การพิจารณาคดีจารกรรมแบบปิดในรัสเซียของอีวาน เกิร์ชโควิชเริ่มขึ้นแล้ว หลังการคุมขังมานานกว่า 15 เดือน แม้เจ้าตัวจะปฏิเสธข้อกล่าวหามาตลอดก็ตาม เช่นเดียวกับรัฐบาลวอชิงตันที่ประณามการจับนักข่าวสหรัฐฯผู้นี้ด้วยข้อหาเท็จ
อีวาน เกิร์ชโควิช นักข่าวสหรัฐฯ ซึ่งถูกกล่าวหาว่ากระทำจารกรรมในรัสเซีย ยืนอยู่ในคอกจำเลยก่อนการพิจารณาคดีในศาลภูมิภาคสแวร์ดลอฟสค์ ในเมืองเยคาเตรินบุร์กของเขตสหพันธ์อูราล เมื่อวันที่ 26 มิถุนายน (Photo by NATALIA KOLESNIKOVA / AFP)
เอเอฟพีรายงาน เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 27 มิถุนายน 2567 กล่าวว่า อีวาน เกิร์ชโควิช นักข่าวสัญชาติอเมริกันของวอลล์สตรีท เจอร์นัล (Wall Street Journal) ถูกนำตัวขึ้นศาลรัสเซียเพื่อพิจารณาคดีแบบปิดในข้อหาจารกรรมที่ทำให้เขาถูกจับกุมและคุมขังนานกว่า 15 เดือนในเรือนจำ Lefortovo อันโด่งดังในกรุงมอสโก
ไม่กี่ชั่วโมงหลังจากเกิร์ชโควิชถูกนำตัวขึ้นศาลในเมืองเยคาเตรินบุร์กของเขตสหพันธ์อูราล รัฐบาลวอชิงตันกล่าวว่ากำลังดำเนินการทุกอย่างที่ทำได้เพื่อให้เขาได้รับการปล่อยตัว ท่ามกลางกระแสแลกเปลี่ยนตัวนักโทษที่รัสเซียส่งสัญญาณให้สหรัฐพิจารณาอย่างจริงจัง
เกิร์ชโควิชวัย 32 ปี กลายเป็นนักข่าวชาวตะวันตกคนแรกที่ถูกจับกุมในข้อหาเป็นสายลับในรัสเซียนับตั้งแต่หมดยุคสงครามเย็น เมื่อเขาถูกควบคุมตัวในเดือนมีนาคม 2566 ระหว่างเดินทางไปทำข่าวที่เยคาเตรินบุร์ก
เมื่อวันพุธ เขาได้ปรากฏตัวต่อผู้สื่อข่าวในช่วงสั้นๆ ระหว่างอยู่ในศาล และยิ้มแย้มอย่างสบายๆขณะยืนอยู่ในคอกจำเลยพร้อมศีรษะเกลี้ยงเกลา จากนั้นเขาถูกนำตัวออกไปเพื่อเริ่มการพิจารณาแบบปิดตามแบบฉบับคดีจารกรรมในรัสเซีย
หน่วยงานราชทัณฑ์ของรัสเซียปฏิเสธที่จะเปิดเผยต่อเอเอฟพีว่าเกิร์ชโควิชจะถูกคุมขังที่ใด ก่อนการพิจารณาคดีครั้งต่อไป ซึ่งมีกำหนดในวันที่ 13 สิงหาคม
รัฐบาลมอสโกไม่ได้ให้หลักฐานต่อสาธารณะเกี่ยวกับข้อกล่าวหาเรื่องการจารกรรม โดยระบุเพียงว่าเขาถูกจับคาหนังคาเขาและทำงานให้กับซีไอเอ ซึ่งรัฐบาลวอชิงตันปฏิเสธข้อกล่าวอ้างดังกล่าวว่าไม่ใช่เรื่องจริง
ทั้งนี้ หากถูกตัดสินว่ามีความผิด เกิร์ชโควิชอาจถูกจำคุกสูงสุด 20 ปี
จอห์น เคอร์บี โฆษกสภาความมั่นคงแห่งชาติของสหรัฐฯ กล่าวเมื่อวันพุธว่า รัฐบาลมอสโกจับกุมเกิร์ชโควิชเพื่อใช้เป็นเครื่องต่อรองให้มีการดำเนินการปล่อยตัวชาวรัสเซียที่ถูกจำคุกในต่างประเทศ
