กระตุกหนวดมังกรอีกแล้ว ประธานาธิบดีโจ ไบเดน เตรียมจัดประชุมสุดยอดประชาธิปไตยเดือนหน้า ส่งเทียบเชิญ 110 ประเทศประชาธิปไตยเข้าร่วม รวมถึงไต้หวัน ด้านจีนคัดค้านแข็งขัน ยืนกรานเกาะนี้เป็นดินแดนของจีน ขณะอาเซียนมีแค่มาเลเซีย-อินโดนีเซีย-ฟิลิปปินส์ได้รับเชิญ
สำนักข่าวรอยเตอร์และเอเอฟพีเมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน 2564 กล่าวว่า การประชุมสุดยอดเพื่อประชาธิปไตยซึ่งสหรัฐจะจัดขึ้นเป็นครั้งแรก ถือเป็นทดสอบคำกล่าวอ้างของประธานาธิบดีไบเดนด้านนโยบายต่างประเทศหลังเข้ารับตำแหน่งเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ว่าเขาจะทำให้สหรัฐกลับมาเป็นผู้นำโลกอีกครั้ง เพื่อเผชิญหน้ากับพลังอำนาจนิยมที่มีจีนและรัสเซียเป็นผู้นำ
รัฐบาลสหรัฐตั้งเป้าหมายว่า การประชุมสุดยอดเพื่อประชาธิปไตยครั้งนี้จะช่วยหยุดยั้งการเสื่อมถอยของประชาธิปไตย และการพังทลายของสิทธิและเสรีภาพทั่วโลก โดยการประชุมครั้งปฐมฤกษ์จะเป็นการประชุมแบบทางไกลระหว่างวันที่ 9-10 ธันวาคมนี้ และคาดว่าในปีหน้าจะสามารถจัดการประชุมแบบพบตัวกันได้
เว็บไซต์ของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐเมื่อวันอังคาร ประกาศรายชื่อ 110 ประเทศที่ได้รับเชิญเข้าร่วมการประชุม ซึ่งไม่มีจีนและรัสเซีย แต่รวมถึงไต้หวัน ดินแดนประชาธิปไตยที่จีนยืนกรานว่าเป็นส่วนหนึ่งของจีน และกำลังกดดันหลายประเทศให้ลดระดับหรือตัดความสัมพันธ์กับเกาะนี้
ปัจจุบันมีเพียง 15 ประเทศ ที่รับรองไต้หวันอย่างเป็นทางการ ส่วนรัฐบาลของไบเดนยังคงยืนยันว่า สหรัฐสนับสนุนนโยบาย "จีนเดียว" ที่รับรองจีนอย่างเป็นทางการ แต่ไบเดนย้ำว่า สหรัฐคัดค้านอย่างหนักแน่นต่อความพยายามโดยฝ่ายเดียวเพื่อเปลี่ยนแปลงสถานะที่เป็นอยู่ หรือบ่อนทำลายสันติภาพและเสถียรภาพข้ามช่องแคบไต้หวัน
ทำเนียบประธานาธิบดีไต้หวันแสดงความขอบคุณไบเดนที่เชิญไต้หวัน และว่า การประชุมครั้งนี้จะเป็นโอกาสอันหาได้ยากสำหรับไต้หวัน ที่จะได้แบ่งปันเรื่องราวความสำเร็จด้านประชาธิปไตยของไต้หวันบนเวทีโลก
กระทรวงการต่างประเทศไต้หวันกล่าวว่า ไต้หวันจะส่งออดรีย์ ถัง รัฐมนตรีกระทรวงดิจิทัล และเซียว ปีคิม ผู้แทนไต้หวันประจำสหรัฐ เป็นผู้แทนเข้าร่วมประชุม "การเชิญประเทศเราเข้าร่วม 'การประชุมสุดยอดเพื่อประชาธิปไตย' เป็นการยืนยันถึงความพยายามของไต้หวันในการส่งเสริมค่านิยมประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชนมาตลอดหลายปี" กระทรวงกล่าว
ด้านรัฐบาลจีนแถลงว่า จีน "ต่อต้านอย่างแข็งขัน" ต่อการเชิญเกาะ ที่จีนถือว่าเป็น "ดินแดนส่วนหนึ่งของจีนที่แบ่งแยกไม่ได้"
ประธานาธิบดีไบเดนและประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีน เพิ่งประชุมสุดยอดทางไกลเมื่อต้นเดือนนี้ ข่าวซินหัวกล่าวว่า สีเตือนไว้ว่า พวกที่อยู่ในไต้หวันที่แสวงหาเอกราช และผู้สนับสนุนที่อยู่ในสหรัฐ "กำลังเล่นกับไฟ" หากคิดแบ่งแยกเกาะนี้
จากรายชื่อประเทศที่ได้รับเชิญ นอกจากประเทศประชาธิปไตยที่ผลิบานเต็มที่อย่างฝรั่งเศสและสวีเดน ยังรวมถึงประเทศที่นักเคลื่อนไหวกล่าวว่า ประชาธิปไตยกำลังถูกคุกคาม เช่น ฟิลิปปินส์, อินเดีย และโปแลนด์ กลุ่มสิทธิยังตั้งคำถามด้วยว่า เวทีนี้ไบเดนจะสามารถผลักดันพวกผู้นำที่บางคนถูกกล่าวหาว่าเก็บซ่อนแนวโน้มความเป็นเผด็จการอำนาจนิยม ให้ดำเนินการอย่างมีความหมายได้หรือไม่
ในกลุ่มอาเซียน ไทยไม่ได้รับเชิญเข้าร่วมด้วย เช่นเดียวกับเวียดนาม, กัมพูชา, เมียนมา, ลาว, สิงคโปร์ และบรูไน
ประเทศพันธมิตรของสหรัฐอีกหลายประเทศก็ไม่ได้รับเชิญเช่นกัน อาทิ ตุรกีซึ่งอยู่ร่วมนาโต ส่วนภูมิภาคตะวันออกกลางมีเพียงอิสราเอลและอิรักได้รับเชิญ.
