกลจากชายฝั่งด้วย
สำนักงานธรณีวิทยาของตองกาโพสต์ทางเฟซบุ๊กว่า การปะทุก่อกลุ่มแก๊ส ควันและเถ้าธุลีพุ่งสู่ท้องฟ้าสูง 20 กิโลเมตร และมีรัศมีกว้างไกล 260 กิโลเมตร บีบีซีอ้างคำกล่าวของศาสตราจารย์เชน โครนิน นักวิทยาภูเขาไฟจากมหาวิทยาลัยโอ๊กแลนด์ ว่า การปะทุครั้งนี้เป็นครั้งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งของตองกาในรอบ 30 ปี หรืออย่างน้อยก็ในทศวรรษที่ผ่านมา
หลายพื้นที่ของตองกาไฟฟ้าดับเกือบสิ้นเชิง รวมถึงบริการโทรศัพท์และอินเทอร์เน็ต แต่ยังมีวิดีโอเผยแพร่ทางโซเชียลมีเดียแสดงให้เห็นน้ำทะเลซัดเข้าฝั่งผ่านโบสถ์หลังหนึ่ง และบ้านหลายหลังในกรุงนูกูอาโลฟา ผูู้คนที่นั่นหลายคนกล่าวว่า เถ้าภูเขาไฟตกที่เมืองหลวงแห่งนี้ด้วย นอกจากนี้ยังมีวิดีโอที่ประชาชนในตองกาหลบภัยสึนามิขึ้นที่สูงทำให้การจราจรติดขัด
ศูนย์เตือนภัยสึนามิแปซิฟิกของสหรัฐกล่าวว่า มีสึนามิซัดเข้าชายฝั่งเมืองหลวงของตองกาวัดความสูงของคลื่นได้ 2.7 ฟุต (83 เซนติเมตร) และได้ออกคำเตือนภัยสึนามิที่อเมริกันซามัว, นิวซีแลนด์, ฟิจิ, วานูอาตู และออสเตรเลีย โดยมีรายงานว่ากรุงปาโกปาโกเมืองหลวงของอเมริกาซามัว เกิดสึนามิสูง 2 ฟุต และที่รัฐฮาวายของสหรัฐ มีรายงานว่าเกิดสึนามิซัดเข้าฝั่งแต่ไม่มีความเสียหายและมีเพียงน้ำท่วมเล็กน้อยตามหมู่เกาะ เวลาต่อมาศูนย์แห่งนี้ได้ยกเลิกคำเตือนภัยที่อเมริกันซามัวและฮาวาย
ประเทศและดินแดนในมหาสมุทรแปซิฟิกใกล้กับภูเขาไฟต่างออกคำเตือนภัยสึนามิ เช่น ฟิจิขอให้ประชาชนหลีกเลี่ยงชายฝั่งเนื่องจากอาจมีคลื่นอันตรายและกระแสน้ำรุนแรง
เอเอฟพีรายงานว่า สำนักงานบริการสภาพอากาศแห่งชาติของสหรัฐออกคำเตือนภัยสึนามิตลอดชายฝั่งตะวันตกของสหรัฐตั้งแต่รัฐแคลิฟอร์เนียจนถึงอะแลสกา โดยคาดการณ์ว่าจะมีคลื่นสูง 2 ฟุต (60 เซนติเมตร), กระแสน้ำเชี่ยวและน้ำท่วมชายฝั่ง ขอให้ประชาชนอยู่ห่างจากชายหาด, ท่าเรือ และท่าจอดเรือในพื้นที่เหล่านั้น.