"รัฐบาลสหรัฐฯ ไม่เคยจ้างอีวานมาก่อน ดังนั้นเขาจึงไม่ใช่สายลับ และเป็นที่รู้กันดีในระดับสากลว่าสื่อสารมวลชนไม่ใช่อาชญากรรม อีวานจึงไม่ควรถูกควบคุมตัวตั้งแต่แรก" เคอร์บีกล่าว
ขณะที่ครอบครัวของเกิร์ชโควิชระบุในแถลงการณ์เมื่อวันพุธเช่นกันว่า "อีวานเป็นนักข่าวและการสื่อสารมวลชนไม่ใช่อาชญากรรม พวกเราจึงขอเรียกร้องให้รัฐบาลสหรัฐฯ ทำทุกอย่างเท่าที่ทำได้เพื่อพาอีวานกลับบ้านในตอนนี้"
วอลล์สตรีท เจอร์นัลซึ่งเป็นต้นสังกัดของเกิร์ชโควิช ก็ร่วมประณามการดำเนินคดีดังกล่าวว่าเป็นการพิจารณาคดีบนความเท็จและอ้างอิงโดยใช้ข้อกล่าวหาปลอมๆ
เคอร์บีกล่าวว่าสหรัฐฯ กำลังทำทุกวิถีทางที่สามารถทำได้ เพื่อพยายามให้เกิดการปล่อยตัวทั้งเกิร์ชโควิชและพอล วีแลน ชาวอเมริกันอีกคนหนึ่งที่ถูกจำคุกในรัสเซียด้วยข้อหาจารกรรมเช่นเดียวกัน พร้อมเสริมว่าการทูตระหว่างสหรัฐฯ และรัสเซียนั้นยังคงดำเนินอยู่ แต่ปฏิเสธที่จะให้รายละเอียดเกี่ยวกับสถานะของการเจรจาแลกเปลี่ยนนักโทษ
ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ของรัสเซียเคยพูดเป็นนัยว่าเขาต้องการเห็นเกิร์ชโควิชเป็นอิสระ โดยเป็นส่วนหนึ่งของข้อตกลงที่เกี่ยวข้องกับการปล่อยตัวชายชาวรัสเซียคนหนึ่งที่ถูกจำคุกในเยอรมนี ฐานสังหารผู้บัญชาการแบ่งแยกดินแดนชาวเชเชนที่ถูกเนรเทศ
แต่ก่อนหน้านี้รัสเซียเคยกล่าวไว้ว่าจะพิจารณาการแลกเปลี่ยนนักโทษหลังจากศาลมีคำพิพากษาแล้วเท่านั้น
รัสเซียได้จับกุมพลเมืองสหรัฐฯ หลายคนในช่วงไม่กี่ปีมานี้ ซึ่งรัฐบาลวอชิงตันมองว่าเป็นคดีที่มีแรงจูงใจทางการเมือง
วีแลนถูกจำคุกมานานกว่า 5 ปีแล้ว และอัลซู คูร์มาเชวา นักข่าวอีกคนซึ่งเป็นพลเมืองสหรัฐ-รัสเซีย อยู่ระหว่างการถูกควบคุมตัวก่อนการพิจารณาคดี หลังจากถูกจับกุมเมื่อปีที่แล้วขณะไปเยี่ยมครอบครัว
อีวาน เกิร์ชโควิชเติบโตในรัฐนิวเจอร์ซีย์ และสามารถพูดภาษารัสเซียได้อย่างคล่องแคล่ว เขาจึงไปประจำการเพื่อรายงานข่าวอยู่ในรัสเซียตั้งแต่ปี 2560
เขาทำงานครั้งแรกในเมืองหลวงของรัสเซียให้กับหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษฉบับเล็กๆ อย่างเดอะมอสโกไทมส์ ก่อนที่จะมาร่วมงานกับสำนักงานมอสโกของเอเอฟพี
เกิร์ชโควิชยังคงทำหน้าที่ของตนเองต่อไปแม้นักข่าวชาวตะวันตกอีกหลายสิบคนเดินทางออกจากรัสเซียไปเกือบหมด หลังจากรัสเซียเริ่มปฏิบัติการโจมตียูเครน และบังคับใช้กฎหมายเซ็นเซอร์ทางทหารที่เข้มงวด
เขาเพิ่งเข้าร่วมงานกับวอลล์สตรีท เจอร์นัลได้ไม่นาน และไม่กี่สัปดาห์หลังจากนั้นรัสเซียก็ส่งกองกำลังเข้าไปในยูเครน.
